Ацы аз дæр та, 23-24 сентябры, дыууæ боны дæргъы фæцыд, æрвылаз традицион чи ссис, уыцы бæрæгбон. Уæд сбæрæг кæнæм республикæ æмæ Дзæуджыхъæуы райгуырæн бонтæ иумæ. Уымæн та йæ нысаниуæг арф æмæ вазыгджын у. Зæгъæн ис, уый тынгдæр вæййы фæззæджы бæркады бæрæгбон. Уыцы бон æвдыст æрцæуы, адæм афæдзы дæргъы кæй фæкусынц, уыцы бæркад.
Ныр дæр та цæрджытæ парахатæй сбæрæг кодтой сæ уарзон бæрæгбон. Республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйло арфæ ракодта цæрджытæн:
«Зынаргъ æмбæстæгтæ! Мах амондджын æмæ хъæздыг стæм, ахæм истори, культурæ æмæ нын традицитæ кæй ис, уымæй. Уый та уæлдай хатт банкъарæм ацы бæрæгбоны рæстæджы. Уый нæм æвзæрын кæны патриотон æнкъарæнтæ. Бæрæгбоны хорзæх уæ уæд! Сабырдзинад æмæ фарн уæнт уæ хæдзæртты, нæ уарзон Ирыстон та дидинæг калæд!»
Бæрæгбонмæ æрбацыдысты Дзæуджыхъæуы администрацийы сæргълæууæг Милдзыхты Вячеслав æмæ хицауады иннæ уæнгтæ, æхсæнадон организаци-тæ, ахуырдзаутæ, уазджытæ алы регионтæй æмæ республикæйы цæрджыты стыр хай. Зындгонд хойраггæнæн куыстуат «Нива» кæй æрæвæрдта, уыцы æртæ чъири, æртæ фæрсчы æмæ бæгæныйы кæхцæй Хуыцау æмæ йе сконд зæдтæм скуывта Милдзыхы-фырт.
Бæрæгбоны архайджытæ æхсызгонæй зонгæ кодтой республикæйы зындгонд куыстуæтты архайдимæ. Сæ продукци равæрдтой дзидзакуыстгæнæг комбинаттæ «Мясной дар», «Да», «Дюбуа», хойрагкуыстгæнæг комбинаттæ «Нива», «Колос», «Хлеб Осетии», «Ника», адджинæгтæ кæнæн куыстуат «Анечка», сæлдæг аразæн комбинат «Снежная королева», къобаг цыхт, хæххон мыдтæ, национ æрмдæсныйады куыстытæ: дзаумæттæ, мигæнæнтæ, хæцæнгæрзтæ, ирон куклæтæ æмæ бирæ æндæртæ. Хойраджы алы куыстуат дæр, уæй кæнынæй дарддæр, йæ бæркадæй лæвар хынцыдта адæмы.
Уыимæ, сæхи къухтæй арæзт алыхуызон куыстытæ равæрдтой республикæйы алы районты ахуыргæнæндæтты ахуырдзаутæ.
Дзæуджыхъæуы 13 скъолайы ахуырдзауты къорд «Талатæм», æрвылхаттау, æмбырд кодта бирæ адæм. Æвзонг чызджытæ арæхстджынæй архайдтой ирон сылгоймаджы æрмдæсныйады куыстытæ кæныныл: пырдтой къуымбил, æхсныстой, æлвыстой, чи а-ло-лайы зарæгимæ авдæн уызта, чи дзыкка змæста, чи нартхор згъæлста… Уыцы куыстытæ сывæллæттæн ныр бирæ азты амоны сæ ахуыргæнæг Танделаты Розæ.
«Нарты фæзы» æрыгон лæппутæ хæцыдысты æхсаргæрдтæй, хъæбысæй, æхстой фаттæй, ивæзтой бæндæн, хъазыдысты футболæй…
Уымæй дарддæр, бæрæгбоны уыд ныв кæныны конкурс, æфсæддон ретро-автомобилты равдыст, фенæн дзы уыд историон-этнографион музей «Дугты фæд», сæрдыгон кинотеатры – æфсæддон-патриотон кинонывтæ. Сывæллæтты ирхæфстой аргъæутты персонажтæ-аниматортæ.
Бæрæгбоны ахсджиагдæр мадзæлттæй иу уыд Украинæйы Сæрмагонд æфсæддон операцийы темæ. Уым, се «штабы», бадзырд сфидар кæнæн уыд уырдæм бархийæ ацæуыны тыххæй, фыстæджытæ ныффыссæн дзы уыд хæстонтæм.
Фæлæ, æрвылхаттау, бæрæгбоны архайджытæ стыр æхцондзинад райстой ирон чъириты фестивалæй. Цалдæр цатыры æрыгон чызджытæ æмæ лæппу-тæ фыхтой чъиритæ, сойфыхтæ, арæзтой дзыкка æмæ сæ парахатæй лæвар уæрстой адæмыл. Уыдон уыдысты Дзæуджыхъæуы Экономикон колледжы ахуырдзаутæ, сæ сæргъы сæ директор Æбиты Валери, афтæмæй. Бафиппайын хъæуы уый, æмæ ацы бæрæгбоны æрвылаз дæр хойраджы иунæг къæбæр дæр уæйгонд кæй никуы æрцæуы. Уым ма, кæй фæндыд, уыдонæн ирон хæринæгтæ кæнынæй арæзт цыдысты мастер-къластæ.
Бæрæгбоны ма кафт æмæ зардæй сæ арæхстдзинад æвдыстой республикæйы аивадон коллективтæ.
Ацы аз бæрæгбон-армукъа хицæн æрцыд дыууæ хайыл. Уæлдæр ранымад мадзæлттæ дихгонд æрцыдысты. Иутæ дзы уыдысты Хъесаты Колкайы уынджы, Терчы былыл, иннæ хай – Сабырдзинады проспекты.
Ацы кадджын бæрæгбон кæд æрвылазау мидисджын уыд, уæддæр ын, бæстæйы уавæр хынцгæйæ, йæ программæ фæцыбыртæ кодтой. Нал дзы уыд, иннæ азтау, районты тыллæджы равдыст, республикæйы алы адæмыхæттыты диаспорæтæ дзы нал равæрдтой сæ национ хæринæгтæ. Аивадон къордты концерттæ дæр æрдæгыл банцадысты. Нæ дзы уыд бæрæгбоны салют дæр. Хуыцау зæгъæд æмæ иннæ аз сабырдзинад куыд уа æмæ нæ бæрæгбоны циндзинад дывæр цы фæуа.
ДЖУСОЙТЫ Нинæ
