Дæ цæст ахæсс дунейыл

УÆРÆСЕ ЗДÆХЫ КУБÆМÆ

Мæскуыйы æртæбонон официалон визиты уыд Кубæйы паддзахадон советы сæрдар Мигель Диас-Канель Бермудес. Уæрæсе æмæ Кубæйы иу кæны хæлардзинад æмæ кæрæдзийы фарсхæцынад, – загъта Владимир Путин Кремлы Сæрибары сакъадахы лидерæн арфæ ракæнгæйæ. Путин банысан кодта, зæгъгæ, уæрæсейаг-кубæйаг товарты æрзылд ивгъуыд аз сырæзт 17 проценты. Баныхæсты рæстæджы дзырд цыд æфсæддон-техникон фадыджы æмгуыстады æмæ Кубæйы æфсæнвæндæгты масштабон модернизацийы тыххæй. Боны фæткы уыд Гаванайы цур æлхъывд æвзалыдонгуыр хъахъхъæныны паркы арæзтад дæр. Дыууæ бæстæйы сæргълæуджытæ сæ къухтæ æрфыстой иумиаг хъусынгæнинагыл дунеон хъуыддæгты фæдыл иумиаг ахасты тыххæй. Мигель Диас-Канель фембæлд УФ-йы Хицауады Сæрдар Дмитри Медведев æмæ Паддзахдон Думæйы Сæрдар Вячеслав Володинимæ дæр.

 

МÆСКУЫ ГАВАНÆЙÆН РАХИЦÆН КÆНДЗÆН КРЕДИТ

Путин æмæ Диас-Канелы баныхæсты хатдзæгтæм гæсгæ, Уæрæсейы финансты министры хæдивæг Сергей Сторчак фехъусын кодта, зæгъгæ, Мæскуы, гæнæн ис Гаванæйæн рахицæн кæна кредит 38 милуан евройы æфсæддон-техникон æмгуыстады хаххы фæдыл.

 

НОГ САНКЦИТÆ

АИШ-ы президент Дональд Трамп фехъусын кодта Ираны ныхмæ Иугонд Штатты ног санкциты архайды æмгъуыды тыххæй. Ираны ныхмæ АИШ-ы дыккаг хатт бакæнгæ санкцитæ архайдзысты уæдмæ, цалынмæ  Вашингтоны къух чи араза, ахæм ног бадзырд арæзт ма æрцæуа. «Мах сидæм Ираны къухдариуæгадмæ, цæмæй «нæ» зæгъой ядерон амбицитæн, аивой деструктивон уагахаст, хисæрмагонд адæмы бартæн кад кæной æмæ цæсгомджынæй æрбадой бадзырдты фынджы фарсмæ», – дзырдæуы Трампы хъусынгæнинаджы. Трампы ныхæстæм гæсгæ, АИШ раздæрау цæттæ сты Иранимæ ног бадзырд къухты бафтын кæнынмæ, кæцы цæрæнбонтæм сæхгæндзæн ацы бæстæйы фæндаг ядерон хæцæнгарзмæ, бахъыгдардзæн ын йæ фыдвæнд архайдтытæ. 5-æм ноябры бакæнгæ санкцитæ хауынц Ираны бангы фадыгмæ, энергетикæмæ, науарæзтадмæ.

«Ацы мадзæлттæ, 2017 азы январæй бакæнгæ санкциты 19 раундимæ абаргæйæ, сты уæлдай карздæр санкцитæ. Уыдон ныридæгæн тынг æппæрцагæй æндавынц ирайнаг экономикæйыл. Ираны национ валютæ иу азмæ æрхауд 70 проценты, октябры инфляци уыд 37 проценты, æмæ экономикæйы та райдыдта рецесси», – фехъусын кота Трамп. Америкæйаг лидер ногæй бартхъирæн кодта уыцы бæстæтæ æмæ компанитæм, кæцытæ дарддæр кæной бизнес Иранимæ. Трамп ногæй фехъусын кодта, зæгъгæ, санкцитæ здæхт сты Ираны æмбæстæгты ныхмæ нæ, фæлæ хицауады ныхмæ. Фæлæ рецесси та иууыл фыццаг агайы хуымæтæджы адæмы интерестæм.

 

ССÆРИБАР СÆ КОДТОЙ САНКЦИТÆ ХЪАХЪХЪÆНЫНÆЙ

АИШ сразы, цæмæй аст бæстæйы дарддæр дæр æлхæной ирайнаг нефть 5-æм ноябрæй фæстæмæ дæр. Сæрмагондæй, дзырд цæуы Хуссар Корея, Инди æмæ Японы тыххæй. Ираны ныхмæ санкцитæй сæрибардзинад цы бæстæтæ хъуамæ райсой, уыдоны номхыгъд официалонæй фехъусын кæндзысты. Йæ рады Индийы фæсарæйнаг хъуыддæгты министрад фехъусын кодта, зæгъгæ, бæстæ архайдзæн, цæмæй исой æнæбакуыстгонд нефть Иранæй санкцитæ бакæныны фæстæ. Дипломат банысан кодта, зæгъгæ, Иранæй нефть куынæуал исой, уæд бæстæйы æртаджы аргъ цæхгæр схиздзæн.

 

УЫДЗÆН СЫН СÆХИ КУЫНÆГГÆНÆГ ХÆДТÆХÆГ

Ираны фехъусын кодтой, сæхи куынгæггæнæг хæдтæхæг Kowsar-ы уадзын кæй райдыдтой, уый тыххæй. Æфсæддон хæдтæхæг у, ирайнаг специалисттæ кæй спроект кодтой, уыцы фыццаг ногдæр куынæггæнæг хæдтæхæг. Тагъд рæстæджы цалдæр Kowsar-ы лæвæрд æрцæудзысты Ираны Уæлдæфон гарзджын тыхтæн, – уый тыххæй фехъусын кодта бæстæйы хъахъхъæнынады министр Амир Хатами. Йæ рауагъд у Иугонд Штатты «æгæр æлдариуæгад кæныны» ныхмæ фæлæууыны тыххæй. 3 ноябры Ираны уагъд æрцыдысты митингтæ, цыран бынæттон цæрджытæ равдыстой протест Вашингтоны политикæйы ныхмæ.

 

ÆФСÆДДОН АХУЫРТÆ «ДРУЖБА-2018»

Дыууæ къуырийы дæргъы Уæрæсе æмæ Пакистаны æфсæддон службæгæнджытæ иумæ куыстой хæххон, развæдсгарæн æмæ тактикон цæттæдзинадыл. «Дружба-2018»-ы хайад райстой Пакистаны гарзджын тыхты сæрмагонд дæлхæйтты æмæ Хъæрæсе-Черкесийы республикæйы дислокацигонд Хуссар æфсæддон зылды мотоæхсæг бригадæйы сæрмагонд нысаниуæджы развæдсгарæн дæлхæйтты 200 æфсæддон службæгæнæджы. Дыууæ къуырийы дæргъы Уæрæсе æмæ Пакистаны æфсæддон службæгæнджытæ кæрæдзийæн амыдтой сæ фæлтæрддзинад.

 

СИФТОНГ КОДТА КОНВОЙЫ ÆДАСДЗИНАД

УФ-йы æфсæддон полици сæххæст кодта æппæт хæстæ Дамаскæй америкæйаг базæ Эт-Танфы цур лигъдæтты лагерь «Эр-Рукбан»-мæ ИНО-йы гуманитарон конвой сифтонг кæныны фæдыл. Уæрæсейаг æфсæддон службæгæнджытæй дарддæр ма уæлдæфæй æдасдзинад ифтонг кодтой УФ-йы Уæлдæфон космикон тыхты вертолеттæ – дыууæ МИ-8 АМТШ æмæ иу МИ-24. Гуманитарон конвой лигъдæттæн баласта хæлцадон продукттæ, медикаменттæ æмæ æндæртæ.

 

ФÆМАРД СТЫ САБЫР ЦÆРДЖЫТÆ

АИШ-ы сæргълæудæй дунеон коалици авиацæфтæ ныккодта Евфраты скæсæн донбылгæрон сирийаг горæт Хаджины. Авиаæрбатахты амæттæгтæ систы 15 сабыр цæрæджы. Коалицийы хæдтæхджытæ план кодтой ИГИЛ-ы позицитæ сатакæ кæнын арабаг-курдаг къордтæн баххуыс кæныны нысанæн, фæлæ та ацы хатт дæр фæрæдыдысты æмæ радон хатт фæмард сты сабыр цæрджытæ. Уый размæ та коалици авиацæфтæн спайда кодта, бар кæмæй нæй, ахæм хæстон æрмæджытæй, сæрмагондæй, урс фосфорæй.

РЕФЕРЕНДУМ

Ног Каледонийы уагъд æрцыд референдум Францæй ахицæн кæныны тыххæй. Референдумы хайад райстой æвзарджыты 80 проценты. Регионы хæдбардзинады тыххæй схъæлæс кодтой æвзарджыты 43,6 проценты, йæ ныхмæ рацыдысты 56,4 проценты. Референдумы тыххæй комментаритæ сарæзта Францы президент Эмманюэль Макрон. Йæ ныхæстæм гæсгæ, референдумы фæстиу-джытæ уымæ сæвзæрын кодтой стыр сæрыстырдзинады æнкъарæнтæ, зæгъгæ, Ног Каледони æмæ Париж ацы историон къахдзæф сарæзтой иумæ. Афтæмæй, зæгъ, Ног Каледони йæ фидæн баууæндыд Парижыл.

 

Информацион агентадты хъусынгæнинæгтæм гæсгæ