Уанеты Захары номыл Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты ауагъд æрцыдис философон зонæдты кандидат, Хуссар Ирыстоны университеты философийы кафедрæйы доцент Дзугаты Къостайы æртæтомон чиныг «Понятие «окна возможностей» применительно к интеграционно-воссоединительному процессу Осетии»-йы презентаци.
Презентацийы куысты хайад райстой хицауады уæнгтæ, Хуссар Ирыстоны Уæрæсейы минæварады минæвæрттæ, зындгонд историктæ, сфæлдыстад æмæ зонадон интеллигенцийы минæвæрттæ.
Презентаци байгом кодта зонад-иртасæн институты директор, историон зонæдты кандидат Гаглойты Роберт. Уый цыбыр афæлгæст сарæзта чиныджы томтыл æмæ банысан кодта, зæгъгæ, Къоста йæ фыццаг чиныгмæ бахаста 1917-1921 азты Хуссар Ирыстон Уæрæсеимæ баиу кæныны фарст. Йæ дыккаг чиныджы та ахуыргонд æрдзырдта, 1925 азы Уæрæсемæ баиу кæныны тыххæй ирон адæм цы къахдзæфтæ сарæзтой, уыдоны тыххæй. Ахуыргонд йæ æртыккаг чиныгмæ та бахаста ирон адæм æртыккаг хатт Уæрæсемæ бацæуын 1936 азы куы сфæнд кодтой æмæ уый фæстæ Хуссар Ирыстоны 1936-1937 азты цы репресситæ райдыдтой, уыдоны тыххæй.
Дзугаты Къоста, ныхасы рацæугæйæ, лæмбынæгдæр æрдзырдта чингуыты мидисыл æмæ стæй доклад сарæзта ахæм темæйыл: «Сталинские расстрельные списки и репрессии 1937-1938 гг. в Южной Осети».
– Уыцы азты бирæ ирон æмбæстæгтæ ахст æмæ куынæг кæй æрцыдысты, уымæн йæ сæйраг аххосаг уыд, Хуссар Ирыстон Гуырдзыстоны сконды кæй уыдис, уый. Гуырдзыстоны цæрджытæ Хуссар Ирыстоны цæрджытæй уыдысты бирæ хатты фылдæр, фæлæ Гуырдзыстонæй Сталины номхыгъдтæм хаст æрцыдис 200 адæймаджы бæрц, Хуссар Ирыстонæй та – 350 адæймагæй фылдæр.
Æцæгдæр, ирон адæм уæд се ‘хсæн куы нæ уыдаиккой, уæд сæм гуырдзиаг тыхæйисджытæ æмæ лæгмартæ сæ тугæйдзаг къухтæй нæ дæр æххæсгæ бакодтаиккой æмæ нæ фесæфтаиккам, нæ адæмы ном æмæ нын кад размæ æмæ бæрзонд чи иста,уыдон.
Уыимæ ма раныхасгæнæг банысан кодта, зæгъгæ, Ирыстон æмæ ирон адæмы ахæм хъизæмæрттæй фервæзын кæндзæнис æрмæстдæр уый, æмæ кæд Хуссар Ирыстон Уæрæсейы сконды баиу уа Цæгат Ирыстонимæ æмæ банысан кодта, зæгъгæ, нæ адæммæ уымæй дæа
Презентацийы йæ раныхасы райдианы Хуссар Ирыстоны фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Медойты Димитр раарфæ кодта æртæтомон чиныджы авторæн æмæ банысан кодта, зæгъгæ, Къоста цы чингуытæ рауагъта, уыдон сæ темæ æмæ актуалондзинадмæ гæсгæ ахсджиаг сты, куыд абоны, афтæ сомбоны фæлтæртæн дæр. 1920 азæй 2008 азмæйы хабæрттæн ис иу нысаниуæг, цæмæй ирон адæм куынæг æмæ сырд æрцыдаиккой сæ фыдæлты зæххæй.
«Æнæ Уæрæсейы æххуысæй нын зын уыдаид нæхи бахъахъхъæнын æмæ Къоста раст загъта, цæмæй нæ адæм сæдæ азы Гуырдзыстоны ‘рдыгæй цы хъизæмæрттæ æвзæрстой, уыдон макуыуал бавзарæм, уый тыххæй нæ адæмы абоны сæйрагдæр хæс у Уæрæсейы сконды Цæгат Ирыстонмæ баиу кæнын.
«Сталинские расстрельные списки и репрессии 1937-1938 гг. в Южной Осетии»-йы тыххæй та мæ зæгъын уый фæнды æмæ И.Ста-лины тыххæй махыл нæ дæр хорз зæгъын æмбæлы æмæ нæ дæр – æвзæр. Уымæн æмæ уый у нæ истори, стыр æмæ хъомысджын паддзахады райрæзты дуг æмæ уыцы цаутæм уæлæнгай æмæ хуымæтæг цæстæй нæ хъæуы кæсын», – загъта уый.
Историон зонæдты кандидат Джиоты Мурат та банысан кодта, зæгъгæ, Дзугаты Къостайы æртæтомон чиныг ирон адæмæн ахсджиаг æмæ æнæмæнгхъæуæг кæй у, уый бæрæг у уымæй дæр, æмæ сæ авторæн лæвæрд кæй æрцыдис гениалон ирон поэт Хетæгкаты Къостайы преми. Уыимæ ма раныхасгæнæг банысан кодта, зæгъгæ, æмбæлы, цæмæй алы ирон æмбæстаг дæр базонгæ уа чингуыты мидисимæ.
Хуссар Ирыстоны паддзахадон университеты ректор Тедеты Вадим та банысан кодта, зæгъгæ, И.Сталины рæстæгыл дзурын хуымæтæджы хъуыддаг нæу. Уыцы темæйыл дзургæйæ, æппæт дæр зонын хъæуы бæстон. Абон мæнæн мæ бон банысан кæнын у уый, æмæ И.Сталин адæймаг æмæ адæймаджы бартæй стырдæр нысаниуæг лæвæрдта паддзахады рæзт æмæ размæцыдæн. Уымæ гæсгæ раст æмæ зылын кæм у, уый нæу æнцон зæгъæн.
«Къоста цалдæр азы цы чингуытыл куыста, цы зынтыл æмбæлд, уыдоныл æнцонæй нæ фæтых. Йæ зонындзинæдтæ æмæ ирон адæммæ йе стыр уарзондзинады фæрцы сæххæст кодта, йæ разы цы хæс сæвæрдта, уый æмæ йын нырæй фæстæмæ дæр мæ зæрдæ зæгъы стыр куыстхъомдзинад æмæ ноджы хуыздæр æнтыстытæ», – загъта Тедейы фырт.
Презентацийы ма раныхас кодтой Хуссар Ирыстоны драмон театры артист Мамиты Григол, æхсæнадон парти «Адæмон ныфс»-ы сæрдар Гæджиты Радион, Уанеты Захары номыл Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты зонадон кусæг Битарты Зоя æмæ парти «Иууон Ирыстон»-ы фæсивæды комитеты сæрдар Коцты Михаил.
Гæззаты Иван
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.