7-æм декабры Тыбылты Алыксандры номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон университеты конференц-залы уыд тымбыл фынг. Нысан кодтой зынгæ ирон ахуыргонд, лингвист Абайты Васойы райгуырды 123 азы æмæ мадæлон æвзаджы бон. Мадзал бацæттæ кодта университеты ректорат æмæ ирон æвзаг æмæ литературæйы кафедрæ. Хайад дзы райстой ахуыргæндтæ, фысджытæ, университеты лектортæ, студенттæ, республикæйы районты æмæ Абайты мыггаджы минæвæрттæ.
Мадзал байгом кодта æмæ тымбыл фынджы нысаниуæджы тыххæй цыбыртæй æрдзырдта Плиты Серго. Уый сæрмагондæй раарфæ кодта фыссæг Хъазиты Мелитон æмæ ахуыргонд Битарты Зояйæн, æрæджы Къостайы орденæй хорзæхджын кæй æрцыдысты, уый тыххæй. Уый ма арфæйы ныхæстæ загъта Джусойты Клавдия æмæ Остъаты Джульетæйæн, Клавдияйæн профессоры ном лæвæрд кæй æрцыд æмæ Джульетæ та Пушкины майданы хицау кæй бацис, уый тыххæй.
Плиты Серго Васойы цард æмæ зонадон архайдыл дзургæйæ банысан кодта: «Васойы тыххæй дунейы ахуыргæндтæ цы загътой, уымæй уæлдай абон мæнæн дæр мæ бон зæгъын ницы бауыдзæнис, фæлæ Васойы æнтыстыты тыххæй, радон хатт исты зæгъын, мæ хъуыдымæ гæсгæ, уый дæр нæу мæгуырау хъуыддаг. Васо йæ æвæлмæцгæ куыстæй æрмæст ахуырады нæ самадта стыр мæсгуытæ, фæлæ ма дунейы адæмтæн, сæ ахуыргæндтæн базонын кодта ирон адæмы дæр. Ирыстоны нырыккон истори уæлдай хъæздыг ссис Васойы фæзындæй, æвзагзонынады иртасæн фæллæйттæй æртасыдысты мадæлон æвзаджы æвæрæнтæ. Æвзагзонынады хæтæнтæй ныссаста къæйдуртæй æхгæд æбæлвырддзинæдтæ, арæдывта цæнгæтбаст рæхыстæ æмæ баххæссыд этимологийы арфсагъд уидæгтæм. Васойы амынд фæндæгтæ æвзагзонынад, истори, литературæ æмæ фольклоры ирон адæмæн ахуырады фадыдзы æвдаджы хосау сты. Зонады тыгъдады нын æнæ Васо бæрæг сидзæргъуыз уыдаид, æнæ Васо нæ дзуринæгтæ, нæ авналæнтæ æмæ нæ бæлвырдгæнинæгтæ кадавардæр уыдаиккой. Васо у номы, намыс, кад, цыт æмæ фарны лæг, æндæр адæмты ‘хсæн нæхи кæмæй бабуц кæнæм, нæхи кæмæй астауæм, ахæм гениалон фæзынд. Уый йе ‘нусон цардвæндагыл катай кодта дыууæ ахсджиаг фарстыл: ирон æгъдæуттæ æмæ мадæлон æвзаг бахъахъхъæныныл».
Йæ раныхасы горæты администрацийы ахуырады хайады методист Æлборты Эммæ та банысан кодта, зæгъгæ, кæд ирон æвзаджы рæзт æмæ размæцыды тыххæй бирæтæм æвзæры катайдзинад, уæддæр уавæр уыйбæрц мæгуырау рахонæм, уый нæу раст. «Алы тыхджын æмæ размæцыд хъæздыг æвзаг дæр домы, цæмæй йыл цæуа куыст, фæлæ уый нæ нысан кæны æмæ йæ авналæнтæ кæнынц къуындæг. Не ‘взаг дæр домы, цæмæй йæ кæнæм тыхджындæр, хъæздыгдæр æмæ рæсугъддæр, æмæ уыцы фарстытыл цæуы куыст. Абон ам кæй стæм æмæ мадæлон æвзагыл кæй дзурæм, уый дæр уымæн у ирд æвдисæн».
Банысан ма кодта, зæгъгæ, нæ горæты скъолатæм фыццагкъласонтæ фæстаг цалдæр азы цæуынц цæттæдæрæй. Сæ цæттæдзинад уырыссагау хуыздæр у, уымæн æмæ ацы æвзагыл исынц фылдæр информаци. Уый тыххæй, йæ хъуыдымæ гæсгæ, хорз уаид, æмæ не скъолаты куы фæфылдæр кæниккам ирон урокты сахаттæ.
Дарддæр ма Васойы райгуырдыл 123 азы сæххæсты цытæн æмæ мадæлон æвзаджы рæзт æмæ размæцыды тыххæй сæ хъуыдытæ дзырдтой Коцты Нанули, Плиты Гацыр, Хъазиты Мелитон, Остъаты Джульетæ, Гæбæраты Юри, Кокойты Теймураз, Цхуырбаты Мира, Дзугаты Къоста, Хуыгаты Анатоли æмæ æндæртæ.
ГÆЗЗАТЫ Иван
