Зындгонд ирон нывгæнæг, этнограф Тугъанты Сафары фырт Махарбеджы райгуырдыл ацы аз 140 азы кæй сæххæст, уый цытæн Хуссар Ирыстоны мыхуыры рацыд 2021 азæн юбилейон къæлиндар Махарбеджы куыстыты репродукцитимæ. Къæлиндары проекты автор, газет «Республика»-йы сæйраг редактор Хъоцыты Андрей нын куыд радзырдта, уымæ гæсгæ къæлиндар уагъд æрцыдис Республикæ Хуссар Ирыстоны Культурæйы министрады хъæппæрисæй. Ног къæлиндар рацыдис хуызджынæй, йæ тираж у 500 экземпляры. «Тугъанты Сафары фырт Махарбег мистик кæй уыд, уымæ гæсгæ æмбæхста, кæд райгуырдис, уый. Нырма дæр бæрæг бæлвырд нæу, цы боны гуырд у. Куыд зонæм, афтæмæй Махарбегæн йæ биограф уыдис Мусса Хаким æмæ уый нывгæнæджы фыртимæ куы сахуыр кодта Махарбеджы цард, уæд рабæрæг, кæцы аз райгуырдис, уый. Биографы нымадмæ гæсгæ 2021 азы зындгонд ирон нывгæнæгыл æххæст кæны 140 азы. Уый махæн у ахсджиаг хъуыддаг æмæ нæ хæсыл банымадтам, цæмæй нывгæнæгæн ссардтаиккам йæ рухс ном æмæ йын йæ райгуырды боны цытæн рауагътаиккам, адæм нырма кæй никуыма федтой, уыцы куыстыты репродукцитимæ къæ-линдар. Мах райстам æмæ спайда кодтам, нæхи æмæ Цæгат Ирыстоны Национ музейы Махарбегæн цы куыстытæ ис, уыдонæй дæр æмæ ма газет «Республика»-йы архивон æрмæгæй дæр. Мах ма уый размæ рауагътам иу ахæм къæлиндар, кæцымæ хаст æрцыдысты Махарбеджы куыстыты репродукцитæй 23 бæрц. Ног къæлиндармæ уыдонæй иу дæр нал æрцыдис хаст. Тугъанты Махарбег уыйас бынтæ ныууагъта, æмæ адæмæн ногæй цы фенын кодтаиккам, уыцы æрмæг дзы ис. Куыстытæ иууылдæр сты тынг цымыдисон. Уымæн йæ бон бацис йæ дуджы комулæфты царддæттæг цæстæнгас максималон æгъдауæй равдисын», – загъта Хъоцыты Андрей.
Махарбеджы рухс номимæ баст у нæ республикæйы нывæфтыдон аивады райрæзты хъуыддаг. Тугъаны фырты стыр курдиат Цæгаты райгуырд, фæлæ дидинæгау æххæстæй та Хуссары райхæлд, ам сси стыр нывгæнæг, ам сфæлдыста, куыд нывкæнынады, афтæ зонады дæр йæ иууыл хуыздæр æмæ зынгæдæр уацмыстæ. Тугъанты Махарбег уыд алыварсон æвæджиауы курдиаты хицау: стыр хуызфыссæг æмæ дæсны график, курдиатджын иллюстратор æмæ æвзыгъд театралон нывгæнæг, этнограф æмæ хореограф, историк æмæ музыкант, национ нывкæнынады рагон традициты агурæг æмæ дарддæргæнæг, ирон нывкæнынады бындурæвæрæг æмæ æвæллайгæ æхсæнадон архайæг, аудæг педагог æмæ аивады фæд-фæдылон зонадон иртасæг. Ахæм уыд Тугъанты Махарбег. Махарбегæн йæ курдиат алцæуыл дæр æххæссыдис, йæ бон бацис йæ дуджы цæстæнгас равдисын. Уымæн йæ аивады фылдæр концентрацигонд æрцыд ирон адæмы æдзухон тырнындзинад, райдай суанг скифтæй æмæ нартæй, революцийы агъоммæйы ирон адæмы цард, Къоста, революцийы заман, Советон хицауад Ирыстоны, колхозон цард æмæ Стыр Фыдыбæстæйон хæст.
Тугъаны фырт ирон аивады алы къабазы фæлтæрддзинадæй арæзта иу хатдзæг æмæ йын уый лæвæрдта стыр аивадон хъару, уый фæрцы бацис йæ бон йæ адæмы историон миддунемæ нык-кæсын, уыдоны мидтырнындзинады фæрцы æмткæй адæймагадон æнкъарæнтæ равдисын. Бæрзонд уыд Махарбеджы дунембарынад, уыд тенденцион: бæлвырд-бæрæг идейон позицитыл хæст нывгæнæг. Махарбеджы сфæлдыстад у æнæкæрон героикон, мажорон зарæг ирон адæмы цардыл. Уарзта йæ адæмы. Уыд стыр патриот, уый мидæг ис йæ æвидигæ энергийы суадон. Уый алы фарстмæ дæр каст бæрзонд æмбæстагон цæстæнгасæй, алы проблемæмæ дæр каст адæмы, эпохæйы зонды цæстæй æмæ уый фæрцы ссис æцæг адæмон нывгæнæг.
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.