Кӕд ӕмӕ уӕ уӕ чысыл саби цалдӕр изӕры фӕд-фӕдыл куры, цӕмӕй йын бакӕсат фӕстӕмӕ уыцы иу аргъау, уӕд ӕй зонут, уый канд нормалон этап нӕу йӕ размӕцыды, фӕлӕ ма у тынг ӕнӕмӕнгхъӕуӕг фӕрӕз сывӕллонӕн.

Куыд хорз ныййарджытӕ, афтӕ махӕй алчи дӕр тырны, цӕмӕй йӕ сывӕллонӕн йӕ сабийӕ фӕстӕмӕ кӕса чингуытӕ: аргъӕуттӕ, радзырдтӕ ӕмӕ афтӕ дарддӕр. Алкӕмӕн дӕр зындгонд у, чиныг кӕсын кӕй фылдӕр кӕны адӕймагӕн йӕ дзырдуатон фӕстауӕрц, ахуыр кӕны сывӕллоны кӕсын-фыссыны цайдагъдзинадмӕ, райтынг кӕны сывӕллоны ныхас кӕнынмӕ. Фӕлӕ нын сывӕллон куы фӕкӕсын кӕны иу аргъау кӕнӕ радзырд цалдӕргай хӕттыты, уӕд ныййарджытӕ нал фӕлӕууынц ахӕм ныхӕстӕ зӕгъынмӕ: «Цы пайда у? Уал хатты мын ӕй бакӕсын кодтай, ӕмӕ йӕ зоныс ӕнӕкӕсгӕйӕ. Дӕ зӕрдӕ дзы нӕ фӕцъӕх ис, нӕ дзы сфӕлмӕцыдтӕ? Ныр та бакӕсӕм ӕндӕр аргъау кӕнӕ райсӕм ӕндӕр чиныг ӕмӕ фӕфылдӕр кӕнӕм дӕ дзырдуатон фӕстауӕрц  ног дзырдтӕй». Фӕлӕ куыд зондджын ныййарӕг, афтӕ ахӕм ныхӕстӕ хъӕрӕй нӕ зӕгъдзыстут, фӕлӕ фӕстӕмӕ райсдзыстут, рагӕй уын зындгонд ӕмӕ бирӕ хӕттыты кастгонд чи уыд, ахӕм чиныг уӕ къухтӕм ӕмӕ та йӕ райдайдзыстут ногӕй уӕ сывӕллонӕн кӕсын, уымӕн ӕмӕ…

СФӔЛХАТГОНД  ӔРМӔГ ӔХХУЫС КӔНЫ БАКАСТГОНД ӔРМӔГ  ХУЫЗДӔР БАМБАРЫНӔН

Цӕмӕй сывӕллонӕн йе ‘мбарындзинад размӕ цӕуа, уый тыххӕй йын фаг нӕу аргъау кӕнӕ радзырдмӕ иу хатт байхъусын. Дыууӕ хатты дӕр ын фаг нӕу. Чысыл сабитӕ тагъддӕр ферох кӕнынц, цы фехъусынц, уый, зӕгъӕм, скъоладзау сывӕллӕттимӕ абаргӕйӕ. Афтӕ ма рӕгмӕдӕр фӕцайдагъ вӕййынц ног информацийыл. Хъӕуы сӕ фылдӕр рӕстӕг, цӕмӕй бахъуыды кӕной ног информаци (дзырдӕн, зӕгъӕм, иу аз ӕмӕ ӕрдӕг кӕуыл цӕуы, уыцы сабиты хъӕуы бӕрцӕй дыууӕ къуыри, цӕмӕй бахъуыды кӕной ног информаци). Ӕмӕ ма ноджы иу бафиппаинаг: кӕд ног информациимӕ нӕй видеоӕрмӕг кӕнӕ ӕндӕр исты цӕстуынгӕ ӕрмӕг, уӕд уый ноджы фылдӕр рӕстӕг домы, цӕмӕй йӕ чысыл саби йӕ хъуыдыйы бафидар кӕна. Чиныджы фыццаг бакӕсынӕй саби ӕрмӕстдӕр бахъуыды кӕны ӕрмӕгӕн йӕ иу хай.

Ахуыргӕндтӕ куыд сбӕлвырд кодтой, уымӕ гӕсгӕ, цӕмӕй сабитӕ хуыздӕр бамбарой ӕмӕ бахъуыды кӕной ӕрмӕг, уый тыххӕй сын ӕй хъӕуы бакӕсын, ӕппынкъаддӕр, цыппар хатты алы бон дӕр. Уый у хуымӕтӕг чиныджы кӕсынӕн йӕ минимум, ома, ӕрмӕстдӕр уал хатты саби райдайы ӕмбарын аргъау кӕнӕ радзырды сӕйраг темӕ, цӕуыл дзы цӕуы дзырд, базоны йын йӕ хъайтарты, сӕ уагахаст, се ‘хсӕн цы бастдзинӕдтӕ ис ӕмӕ афтӕ дарддӕр.

ЧИНЫДЖЫ ЦАЛДӔР ХАТТ БАКӔСЫН ХЪӔЗДЫГ КӔНЫ САБИЙЫ ДЗЫРДУАТОН ФӔСТАУӔРЦ

Ойы, кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, алы дзырд дӕр вазыгджын у сабийы размӕцыдӕн. Рох уӕ ма уӕд уыцы факт, ӕмӕ уӕ саби нырма чысыл кӕй у, ӕмӕ сымахӕн хорз зындгонд чи сты, уыцы дзырдтӕ та уӕ саби фыццаг хатт кӕй хъусы ӕмӕ йын зын кӕй у ӕвиппайды уыдон сахуыр кӕнын. 2-3 азӕй райдайгӕйӕ, сабийы дзырдуатон фӕстауӕрц хъӕздыгдӕр кӕны дзырдты бирӕ хатт фӕлхатт кӕнынӕй иу кӕнӕ иннӕ контексттыты мидӕг. Уымӕ гӕсгӕ йын чиныг иу, дыууӕ кӕнӕ фылдӕргай хӕттыты бакӕсын тынг ӕххуыс кӕны уыцы хъуыддагӕн. Иртасӕнтӕ куыд сбӕрӕг кодтой, уымӕ гӕсгӕ, ахӕм сывӕллӕттӕ, кӕцытӕ хъусынц иу историмӕ бирӕ хӕттыты, уыдон хуыздӕр ӕмӕ тагъддӕр бахъуыды кӕнынц ӕмӕ тагъддӕр бамбарынц ног дзырдтӕ. Фылдӕр ӕмӕ алыгъуызон чингуытӕ чи бакаст, фӕлӕ сӕ ногӕй чинӕуал кӕсы ӕмӕ фӕлхатт кӕны, уыдонӕн та сӕ дзырдуатон сконд къуындӕгдӕр ӕмӕ мӕгуыраудӕр вӕййы. Куыд сбӕрӕгчындӕуыд, афӕтӕмӕй сывӕллӕтты чингуыты фӕндзай проценты фылдӕр ис ӕнахуыр ӕмӕ стӕм хатт чи ӕмбӕлы, ахӕм дзырдтӕ, телеуынынады алыгъуызон алӕвӕрдтытимӕ абаргӕйӕ.

КУЫД ХЪӔУЫ МАКСИМАЛОН ӔГЪДАУӔЙ СПАЙДА КӔНЫН БИРӔ ХӔТТЫТЫ ЧИНЫГ КӔСЫНӔЙ

Нӕ хъӕуы тыхӕй сывӕллонӕн ӕндӕр чиныг кӕсын, кӕд ӕмӕ йӕ зӕрдӕмӕ нӕ цӕуы ӕмӕ йӕм цӕттӕ нӕу, уӕд. Райсут ахӕм хатдзӕг уӕхимӕ, куыд факт – уӕ чысыл саби ӕрмӕстдӕр ахӕм хуызы ахуыр кӕны ӕмӕ бахъуыды кӕны ног дзырдтӕ (скъоладзау куы уа, уӕд йӕ ахаст фӕивдзӕн). Цӕмӕй цалдӕр хатты чиныджы бакӕсынӕн сабийӕн максималон пайда хӕсса йӕ размӕцыдӕн, уый тыххӕй спайда кӕнут экспертты ахӕм уынаффӕтӕй:

– фадат радтут сабийӕн фарстытӕ дӕттын ӕмӕ сын лӕмбынӕг дзуапп дӕттут;

– уӕхӕдӕг дӕр сабимӕ дӕттут комкоммӕ фарстытӕ, цӕуыл цӕуы дзырд ныртӕккӕ чиныджы ӕмӕ дзы цы ӕрцӕудзӕн дарддӕр (афтӕмӕй ныййарӕг йӕхӕдӕг дӕр ӕмбардзӕн, саби цы ӕмӕ цас бамбӕрста, цы йын бакастыстут, уымӕй);

 – пайда кӕнут алыгъуызон хъӕлӕстӕй алы ӕмӕ алы хъайтарӕн дӕр, цӕмӕй сӕ саби кӕрӕдзийӕ хицӕн кӕна ӕмӕ сын зона сӕ фӕндтӕ;

– пайда кӕнут къухӕй амындтытӕй, цӕмӕй сабийы хъуыдыйы фӕзыной ирд тӕлмӕнтӕ ӕмӕ баххуыс кӕной чиныджы фӕлгонцтӕн хуыздӕр ныффидар кӕнынӕн;

– истори кӕсыны рӕстӕджы ӕрлӕуут, куыддӕр сӕмбӕлат ног дзырдыл, афтӕ, ӕмӕ йӕ цыбыртӕй бамбарын кӕнут сабийӕн.

Кӕд ӕмӕ саби йӕхӕдӕг ӕрдома ӕндӕр ног чиныг бакӕсын, уӕд уый нысан кӕны, ӕндӕр къахдзӕф ӕй кӕй фӕнды саразын чингуыты ног къӕпхӕнмӕ схизынмӕ. 

Ӕрмӕг бацӕттӕ кодта

ДЫГЪУЫЗТЫ Зӕринӕ

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.