СФÆЛДЫСТАДОН ТЫХ – ХÆЛАРДЗИНАДЫ  ФÆРÆЗ

Советон дуджы Цæгат æмæ Хуссар Ирыстоны газетты коллективтæн æнæмæнг хъуыддаг уыд аз иу хатт фембæлын. Уыдон уынаффæ кодтой куысты уавæртыл, фидæны пълæнттыл, ахуыр кодтой сæ кæрæдзийы фæлтæрддзинадыл.  Уыдæттæй фидардæр кодтой сæ хæлардзинад.

Уыцы традици 2018 азы  азы сног кодтой Цæгат æмæ Хуссар Ирыстоны Мыхуыры æмæ дзыллон коммуникациты комитеттæ, «Медиа Север-Юг», зæгъгæ, ахæм проектимæ.

Ныр дæр 2-æм дунеон наукон-практикон конференци арæзт æрцыд 26 майы Дзæуджыхъæуы «Архитектоника медиапространства Северной и Южной Осетии: глобальные вызовы, технологии, самоконтроль», зæгъгæ, ахæм номимæ.

Йæ сæйраг нысæнттæ уыдысты: национ мыхуыры проблемæтæ пандемийы рæстæджы, ны-рыккон технологиты рæзт, информаци парахат кæныны ног гæнæнтæ, медиатыгъдады рæзт дыууæ республикæйы ‘хсæн, газет æмæ йæ кæсджытæ, журналисты этикæ æмæ æндæртæ.

Конференцийы архайдтой Цæгат æмæ Хуссар Ирыстоны сфæлдыстадтадон организацитæ, стæй Кæсæг-Балхъары делегаци.

Мадзал амонæг, ЦИПУ-йы журналистикæйы декан Хæбæлаты Фатимæ арфæ ракодта мадзалы архайджытæн, уæлдайдæр –  кæсгон уазджытæн, стæй йæ раныхасы сæйрагдæр æрлæууыд, пандемийы рæстæджы журналисттыл цы стыр уæз æрæнцади, уый тыххæй. Уымæй дарддæр уый банысан кодта сфæлдыстадон кусæджы нысаниуæг царды: «Журналисттыл æнцайы стыр бæрнондзинад. Уыдон сты хицауад æмæ адæмы ‘хсæн иугæнæг тых. Уыдонæй бирæ аразгæ у сабырдзинад. Æмбæхсинаг нæу, фæстаг рæстæджы журналистикæ интернетмæ кæй рахызт, уый. Адæмы хъæуы æмæ агурынц нывтæ, видеотæ æмæ æндæр ногдзинæдтæ. Традицион журналистикæмæ сæ нал бацымыдис кæндзынæ.  Интервьютæ, пресс-конференцитæ, репортажтæ, очерктæ æнæмæнг хъæуынц, фæлæ сæм, абоны домæнтæ нымайгæйæ, æфтауын хъæуы ног форматтæ».

Мыхуыры фæрæзты æмæ дзыллон коммуникациты сæрдар Фидараты Юри куыд банысан кодта, афтæмæй мыхуыры фæрæзтæ сты æвзаг бахъахъхъæныны сæйраг хотых. «Ацы конференцийы нысан у иумæйаг архайд бæрзонд æмвæзадмæ сисын, æмгуыстадыл бацархайын, иумæйаг информацион тыгъдад саразын. Стыр катай æвзæрын кæнынц посты лæггæдты æргътæ. Республикæйы сæйраг газеттæн минæй фæуæлдæр сæ рафыссыны аргъ æмæ дзы афтæмæй газетæн сæдæ сомæй чысыл фылдæр зайы, иннæ уромынц посты лæггæдтæн». Фидары фырт ма ранымадта, республикæйы цал периодикон мыхуыры фæрæзы, теле æмæ радиоканалтæ, интернеты хызæгтæ æмæ информацион агентадтæ ис, цы кусынц, чи дзы цæмæ здæхт у, кæмæн дзы йæ къухы цы бафтыд, æхгæд дзы чи ‘рцыд… Уымæй дарддæр загъта, комитеты хъæппæрисæй цавæр конкурстæ, конференцитæ æмæ æндæр мадзæлттæ æрцыд арæзт æмæ ма бирæ æндæр фарстаты тыххæй.

Хуссар Ирыстоны мыхуыры æмæ дзыллон коммуникациты сæрдар Хъотайты Марияйы ны-хас дæр сæйрагдæр здæхт уыд æмгуыстады фарстатæм. Ранымадта, цавæр сты республикæйы мыхуыры фæрæзтæ, сæ архайд, дыууæ республикæйы иумæйаг проекттæ, фидæны нысæнттæ. Куыд загъта, афтæмæй Президент Бибылты Анатолийы фæн-донæй  ныр та ахæм конференци хъуамæ арæзт æрцæуа Хуссар Ирыстоны.

Газет «Рæстдзинад»-ы сæйраг редактор Хозиты Барис сæйрагдæр æрлæууыд национ мыхуыры проблемæтыл: «Æмбæхсинаг нæу, фæсивæд интернеты хызæджы кæй аныгъуылдысты, нал кæсынц чиныг, чысыл мызды тыххæй газеты куыстмæ нал цæуынц, газетты тираж дæлæмæ хауы. Фæлæ уæддæр, мæнмæ гæсгæ, къухтæ æруадзæн нæй. Хъæуы сæрмагонд программæ фæсивæды мыхуыры куыстмæ раздахынмæ, стæй чиныг, газет бауарзынмæ».

Республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйлойы номæй йæ пресс-секретарь Дзгойты Ольгæ  арфæ ракодта мадзалы архайджытæн. Куыд загъта, афтæмæй йæ тынг фæндыд журналистты конференцимæ æрбацæуын, фæлæ ма цы æндæр мадзæлттæ цæуы абон, уыдон æй бакъуылымпы кодтой. Уый фæстæ бакаст Сергей Меняйлойы Арфæйы фыстæг конференцийы архайджытæм: «Зынаргъ мыхуыры кусджытæ! Цас æнгомдæр æмæ бæрнон дæр уат уæ дæсныйады, адæммæ рæстдзинад хæссат, уыйас хæрзхъæддæр уыдзæн информацион тыгъдад, стæй æмткæй  – æхсæнады уавæр».

Журналисты этикæ, хи куыд дарын хъæуы, бæрнондзинад æнкъарыны тыххæй радзырдта республикæйы Журналистты цæ-дисы сæрдар Хъуысаты Тимур.

Цавæр хæстæ ис абон журналисттыл, цы лыггæнинаг фарстатæ,  мыхуыр рафыссыны проб-лемæтæ, æвзаджы сыгъдæгдзинад бахъахъхъæнын æмæ æрбайсгæ дзырдтæй къаддæр пайда кæнын, мæнг информаци æмæ зæрдæриссæн хабæрттæ интернетмæ ма уадзын, традицион журналистикæ ма рох кæнын æмæ  уыцы иу рæстæг ног форматтæй пайда кæнын æмæ ма бирæ æндæр фарстатыл радзырдтой газет «Северная Осетия»-йы сæйраг редактор Битарты Маринæ, информацион агентад «Южная Осетия сегодня»-йы редактор Цхуырбаты Зæлинæ, политикон наукæты кандидат Бабочиты Мæдинæ, Кæсæг-Балхъары Культурæйы министрады сæйраг специалист Элеонора Маремукова, амынд республикæйы газет «Адыгэ псалъэ»-йы шеф-редактор Заурбек Жилясов, телеканал «Осетия-Ирыстон»-ы шеф-редактор Джыккайты Анна, информацион агентад «РЕС»-ы редактор Турманты Фатимæ, рауагъдад «Ир»ы сæйраг редактор Тъехты Тамерлан æмæ иннæтæ. Се ‘ппæтæн дæр сæ ныхæсты мидис здæхт уыд иу нысанмæ: мыхуыры фæрæзты куысты ныхмæ цы цæлхдуртæ ис, уыдон аиуварс кæнын æмæ ног информацион тыгъдад саразын, зæронд традицитæ нæ рох кæнгæйæ.

Мыхуыр æмæ интернетæй пайдагæнджыты домæнтæм гæсгæ журналистты ссарын хъæуы литературæйы, спорты, культурæйы æмæ æндæр къабæзты информацийы ног гуырæнтæ, цыбыр æмæ сæ цымыдисагæй адæмы размæ рахæссын чи зона. Уæд сæм, æнæмæнг кæсæг йе ‘ргом раздахдзæн. Уыимæ афон у, мы-хуыр рафыссын æмæ парахат кæныны тыххæй ног гæнæнтæ ссарынмæ, пост сын сæ хъаймагъ куыд нæ хæра, афтæ…

ДЖУСОЙТЫ  Нинæ