Бакæнгæ куысты фæстиуджытæ

Республикӕ Хуссар Ирыстоны Хъӕды хӕдзарады управленийӕн (йӕ хистӕр Челӕхсаты Таймураз) ивгъуыд хӕдзарадон азы бæрæг куыст бакодта йæ разылæууæг хæстæ æххæст кæныныл. Управленийы структурӕйы дӕлбар сты Паддзахадон унитарон куыстуат «Югослеспромхоз», стӕй йӕ филиалтӕ Дзау, Знауыр ӕмӕ Ленингоры районтӕ.

Нӕ республикӕйы хъӕды фонды иумиаг фӕзуат у 186435 гектары, уыцы нымӕцы Паддзахадон хъӕды фонд ахсы 161730 гектары ӕмӕ Леуахийы паддзахадон æвæрд хъӕд та – 24705 гектары. Нӕ хъӕды фылдӕр зайы тӕрс, ома у 85 проценты, Дзауы районы территорийыл та – хихджын бӕлӕстӕ. Уымӕй дарддӕр ма нӕм зайы ахӕм бӕлӕсты мыггӕгтӕ, куыд тулдз, тӕгӕр, нӕзы ӕмӕ ӕндӕртӕ.

 

ХЪӔДЫ ФÆСАУÆРЦТÆЙ ПАЙДА КӔНЫН

Хъӕдӕрмӕг цӕттӕ цӕуы йӕ нысаниуӕгмӕ гӕсгӕ. Бӕлас куы ралыг кӕнай, уӕд уыимӕ иумӕ хъуамӕ хъахъхъӕд цӕуа хъӕдыл аудындзинад, ӕххӕст цӕуой санитарон-ӕнӕнизгӕнӕн мадзӕлттӕ. Управленийы коллектив фӕтынгдӕр кодта контроль хъӕдыл ауӕрдгӕйӕ, хӕдзардзин ӕгъдауӕй пайда кӕныны тыххӕй. Организацитӕ ӕмӕ цӕрджытӕн ацӕугӕ аз бацӕттӕ ӕмӕ реализаци ӕрцыд хъӕды продукци ӕдӕппӕт 6823,5 кубометры, уыцы нымӕцы хъуыддагон, хихджын бӕлӕсты мыггӕгтӕ – 853 кубометры, суг та – 5970,5 кубометры.

 

ХЪӔД ХЪАХЪХЪӔНЫН

Управленийы коллектив стыр хъусдард здахы, хъӕд ӕнӕауӕрдонӕй, хивастӕй чи цӕгъдынц ӕмӕ куынӕг кӕнынц, уыдоны ныхмӕ, сӕ ныхмӕ райсынц карз мадзӕлттӕ. Уымӕ гӕсгӕ ивгъуыд аз сарӕзтой 15 акты йӕ фыдаудӕнгӕнджытыл, фæивар сæ кодтой 50000 сомæй. Уыцы ӕхцайы фӕрӕзтӕ бахастой республикӕйы бюджетмӕ. Уымӕй дарддӕр ма уагъд фӕцӕуынц иумиаг рейдтӕ барадхъахъхъӕнӕг органты кус-джытимӕ.

 

ХЪӔДЫ ФÆСАУÆРЦТÆ ÆНДИДЗЫН КÆНЫН

Ацы хъуыддаджы дӕр коллектив бакодта бӕрӕг куыст. Управленийы хистӕры хӕдивӕг Къӕбулты Инал куыд загъта, афтӕмӕй 2017 азы уалдзӕджы Ирыхъӕуы талахъомылгӕнӕндоны бахуым кодтой 1,5 гектары мӕр ӕмӕ дзы 0,7 гектары фӕзуатыл байтыдтой кӕрз, нӕзы ӕмӕ тӕгӕры тауинӕгтӕ, ныссагътой бӕрзы талатӕ 120 иуӕджы. Цхинвалы районы Къуернеты хъӕуы ныссагъдӕуыд нӕзыйы талатӕ 750 иуӕджы, Тамаресы хъӕуы та бӕрзытӕ 120 иуӕджы, Дзæуджыхъæуæй æрластæуыд сырх тулдзы садзæнтæ 700 иуæджы æмæ сусхъæды талатæ та -300. Уыдон байуæрстой организацитæ æмæ цæрджытæн горæт сцъæхвæлыст кæныны нысанæн. Фæззæджы Ирыхъæуы сæхи талахъомылгæнæндоны нæзыйы садзæнтæ 5000 иуæджы сфæрæз кодтой, ныссагъдæуыд 1 гектар  фæзуатыл гуыркъотæ 150 кг. Ахæм куыстыты фæстиуæгæн хъæды фæзуат сног 20 гектары фæзуатыл.

 

ХЪÆД ЗЫНГСИРВÆЗТÆЙ БАХИЗЫН

Управленийы сæйрагдæр хæстæй иу у хъæд зынгсирвæзтæй бахъахъхъæнын. Ивгъуыд аз уыд хъæд судзыны æртæ цауы, фæлæ сæм цырд фæлæууыдысты хъæды хæдзарады æмæ республикæйы  Æнæнхъæлæджы цауты министрады кусджытæ æмæ уый фæстиуæгæн хъæдыл стыр зиан не ‘рцыд. Коллектив бæрæг куыст кодта зынгсирвæзт ма æруадзыны тых-хæй, цæрджыты ‘хсæн кодтой æмбарынгæнæн куыст ацы фæдыздæхты.

 

ПАДДЗАХАДОН УНИТАРОН КУЫСТУАТ «ЮГОСЛЕСПРОМХОЗ»-Ы АРХАЙД

Уый районты филиалтимæ бакодта бæрæг куыст, уыцы нымæцы хъæд цæттæ кæнын æмæ йæ ногæй бакусыны тыххæй, суг сфæсауæрц кодтой цæрджытæ æмæ организацитæн. Хъæды продукци сцæттæ кодтой 2 300 кубометры, организацитæ æмæ уагдæттæн – 2 100 кубометры, уыцы нымæцы хихджын мыггæгты хъуыддагон хъæдæрмæг – 200 кубометры, уагъд æрцыд хырхæй фадыны хъæдæрмæг та 95 кубометры. Хъалонтæ ахыгътой 4 962 265 сомы, уыцы нымæцы пенсион фондмæ – 452 000 сомы. Сцæттæ кодтой æмæ реализаци æрцыд 860 пагонон метры 344 800 сомы аргъ.

Управлени ног, 2018 азæн дæр йæ разы æрæвæрдта дзæвгар хæстæ куыст  ноджы фæхуыздæр кæныны тыххæй. Фæлæ зæгъын хъæуы, кæй æвзары зындзинæдтæ дæр. Зæгъæм, административон бæстыхай арæзт æрцыд 1973 азы æмæ дзы абоны онг дæр цалцæггæнæн куыстытæ никуы бакодтой, ис кæлæддзаг уавæры. Кусджытæ ифтонг не сты æнæмæнгхъæуæг кусæн дзаумæттæй, зындзинæдтæ æвзары транспортон фæрæзты хъуагдзинады аххосæй, уыцы нымæцы спецтехникæ дæр.

Хуыбиаты Никъала