Уынаффæ – закъонмæ ивддзинæдтæ бахæссыны тыххæй

САХЪАТДЖЫНТЫ СОЦИАЛОН ХЪАХЪХЪÆНЫНАД

Уыд Социалон политикæ æмæ æнæниздзинад хъахъхъæныны фæдыл парламентон комитеты рабадт. Хайад дзы райстой  депутаттæ Медойты Дзамбулат, Чысиаты Константин, Хуыбылты Илья æмæ медико-санитарон уагдоны къухдариуæггæнæг Джуссойты Димитр. Уыдон  уынаффæ кодтой «Сахъатджынты социалон хъахъхъæнынады тыххæй» закъонмæ ивддзинæдтæ бахæссыны фарстыл.

Комитеты сæрдар Плиты Александр куыд разырдта, афтæмæй закъоны проект бацæттæ кодта Æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты министрад. Закъоны проекты нысан у барадон æнæрастдзинæдтæ аиуварс кæнын æмæ медицинон-социалон экспертизæ сæххæст кæныны тыххæй медико-социалон службæйы уагдоныл цы хæстæ ис, уыдон дырысæй сбæрæг кæнын æмæ сæ æххæст кæнын.

Уый куыд бамбарын кодта, афтæмæй «Сахъатджынты социалон хъахъхъæнынады тыххæй» РХИ-йы закъоны  ацы хæслæвæрдтæ закъонмæ гæсгæ æвæрд сты æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты фадыджы  паддзахадон политикæ æмæ нормативон барадон æрбæстонкæнынады фæдыл æххæстгæнæн хицауиуæгады органыл, фæлæ фактон æгъдауæй, Хицауады уынаффæмæ гæсгæ, 2020 азæй фæстæмæ медико-социалон экспертизæтæ аразы медико-социалон экспертизæйы уагдон. Ацы закъоны проекты райст нæ бандавдзæн  республикæйы паддзахадон бюджетыл.

Комитеты уæнгтæ сразы сты, цæмæй ацы  закъоны проекыл æруынаффæ кæной  Парламенты Президиумы рабадты.

КОНТРОЛОН-НЫМАЙÆН ПАЛАТÆЙЫ СÆРГЪЛÆУУÆГ ÆМÆ ЙÆ ХÆДИВÆДЖЫ КАНДИДАТУРÆТÆ

Бюджет æмæ хъалонты фæдыл парламентон комитеты рабадты рæстæджы комитеты уæнгтæ уынаффæ кодтой, Плиты Алымбеджы Контролон-нымайæн палатæйы сæрдарæй, Томайты Спартакы та йын йæ хæдивæгæй снысан кæныны фарстыл. Сæ кандидатуратæ сын Парламентмæ бавдыста Президент Гаглойты Алан.

Депутаттæ ма уынаффæ кодтой Хуыбылты Вадимы контролон-нымайæн палатайы сæрдары хæивæджы бынатæй ссæрибар кæныны тыххæй дæр.

Комитеты сæрдар Джиоты Еленæ депутатты базонгæ кодта, Президенты æрбавдисгæ кандидаттимæ æмæ фæндон бахаста, цæмæй Парламенты Президиумы уынаффæмæ бавдыстæуа æртæ фарсты дæр.

ХЪАЛОНТЫ КОДЕКСЫ ИВДДЗИНÆДТÆ

Дарддæр дзырд цыд Хъалонты кодексмæ ивддзинæдтæ бахæссыны проекты фæдыл.

Джиоты Еленæ куыд радзырдта, афтæмæй закъоны проектмæ гæсгæ, республикæмæ цы товартæ ласт цæуынц, уыдоны æфтауæггæг аргъыл æвæрд ис хъалонтæ (добавленная стоимость) æмæ хъалонты æппæт гуырахст дæр æвæстиатæй истæуы Хуссар Ирыстоны территоримæ æрбаластгæйæ.

«Ахæм хуызы-иу æй бавдыстам Парламенты сессимæ, фæлæ йæ фарс нæ рахæцыдысты депутаттæ. Уый тыххæй иуæй-иу депутатты фæндонмæ гæсгæ ацы закъоны проект сарæзтам дыууæ варианты.  Афтæмæй тæссаг у товарты  æргъты фæфылдæрæй. Уымæн æмæ амалиуæггæнджытæ уыцы хъуыддагыл куы фембæлой, уæд   сæ хæрдзтæ исдзысты фæлхасгæнджытæй. Уый тыххæй райсын хъæуы ацы закъоны проект», – бамбарын кодта Джиоты Еленæ.

Хъалонтæ æмæ æмбырдты комитеты сæрдар Кадзты Вадим куыд банысан кодта, афтæмæй æртагон-сæрдæн æрмæджытæ республикæйы реализаци кæнынц 12 организацийы æмæ индивидуалон амалиуæггæнæджы. Уыдон се ‘ппæт иугъуызон хъалонтæ нæ фидынц. Иутæ дзы фидынц 10 проценты – 3 проценты таможнæйы, 7 проценты та – фиданц бюджетмæ товарты реализацийы фæстæ. Иуæй-иу организацитæ та ацы хъалонты æппындæр нæ фидынц, фæлæ сæ æргътæ вæййынц, хъалонтæ чи фиды, уыцы организациты æргъты хуызæн. Таможнæйы бæрæггæнæнтæм гæсгæ, 2022 азы республикæмæ æртагон-сæрдæн æрмæджытæ æрбаластæуыд 360 мин сомы аргъ, уыдонæй бюджетмæ бахастæуыд æрмæстдæр 22 милуан сомы, афтæмæй та хъуамæ бахастæуыдаид 50 милуан сомы», – загъта Кадзты Вадим.

Хъахъхъæнынад æмæ æдасдзинады фæдыл парламентон комитеты сæрдар Бибылты Ацæмæзы ныхæстæм гæсгæ, закъоны проект куы райсой, уæд  хæлцадон продуктты æргътæ дæр фæфылдæр уыдзысты.

«Абоны бон бирæтæн сæ мыздтæ цæрынæн хъæуæг минимумы онг не хæццæ кæнынц. Уыдон мæй исынц 10-12 мин сомы æмæ уымæй цæрынц. Хæлцадон продуктты æргътæ куы фæфылдæр уой, уæд уыцы æмбæстæгтæ цæмæй цæрдзысты? Магазинты хицæуттæ дæр алчи йæхи аргъ æвæры, æргътыл паддзахад кæй нæ контроль кæны, уый тыххæй. Афтæмæй амалиуæггæнджыты куыд фæнды, афтæ æвæрынц æргътæ товартыл. Мах республикæйы бюджет фæфылдæры ныхмæ не стæм, фæлæ хъуамæ æмбарæм, ахæм хуызы ацы закъоны проекты райст тынг бандавдзæн æргъты рæзтыл», – банысан кодта Бибылты Ацæмæз.

Экономикæ, чысыл амалиуæгад æмæ хъæууон хæдзарады фæдыл парламентон комитеты сæрдар Тъехты Алан дæр сразы Бибылты Ацæмæзы ныхæстыл æмæ йæ рады банысан кодта, зæгъгæ, закъоны проекты райсты фæстæ куыдфæндыйæ дæр фæфылдæр уыдзысты фыцццаградон хæлцадон продуктты æргътæ. Ома, нырма республикæ цæттæ нæу ацы законы райстмæ. «Раздæр уал мыздтæ, пенситæ  фæфылдæр кæнын хъæуы, уый фæстæ дзурæн уыдзæн  закъоны проекты райсты тыххæй», – бахахх кодта Тъехты Алан.

Комитеты уæнгтæ аскъуыддзаг кодтой закъоны проектыл Парламенты Президиумы æруынаффæ кæнын.

Нæ уацх.