Алы сывӕллонӕн дӕр ис йӕхи удыхъӕд. Ӕрдз ын хорздзинадӕй цы радта, фыццаг ын уый раиртасын хъӕуы, уыцы ‘рдӕм арӕзт хъуамӕ уа йӕ рӕзынад дӕр, уӕд уый фӕстӕ иннӕ сывӕллӕтты ӕнтыстытӕм нӕ хӕлӕг кӕндзӕн. Алы сывӕллонӕн дӕр аргъ кӕнын ӕмӕ уарзын хъӕуы йӕхи. Бацамонын ын хъæуы йӕ удыхъӕды хорз миниуджытӕй куыд пайда кӕнын хъӕуы, уый. Бирӕ сывӕллӕттӕ ӕрдзӕй дӕр фӕхъӕстӕ вӕййынц хиуарзондзинадӕй. Хӕдзары сывӕллӕттӕй хъулон кӕнын никӕйы хъӕуы, кӕннод ыл иннӕтæ уӕлӕхох кӕнынц. Йӕхи уӕлбикъондӕр æнхъæлы.
Сывӕллон кӕугæ дæр куыннæ скӕны. Иу рӕстӕджы, дам, иу кӕуаг сывӕллоны фыд, авдӕн узгӕйӕ, срӕдыд йӕ хистӕр лӕппуйы раз, дӕу, дам-иу, узын дӕр нӕ бахъуыд, уайтагъд-иу æрсабыр дӕ, ай та, дам, ӕдзух йӕ дзых хӕлиуӕй дары. Рудзынгӕй, дам, ӕй аппарӕм. Фыд ӕй хъазгӕйӕ загъта, лӕппу та йӕ комкоммӕ бамбӕрста. Афтӕ йыл сыстырзӕрдӕ, ӕмӕ йыл былысчъилтӕ кӕнын райдыдта. Рацӕй-рабон ӕмӕ йӕ иуахæмы, ӕцӕгӕйдӕр, рудзынгӕй фӕцӕй ӕппӕрста. Иу амонд ӕм каст, ӕмӕ сӕ фыд ӕрбай-йӕфта… Ӕрмӕст ӕм уӕд бахъардта, раст кӕй нӕ бакодта, уый. Иу сывӕллон иннӕ-мӕй цӕмӕй хицӕн кӕны, уый хъуамӕ дӕ уарзондзинады барӕн ма уа.
Сывӕллон куыд рӕзы, афтӕ йӕ хъуыдытӕ ӕвдисынхъом фӕвӕййы: цыдæртæ фæ-ныв кӕны, бæрæг куыстытӕ феххӕст кӕны, музыкалон инструментыл фӕцӕгъды… Йӕхиуыл ӕууӕндын райдайы, йе ‘нтыстытӕ свӕййынц йӕ иу хай. Йӕ куыстæн ын куы саргъ кæнай æмæ йын куы зӕгъай хорз ӕй бакодтай, зæгъгæ, уӕд ын тынг ӕхсызгон вӕййы. Йӕ куысты йын исты хорздзинад ссар ӕмӕ дзы раппӕл. Комкоммӕ йӕ куы бафауай, уӕд йӕ зӕрдӕ фæрисдзӕн. Зӕгъӕм, йӕ ныв дӕ зӕрдӕмӕ куы нӕ фӕцӕуа, уӕд ын ӕй ногӕй мауал сныв кӕнын кӕн, фӕлтау ын ӕй дӕхӕдӕг ӕндӕр гӕххӕтты сыфыл хуыздӕр сныв кӕн. Уый йӕ ныв уыимæ абардзæн æмæ йæ йӕхӕдӕг фӕхуыздӕр кӕндзӕн.
Сывӕллоны раст хъомылад, фыццаджыдӕр, ныййарджытӕй кæнгæ у. Дӕхӕдӕг фӕлывд куы уай, уӕд дӕ сывӕллон цӕмӕй фӕлывд митӕ ма кӕна, уый дзы куыд домыс? Ныййарджытӕ кӕрӕдзийӕн аргъ куы нӕ кӕной, уӕд сӕ аргъуц кӕныныл куыд ахуыр кӕныс? Ныййарджытӕ исты ӕвзӕрдзинад куы фӕаразынц, уӕд дӕр сӕ сывӕллӕттӕм афтӕ фӕкӕсы, цыма раст сты ӕмӕ сӕ фӕзмын райдайынц.
Ныртӕккӕ бирӕтӕ сӕ сывӕллӕттыл алыхуызон лӕвӕрттӕ ныккалынц, уымӕй сӕ уарзынц. Уарзондзинад та зӕрдӕйы хъуыддаг у, чыссӕйы – нӕ. Ницавӕр лӕвӕрттӕ баивдзысты зӕрдӕйы хъарм, зӕрдӕйы уарзондзинад. Уарзондзинад балхӕнынмӕ чи хъавы, уый йын аргъ нӕ кӕны. Раттæджы къух райсаг у, искӕмӕн исты радтын дӕхицӕн дӕр ӕхсызгондзинад кӕй хӕссы, уый сывӕллонӕн бамбарын кӕн.
Хаттӕйхатт, хистӕртӕ сывӕллӕттӕй лӕвӕрттӕ нӕ фӕисынц, афтӕмӕй йӕ сывӕллон та йӕ зӕрдӕйы уарзондзиндӕй фӕдӕтты. Иу лӕг мын афтӕ: «Сывӕллон мын къафеттӕ куы лӕвӕрдта, уӕд сӕ ӕз нӕ куымдтон. Афтӕ мӕм каст, цыма йӕхӕдӕг цы уарзы, уый исын хорз нӕу. Дӕхицӕн сӕ уадз, зӕгъгӕ-иу, ын куы загътон, уӕд-иу ын уый ӕхсызгон нӕ уыд. Уӕд бамбӕрстон, йӕ рӕдаудзинадӕн, йӕ зӕрдӕйы уарзондзинадӕн ын аргъ кӕй нӕ кӕнын, уый. Уый фӕстӕ-иу сӕ исын райдыдтон».
Сывӕллӕттӕ хъомыл кӕнынӕй зындӕр æмæ бæрнондæр куыст нӕй ацы зӕххыл. Сывӕллон ӕнӕ надӕй нӕ рӕзы, зӕгъгӕ, ӕмбисондӕн баззад. Мадӕн йӕ над дӕр рӕвдыдӕй уӕлдай нӕу. Уарзгӕйӕ куы бафхӕрай дӕ сывӕллоны, уӕд уым рӕдыдӕй ницы ис. Уый дӕр у хъомылады фӕрӕзтӕй иу. Ӕмӕ цас сты уыцы фӕрӕзтӕ, цас… Дӕ сывӕллонӕн хорздзинадӕй цы радтай, уый дæм кæддæр фæстæмæ уæлдайджынтæй раздæхдзæн.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.