Нырма раджы у æдыхст уæвынæн

COVID-19 низæй рынчынты нымæц, цыма къаддæр кæны, кæцыдæр арæнгонд мадзæлттæ ист æрцыдысты, фæлæ хъæуы фæлæмæгъдæр кæнын æмæ ницæмæ дарын хи хъахъхъæныны æмæ æдасдзинады элементарон мадзæлттæ? Уыцы фарстытæн сдзуапп кæныныл бацархайдта Дзæуджыхъæуы информацион агентад «Рес»-ы сæрмагонд уацхæссæг Анастасия Малкарова. Уый уыд Цæгат Ирыстоны Республикон клиникон рынчындоны реанимацион хайады, цæмæй бынаты равзара уавæр.

Мах иууылдæр фехъуыстам, COVID-19 уæззау формæйæ чи фæрынчын вæййы, уыдоны баиу кæнынц рæуджыты аразгæ вентиляцийы аппаратмæ, уыцы категорийы пациентты процент афтæ бæрзонд нал у, фæлæ интенсивон терапийы палатæмæ куы бахизай, цыран хуыссынц адæм, кæцытæ иу сты рæуджыты аразгæ вентиляцийы аппараттæм, уæд адæймаг фæтæрсы.

Ныртæккæ Республикон клиникон рынчындоны цы хайады тох кæнынц коронавирусы ныхмæ, уый æхгæд цæуы, æмбæстæгты ис-дзысты Тагъд æххуысы клиникон рынчындоны. Фæлæ уавæр гыццыл кæй фæхуыдæр ис, уымæ нæ кæсгæйæ, алы бон дæр фæзынынц коронавирусон инфекцийæ ног рын-чынтæ, реанимацийы хайады та дарддæр дæр ирвæзын кæнынц пациентты  низы ноджы уæззаудæр формæимæ.

Хайады мемæ уыд дохтыр-реаниматолог Къуылыхты Кристинæ Нодары чызг. Палатæтæ уынгæйæ, уый мын радзырдта фæстаг мæйты дæргъы йæ куысты тыххæй:

– Ацы палатæ у раздæры ординаторон кабинет. Махмæ, стационармæ, рынчынтæ массон æгъдауæй кæй цæуынц, уымæ гæсгæ мах бахъуыд æппæт дзаумæттæ рахæссын, туаггуыр æрбауадзын, сынтæджытæ сæвæрын, цæмæй фадат уа рынчынты схуыссын кæнынæн, – хайады мемæ цæугæйæ, дзырдта дохтыр.

Коронавирусон инфекцийы ныхмæ тох кæнын ссис дохтыртæн зын фæлварæн, уый бафидар кодта Кристина Нодары чызг дæр.

– Фыццаг, кæй зæгъын æй хъæуы, ныр у сæрд æмæ зын у хихъахъхъæнæн костюмты кусын. Дыккаг та, рынчынтæ массон æгъдауæй кæй истам. Уымæ гæсгæ мах æххуысмæ сидтыстæм алкæмæ дæр, махæн æххуыс кодтой волонтертæ, æндæр рынчындæттæй медицинон хотæ, студенттæ æмæ дохтыртæ. Уымæй уæлдай ма, махмæ-иу æрбакодтой тынг уæззау рынчынты, кæцытæн уыд паталогитæ: сæкæры, зæрдæ-дадзинты, онкологон низтæ. Ома, уыдонæн сæ иммунитет уыд ныллæгдæр, æмæ ма ноджы пневомони.

Бирæ нæм уыд æвзæнгтæ дæр, 27-аздзыдтæ, уыд дзы 23-аздзыдз, кæцы хос кодта махмæ. Уый нæм куы æрбахауд, уæд уыд тынг уæззау уавæры,  уайтагъд æй баиу кодтам рæуджыты аразгæ вентиляцийы аппаратмæ, уымæн æмæ уый рæстмæ нал улæфыд. Уыимæ иумæ уымæн æндæр низ нæ уыд.

Хайады æппæт пациенттæ сты уæззау, кæцыдæртæн дзы мæ цæстыты раз сарæзтой операцитæ трахеостомæ сывæрыны фæдыл, иннæтæ хуыссынц рæуджыты аразгæ вентиляцийы аппараты бын. Фæлæ мæнæн бантыст пациенткæ Цхуырбаты Лианайæ комментари райсын, кæцы дзæбæх кæны, æмæ йæ ракодтой палатæмæ. Ног коронавирусон инфекцийы тасдзинад нырма чи нæ хаты, уыдонæн сылгоймаг зæгъы, зæгъгæ, COVID ис, уый у реалон, карз низ, уыимæ иумæ мæ бон нæу зæгъын, кæм æмæ кæмæй фæрынчын дæн, уый.

– Тынг зын у ацы низ сфæразын, фæлæ реанимацийы дохтырты фæрцы æз фæхуыздæр дæн. Æз бузныг зæгъын, хайады къухдариуæггæнæгæй райдайгæйæ суанг медицион персоналы онг. Стыр бузныг сын! Æз ардæм бахаудтæн уæззау уавæры, æхсæз боны хос кодтон хæдзары. Мæн йæ рæстæджы куы нæ сгоспитализаци кодтаиккой æмæ раст медицинон æххуыс куы нæ райстаин, уæд, æвæццæгæн, удæгас нал уыдаин. Уый  тынг карз низ у, хуыздæр у хи хъахъхъæнын, цæмæй ахæм уæззау фæстиуджытæ ма уа», – дзуры уый.

Коронавирусы пандемийы рæстæджы Республикон клиникон рынчындоны схос кодтой 2958 адæй-магæн, уыдонæй 403 адæймаджы бахъуыд рæуджыты аразгæ вентиляци. Ацы бонты реанимацион хайады уыд 253 адæймаджы, абоны бон уым ис 120 ( сæ иу хайы дзы рафыстой, иннæ хай та æрвыст æрцыдысты Тагъд æххуысы клиникон рынчындонмæ). 11 августæй Республикон клиникон рынчындон йæ куыст райдайдзæн хуымæтæг режимы профилтæм гæсгæ. Уагъд æрцæудзæн дезинфекци æмæ ист цæудзысты æдасдзинады æппæт æнæмæнгхъæуæг мадзæлттæ.

Фæлæ, зæгъæн ис, массон æгъдауæй рынчынтæ регистраци нал цæуынц æмæ коронавирусæй рынчынты нымæц фæкъаддæр ис, дохтыртæ фæдзæхсынц низ сфæлхатт кæныны дыккаг уылæны тыххæй æмæ æнæмæнгхъæуæг кæй у гигиенæйы элементарон уагæвæрæд, маскæйон режим æххæст кæнын адæм массон æгъдауæй кæм тымбыл кæнынц, Роспотребнадзоры рекомендацитæм хъус дарын.

Низы дыккаг уылæн уыдзæн æмæ цасбæрцæй серьезон уыдзæн, уый баст у махæй алкæуыл дæр. Республикон клиникон рынчындоны сæйраг дохтыры хæдивæг Гудиты Зарифæ куыд банысан кодта, афтæмæй уавæр кæй фæхуыздæр ис, уымæ нæ кæсгæйæ, дохтыртæ сты цæттæ.

– Кæд фыццаг хатт махæн зын уыд ацы низимæ фембæлд, æнæ-мæнгхъæуæг уыд квалификаци рацæуынц COVID-19 тох кæныны ныхмæ госпиталы, цыбыр æмгъуыдмæ бацæттæ кæнын палатæтæ, уыимæ иумæ хынцын хъуыд, ног вирус йæхи дарддæр куыд дар-дзæн, уый. Ныр мах фæцайдагъ стæм, махæн ис бæрæг системæ, кæцыйы фæдыл мах хос кæнæм нæ пациенттæн. Фæлæ вирус мутаци кæны æмæ йæ мах нæхæдæг дæр нæ зонæм, низы дыккаг уылæн куы уа, уæд цæуыл сæмбæлдзыстæм, уый.

Уый фæдыл ма мæ бон зæгъын у адæмы тыххæй дæр, кæцытæн ис вирусы фæдыл антителатæ, æвæццæгæн уыдон дæр сты тасы бын. Уымæ гæсгæ, зæрдыл дарын кæнын алкæмæн дæр, æнæмæнгхъæуæг кæй у хи æмæ бинонты хъахъхъæнын, æххæст кæнын гигиенæйы уагæвæрд, маскæйон режим æмæ Роспотребнадзоры бацамындтытæ.