Æрæджы Фæскавказы æдасдзинад æмæ стабилондзинады фæдыл Женевæйы дунеон дискусситы 52 раундæн Информаци æмæ мыхуыры паддзахадон комитеты пресс-центры хатдзæгтæ сарæзта Джиоты Мурат.
Хуссарирыстонæй делегацийы сæргълæууæг, Фæсконфликтон фарстатæ бæстон кæныны фæдыл РХИ-йы Президенты æххæстбарджын куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ хуссарирыстойнаг фарс ацы дискусситæн бæрзонд аргъ кæны, уымæн æмæ абоны бон женевæйаг фæзуат у иунæг дунеон фæзуат, цыран Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы Республикæты минæвæрттæн фадат ис дунеон æмæхсæнадæн сæ позици фехъусын кæнынæн. Уыимæ иумæ ма дискусситы сæйраг хæс у Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы бæстæтæн æдасдзинад ифтонг кæныны уавæртыл бакусын.
Хуссарирыстойнаг делегацийы сæргълæууæг куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны æхсæн паддзахадон арæнтæм æввахс районты уавæр банымадтой стабилон, фæлæ æндыгъдыл. Уыцы æндыгъд уавæр сæвзæрд, гуырдзиаг фарс Хуссар Ирыстоны территорийыл 2019 азы августы мæйы æнæзакъонон полициæгты пост куы сæвæрдта, уæдæй нырмæ. Уæдæй фæстæмæ Хуссар Ирыстон архайы, цæмæй уыцы æнæзакъонон пост нæ территорийæ иуварс æрцæуа, уымæн æмæ хуссарирыстойнаг-гуырдзиаг арæнтыл уавæр æндыгъд кæны.
«Дискусситы радон раунды мах ногæй фехъусын кодтам, Цънелисы хъæуы Гуырдзыстоны къухдариуæгады руаджы цы уавæр сæвзæрд, уый кæй у æгас паддзахадон арæнтыл сæвзæргæ æндыгъддзинады фактор»,- банысан кодта Джиоты Мурат.
Джиоты Мураты ныхæстæм гæсгæ Хуссар Ирыстоны минæвæрттæ дискусситы рæстæджы банысан кодтой, æрмæстдæр, Гуырдзыстоны къухдариуæггæнджытæ дунеон æмæхсæнадæн алы фæзуæттыл кæй размæ кæнынц сæ политизацигонд позици. Хъусдард ма здæхт æрцыд уымæ дæр, æмæ Гуырдзыстон НАТО-имæ кæй фæхъомысджындæр кодта йе ‘мгуыстад. Гуырдзыстоны гарзджын тыхтæ цæттæ кæй цæуынц, уый комкоммæ тасдзинад æвзæрын кæны æмткæй регионы.
Гуырдзыстоны делегаци дзуаппæн хъусдард здахы, Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы территоритыл уæрæсейаг æфсад кæй сты, уымæ, зæгъгæ, уыдон сты æндыгъддзинады фактор. Уыдонæн ноджыдæр бамбарын кодтой, дунеон бадзырдон практикæйы æмæ дыууæфарсон æхсæнпаддзахадон сразыдзинæдты бындурыл уæрæсейаг æфсæддон службæгæнджытæ æмæ арæнхъахъхъæнджытæ кæй сты Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы территоритыл æмæ ницы амалæй сыхаг Гуырдзыстонæн тæссагдзинад хæссæг не сты.
Уый ма банысан кодта, Гуырдзыстоны æдзух НАТО-йы æфсæддон ахуыртæ кæй цæуы æмæ сæ ныгуылæйнаг бæстæтæ та æхсæнгарзæй кæй ифтонг кæнынц. Йæ хъуыдымæ гæсгæ уый нысан кæны афтæ, æмæ Женевæйы дискусситы фæзуатыл тыхæй пайда кæй нал æрцæудзæн, уыцы документыл уынаффæ кæнынмæ цæттæ кæй не сты. Уымæйдæр, нæ разы кæнынц, ацы юридикон бæрнджын документыл иумиагæй бакусыныл.
Æмбарынгæнæн куыст
Гуырдзыстон дарддæр дæр дунеон æмæх-сæнадæн Хуссар Ирыстонмæ ахасты пайда кæны терминтæ «Гуырдзыстоны оккупацигонд территоритæ» кæнæ «оккупаци».
«Мах бамбарын кодтам, гуырдзиаг паддзахад дунеон æмæхсæнады ‘рдыгæй нымад кæй æрцыд 1992 азы июны мæйы, уæдæй фæстæмæ Хуссар Ирыстонæн ницы ахастытæ ис уыцы территориимæ. Зæрдыл ма æрлæууын кодтам, сæ архайдæй гуырдзиаг къухдариуæггæнджытæ ССРЦ-йы фехæлдæй юридикон æгъдауæй сæхæдæг нæ Республикæйы кæй сæвæрдтой Гуырдзыстоны æнæбарадон политикон тыгъдады æмæ сын æрхастам уыцы цаутæй лæмбынæг факттæ», – дзырдта уый.
Джиоты фырт ма куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ уырыссаг æмæ англисаг æвзагыл апарахат кодтой дыууæ документы – «Хуссарирыстойнаг делегацийы сидт дунеон дискусситы хайадисджытæ æмæ дунеон æмæхсæнадмæ» æмæ «Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстоны ‘хсæн æмахастыты хроникæ». Хроникæйы хаст сты, Хуссар Ирыстон уæрæсейаг паддзахады сконды, Тифлисаг æмæ Кутаисаг губерниты сконды куы уыд, уыцы конкретон факттæ æмæ рæстæг. Нысан ма дзы цæуы, Хуссар Ирыстон ССРЦ-йы фæлгæтты ГССР-ы скондмæ хаст куы ‘рцыд æмæ 1989 азæй æмæ уымæй фæстæмæ къахдзæфтæ фидар кæнынц, Хуссар Ирыстонæн Гуырдзыстоны территоримæ кæй ницы ахаст ис, афтæ Гуырдзыстон йæхæдæг дæр нæ республикæмæ кæй ницы ахаст дары.
Хуссар Ирыстон у æргом паддзахад
Джиоты Мураты ныхæстæм гæсгæ Гуырдзыстоны къухдариуæгад дунеон æмæхсæнадмæ мæнг æмæ политизацигонд информаци хæццæ кæны æмæ æцæгдзинадмæ æввахс чи нæ лæууы, ахæм æппæрццаг имидж аразынц Республикæ Хуссар Ирыстонæн. Уымæн æмæ Гуырдзыстоны цы кадджын уазджытæ бабæрæг кæны, уыдонæн культурон программæ – театр кæнæ музеймæ бакæныны бæсты æрбаласынц Хуссар Ирыстонимæ арæнтæм æмæ сын уым саразынц хъусдарæн фæзуат – биноклты руаджы кæсынц Хуссар Ирыстоны территоримæ.
Джиоты Мураты ныхæстæм гæсгæ хуссарирыстойнаг делегаци дискусситы рæстæджы куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ Республикæ Хуссар Ирыстон у æргом паддзахад, кæцы цæттæ у, нæ бæстæйæн чи кад кæны æмæ нæм Уæрæсейы Федерацийы ‘рдыгæй цы иунæг фæндаг цæуы, ууылты чи æрцæуа, уыдонимæ æмгуыстадмæ.
«Хуссар Ирыстоны биноклтæй æххæстæй фенæн нæй, уымæйдæр Гуырдзыстоны ‘рдыгæй, уый уæддæр гуырдзиаг цæстæнгасæй уынынц», – банысан кодта ныхасгæнæг.
Хуссар Ирыстон Гуырдзыстонмæ æххуысмæ не ‘нхъæлмæ кæсы
Æрæджы Гуырдзыстоны информацион фæрæзтæ куыд хъусын кодтой, уымæ гæсгæ цæттæ сты Хуссар Ирыстонæн ног коронавирусон инфекцийы ныхмæ вакцинæйæ баххуыс кæнынмæ. Хуссарирыстойнаг делегацийы сæргълæууæг куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ Хуссар Ирыстон не ‘нхъæлмæ кæсы æмæ йæ нæдæр хъæуы Гуырдзыстонæй исты æх-хуыс. Женевæйаг дискусситы рæстæджы вакцинацийы фарстыл дзырд нæ цыд. Уыйхыгъд Гуырдзыстоны минæвар банысан кодта, зæгъгæ, гæнæн ис æмæ Гуырдзыстон баххуыс кæна «Цхинвалы регион» æмæ Абхазæн вакцинацийæ.
«Уый нымад цæуы политикон пропагандæйыл, уымæн æмæ сæ архайдтытæ баххуыс кæнынмæ уадиссаг здæхт не сты, цас – политикæмæ. Стæй дæр Гуырдзыстонæн йæхи уавæр уадиссаг раппæлинаг нæу æмæ сæхицæн баххуыс кæнæт. Афæдзы размæ дæр сæ гуманитарон æххуыс бакæнын фæндыд дунеон организациты руаджы æмæ сын уæддæр фехъусын кодтам, Хуссар Ирыстон цæттæ кæй у æмгуыстадмæ, Уæрæсейы Федерацийы ‘рдыгæй цы дунеон организацитæ æрцæуой, уыдонимæ», – банысан кодта ныхасгæнæг.
Джиоты Мураты ныхæстæм гæсгæ уый Женевæйы дискусситы куысты рæстæджы бузныг загъта Уæрæсейы къухдариуæгадæн се ‘ххуысы тыххæй коронавирусы ныхмæ тох кæныны хъуыддаджы æмæ Сырх Дзуары Дунеон комитетæн, кæцы йæ архайд нæ политизаци кæны Хуссар Ирыстоны территорийыл æмæ кусы цæсгомджынæй.
Паддзахадты къухдариуæггæнджыты хъæуы хъусынгæнинæгтæ аразын
Уый тыххæй дискусситы радон раунды фехъусын кодта абхазаг делегаци, зæгъгæ, бакусын хъæуы ацы фарстыл, цæмæй бæстæтæ, тыхæй пайда кæй нал æрцæудзæн, уыцы хъусынгæнинагыл иузæрдион уой.
Хуссар Ирыстонæй делегацийы сæргълæууæг куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ ацы документыл куыст цæуы суанг 2008 азæй фæстæмæ. Йæ райдианæй цæттæ æрцыд иуварсон проекттæ æртæ фарсæрдыгæй дæр. 2010 азы та арæзт æрцыд Хуссар Ирыстон, Абхаз æмæ Гуырдзыстоны президентты иуварсон хъусынгæнинæгтæ – тыхæй пайда кæй нал æрцæудзæн, ууыл иузæрдиондзинады тыххæй. 2010 азы ноябры мæйы Саакашвили æмæ декабры мæйы та Кокойты Эдуард æмæ Сергей Багапш сарæзтой уыцы ахсджиаг хъусынгæнинæгтæ.
«Гуырдзыстоны уæды президенты хъусынгæнинаджы Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы кой нæй, фæлæ йын Женевæйы ахсджиаг нысаниуæг лæвæрд æрцыд юридикон бæрнджын документыл бакусыны здæхты. Женевæйы дискусситы хайадисджыты иумиаг хъусынгæнинагыл куыст цыд цалдæр азы, ома, сын ис æххæстбартæ æмæ иузæрдион сты, тыхæй пайда кæй нал æрцæудзæн, уыцы принципыл. Фæлæ, хъыгагæн, дæргъвæтин дискусситы фæстиуæгæн цы проект рæзт, уый практикон æгъдауæй æмразы æрцыд 2017 азы декабры мæйы, фæлæ 2018 азы марты Гуырдзыстоны делегацийы пози-цийы руаджы иуварс æрцыд», – банысан кодта уый.
Уымæ гæсгæ Хуссар Ирыстон, Абхаз æмæ Уæрæсейы делегацитæ цалдæр фæндон бахастой, куыст йæ мидбынаты цæмæй ма лæууа, уый тыххæй.
Иумиагæй сисгæйæ Женевæйы дискусситæ хуымæтæг процесс не сты, Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы делегацитæ иуфарсæрдыгæй, иннæрдыгæй та – Гуырдзыстон – уыдонæн ис дыууæ алыгъуызон позицитæ æмæ проблемæ бæстон кæныны фадæттæ.
Джиоты Мураты ныхæстæм гæсгæ ацы раунды рæстæджы эмоционалонæй бацамыдта, Гуырдзыстон термин Хуссар Ирыс-тонæй кæй нæ пайда кæны, ахæм позици кæй дæлдзиныг кæны, фыццаджыдæр, Хуссар Ирыстоны адæмы. Æмæ, зæгъгæ, кæд махмæ нæхи номæй дзурын сæ бон нæу, уæд нæ цы ныфс хъуамæ уа, æмæ та нæ ныхмæ æхсæнгарзæй не спайда кæндзысты?
Джиоты Мурат куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ Гуырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстон æмæ Гуырдзыстон æмæ Абхазы ‘хсæн, тыхæй пайда кæй нал æрцæудзæн, уыцы юридикон бæрнджын документ суыдзæн иунæг гарант, кæцыйæн уыдзæн фидар дунеон гарантитæ. Гаран-титы хуызы, иуæрдыгæй, уыдзæн Уæрæсе æмæ æртæ дунеон организацийы, ин-нæрдыгæй та – АИШ æмæ Гуырдзыстонæн.
Æбæрæгæй сæфт æмбæстæгты фарсты фæдыл
2008 азы хæстон архайдтыты хæдфæс-тæ не ‘мбæстæгтæй æбæрæгæй чи фесæфт, уыдоны хъысмæт рабæрæг кæныны фарстыл стыр куыст цæуы. Уыцы фарстыл дзырд цæуы дискусситы алы раунды дæр. Ацы хатт дæр хуссарирыстойнаг фарс зæрдыл æрлæууын кодта сербаг хæдбар эксперт Душан Игньятовичы докладтæ. Уымæн æмæ ацы æбæрæг сæфт æмбæстæгты хъысмæт сбæрæг кæнын æрмæст гуманитарон нысан нæу, фæлæ гуманондзинады акт, се ‘ввахс хиуæттæ хъуамæ зоной бæрæг информаци. Уымæн æмæ ис бæрæг факттæ, уыцы æвзонг лæппутæ кæй уыдысты Гуырдзыстоны тыхон структурæты къухты æмæ уый фæстæ фесæфт сæ фæд. Æмæ Гуырдзыстоны фарс уыдоны фæдыл исты ин-формаци куы радтид, уæд уый суаид чысыл ныфсы къахдзæф æмæ Хуссар Ирыс-тоны цæрджытæм та фæзынид Гуырдзыстонмæ æууæнкдзинад.
Джиоты Мурат куыд баныфсæвæрдта, уымæ гæсгæ сæ хъус дардзысты уавæрмæ æмæ архайдзысты, цæмæй ацы æвзонг лæппуты хиуæттæ исты информаци базоной. ЕÆÆО-йы минæвæрттæ куыд фехъусын кодтой, уымæ гæсгæ Гуырдзыстоны официалон минæвæрттæ æмæ Генералон прокуроримæ фембæлды рæстæджы дзырд цыд ацы фарстыл æмæ ныфс бавæрдæуыд, кæй йæм æркæсдзысты, уымæй.
КЪÆБУЛТЫ Маринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.