12-æм ноябры РХИ-йы Культурæйы министрады цур Адæмон сфæлдыстады республикон центры хъæппæрисæй киноконцертон зал «Чермен»-ы уагъд æрцыд адæмон кафты 2-æм республикон фестиваль-конкурс – «Хонгæ кафт».
Уый размæ, 14-æм октябры та ацы центры хъæппæрисæй киноконцертон зал «Чермен»-ы уагъд æрцыдысты дыууæ фестивалы – эстрадон зарæг «Голоса Осетии» æмæ бинонты ансамбль «Семья – созвездие талантов»-ы конкурстæ. Уыцы конкурстау фестиваль-конкурс «Хонгæ кафт» дæр уагъд æрцыд бæрзонд æмвæзадыл. Ирдæй зынд фестиваль-конкурсы организатортæ сæ тыхтыл кæй нæ бацауæрстой æмæ хорз кæй бацæттæ кодтой мадзал. Ныр дæр та сценæйыл цыдысты карз ерыстæ «Хонгæ кафт» хуыздæр чи акафдзæн, уымæй.
Уыцы бон киноконцертон зал «Чермен»-мæ уыйбæрц адæм æрбамбырд æмæ конкурсы организаторты бахъуыд ноджы уæлдай бандæттæ æрæвæрын. Залы паддзахиуæг кодта адæмы бæрæг-бонон, хъарм зæрдæйыуаг. Хъуыстысты ирон музыкæйы æхцон зæлтæ. Уæдмæ сценæмæ рахызт мадзаламонæг Гатыгкоты Валентинæ. Уый арфæ ракодта сценæмæкæсджытæн æмæ сæ базонгæ кодта фестиваль-конкурсы жюрийы уæнгтимæ: Гуыцмæзты Эльзæ – Адæмон сфæлдыстады республикон центры директор, РХИ-йы культурæйы сгуыхт архайæг (жюрийы сæрдар), Дзеранты Джульеттæ – РХИ-йы Культурæйы сгуыхт кусæг, Культурæйы министры хæдивæг, Саулохты Мельс – РХИ-йы адæмон артист, Санахъоты Сослан – РХИ-йы аивæдты сгуыхт архайæг, Дзабиты Заринæ – хореограф.
Фестиваль-конкурс «Хонгæ кафт»-ы хайад райстой куыд горæт Цхинвалы, афтæ нæ республикæйы районты минæвæрттæ дæр. Фестиваль-конкурс дих уыд дыууæ хайыл. Фыццаг хайы сæ арæхстдзинад равдыстой хæдархайгæ коллективтæ æмæ дыккаг хайы та – скъола-студиты ансамблтæ.
Мадзаламонæг фыццаг сценмæ фæхуыдта Дзауы поселочы хæдархайгæ ансамбль «Скиф»-ы хайадисджыты (аивадон къухдариуæггæнæг Санахъоты Альбинæ). Куыд æрвылхатт, афтæ ныр дæр уыдон тынг хорз сæххæст кодтой сæ номыр. Афтæ ма дзауæгтæ сценæмæкæсджыты размæ лæвары хуызы сæххæст рахастой ноджы иу диссаджы кафт – «Ирон сюитæ» дæр. Жюрийы уæнгтæ сын скодтой стыр аргъ.
Уый фæстæ та сценæмæ рахызтысты Знауыры поселочы хæдархайгæ ансамбль «Ныфс»ы хайадисджытæ (аивадон къухдариуæггæнæг Плиты Валери). Уыдон дæр сæххæст кодтой «Хонгæ кафт». Жюрийы уæнгтæ куыд банысан кодтой, афтæмæй сæ кафты техникæ уыд хуыздæрхъуаг. Сæрмагондæй, Санахъоты Сослан загъта, зæгъгæ, «Хонгæ кафт» сабырдæр ритмы фæкафынц, йæ алы лыстæг фæзылдмæ дæр ын хъусдарын хъæуы.
Конкурсы хайад райстой Ленингоры районы Цъинагары хъæуы Культурæйы хæдзары хæдархайгæ ансамбль «Арвырон» (аивадон къухдариуæггæнæг Гуссойты Ласко). Уыдон иттæг хорз сæххæст кодтой «Хонгæ кафт» æмæ сын сценмæкæсджытæ кодтой тыхджын къухæмдзæгъд. Ансамблы хайадисджыты Цъинагары астæуккаг скъолайы хистæркъласонты архайдмæ гæсгæ, ирдæй зынд Гуссойты Ласко æвæллайгæ куыст кæй кæны йæ хъомылгæнинæгтимæ. Жюрийы уæнгтæ сæ баззадысты райгондæй.
Сценæмæкæсджыты раз сæ арæхстдзинад равдыстой Цхинвалы районы Зары хъæуы ансамбль (аивадон къухдариуæггæнæг Плиты Ландæ, Республикæ Абхазы сгуыхт артисткæ), Знауыры районы Бехъмары хъæуы хæдархайгæ ансамбль «Хуры тынтæ»-йы хайадисджытæ (аивадон къухдариуæггæнæг Санахъоты Агуындæ); Цхинвалы районы Дменисы хъæуы ансамбль «Фидæн» (аивадон къухдариуæггæнæг Козаты Радион); Цхинвалы районы Къостайыхъæуы ансамбль «Зилгæ» (аивадон къухдариуæггæнæг Лолоты Дуня); Цхинвалы 3-æм астæуккаг скъолайы къорд «Ир-ис» (аивадон къухдариуæггæнæг Чугуты Иринæ).
Жюрийы уæнгты уынаффæмæ гæсгæ хæдархайгæ ансамблтæй 1-аг бынат лæвæрд æрцыд Дзауы поселочы ансамбль «Скиф»-æн, 2-аг бынат саккаг кодтой Ленингоры районы Цъинагары Культурæйы хæдзары ансамбль «Арвырон»-æн æмæ æртыккаг бынат та – Зна-уыры поселочы ансамбль «Ныфс»-æн.
Фестиваль-конкурсы дыккаг хайы скъола-студиты ансамблтæй фыццаг сценмæ рахызтысты Цхинвалы 6-æм астæуккаг скъолайы ансамбль «Малусæг»-ы хайадисджытæ (аивадон къухдариуæггæнæг Гаглойты Изольдæ). Ацы ансамблы хайадисджытæ ма сценæмæ-кæсджытæн балæвар кодтой «Хæххон кафт» дæр. Кафт стыр æхцондзинад кæй æрхаста фестивалмæ æрбацæуджытæн, уый зынд сæ тыхджын къухæмдзæгъдæй дæр. Уый фæстæ та сценæмæ рахызтысты ацы скъолайы ноджы иу хореографион ансамбль «Хуры тын»-ы хайадисджытæ (аивадон къухдариуæггæнæг Асаты Николай). Уыдон та сæххæст кодтой Сиргæ кафт. Афтæ ма лæвары хуызы та акафыдысты «Чызджыты кафт».
Банысан кæнын хъæуы уый дæр æмæ 6-æм астæуккаг скъолайы дыууæ хореографион ансамблы «Малусæг» æмæ «Хуры тын»-ы аивадон къухдариуæггæнджытæ кæй сты мад æмæ фырт. Царды вæййы афтæ дæр æмæ дыууæ æввахс адæймаджы фыццаг бынатыл ерыс куы фæкæнынц. Уæлдай бузныджы ныхæстæ зæгъын хъæуы мад æмæ фырт Гаглойты Изольдæ æмæ Асаты Николайæн кафты аивады се ‘вæллайгæ куысты тыххæй. Уыдон стыр лæггад кæнынц рæзгæ фæлтæрæн.
Хореографион ансамбль «Ирон»-ы кæстæр къорды хайадисджытæ (аивадон къухдариуæггæнæг Хуыгаты Дианæ) хорз сæххæст кодтой «Хонгæ кафт». Жюрийы уæнгтæ сын скодтой аккаг аргъ.
Зæгъын ма хъæуы уый дæр, æмæ фестиваль-конкурс «Хонгæ кафт»-ы алы номыры фæстæ дæр жюрийы уæнгтæ кæй дзырдтой сæ фиппаинæгтæ, хатт-иу сын уайдзæф дæр бакодтой. Уыдон куыд банысан кодтой, афтæмæй «Хонгæ кафт» у тынг вазыгджын кафт, æмæ йын аивæй æххæст кæнын хъæуы йæ алы змæлд дæр.
Жюрийы уæнг, РХИ-йы Культурæйы министры хæдивæг Дзеранты Джульеттæ загъта: «Махæй алчидæр цин кæны ансамблты хайадисджытыл, сæ номыртæ кæд иууыл бæрзонд æмвæзадыл æххæст не ‘рцыдысты, уæддæр. Тынг æхсызгон нын у уый дæр, æмæ азæй-азмæ фестиваль-конкурсты хайадисджыты нымæц фылдæрæй-фылдæр кæй кæны. Жюрийы уæнгтæ цы фиппаингтæ æмæ уайдзæфтæ загътой, уыдон сты фæндиæгтæ. Абон нæ жюрийы сконды зынгæ режиссер, балетмейстер Саулохты Мельс кæй уыд, уый дæр нын тынг æхсызгон у. Стыр бузныг зæгъын Мельсæн кафты аивады фæдыл йæ чингуыты тыххæй. Зæгъын ма мæ фæнды уый дæр, æмæ Цæгат Кавказы республикæты стыр хъусдард здæхт кæй цæуы национ кæфтытæм. Æмæ мах дæр ахæм мадзæлтты руаджы уæлдай хъусдард здахæм национ культурæмæ».
Фестиваль-конкурсы кæрон «Хонгæ кафт»-ы хайадисджыты иууылдæр фæхуыдтой сценæмæ æмæ сæ схорзæх-джын кодтой РХИ-йы Культурæйы министрады Кады грамотæтæй æмæ алыгъуызон зæрдылдарæн лæвæрттæй.
Скъола-студийы хореографион ансамблтæй фыццаг бынат лæвæрд æр-цыд ансамбль «Ирон»-æн, дыккаг бынат фæцис ансамбль «Хуры тын»-ы æмæ æртыккаг бынат та – ансамбль «Малусæг»-ы. Кæй зæгъын æй хъæуы, фыццаг æмæ призон бынæтты хицæуттæ райстой зынаргъдæр лæвæрттæ Гуыцмæзты Эльзæйы къухтæй. Иумиагæй фестиваль-конкурсы хайадисджытæ иууылдæр хорзæхджын æрцыдысты зæрдылдарæн лæвæрттæй.
Банысан кæнын мæ фæнды уый дæр, æмæ ансамблтæй иуæй-иутæ сæ номыртæ нæ сæххæст кодтой æмбæлон æмвæзадыл. Жюрийы уæнгтæ æмæ мадзаламонæг дæр куыд бафиппайдтой, уымæ гæсгæ сывæллæттимæ кусын тынг зын у, уæддæр куыстмæ хъæуы бæрнон ахаст дарын. Хуыцау зæгъæд, æмæ фидæн аз сæ аивады æмвæзад цы фæбæрæзонддæр уа. Зæгъæн ис афтæ дæр, æмæ ацы фестиваль-конкурсы руаджы кæй фæбæрæг ансамблты къухдариуæггæнджыты куыст, конкурс сын уыд фæлварæны хуызæн.
Бузныджы ныхæстæ зæгъын хъæуы Адæмон сфæлдыстады республикон центры кусджытæн сæ директор Гуыцмæзты Эльзæйы сæргълæудæй. Уымæн æмæ фæд-фæдыл ахæм фестиваль-конкурстæ уадзын æнцон куыст нæу. Иу чысыл мадзал ауадзыныл дæр бирæ фыдæбон фæхъæуы. Гуыцмæзты Эльзæ куыд банысан кодта, афтæмæй ацы аз 4-æм декабры та уагъд æрцæудзæн республикон фестиваль-конкурс «Весь мир – театр», зæгъгæ.
Мадзалы кæрон конкурсы хайадисджытæ иумæ сæххæст кодтой «Симд». Саулохты Мельс дæр иу зылд æркодта «Симд»-ы æхцон зæлтæм æмæ мæм афтæ фæкаст, цыма 18-аздзыд лæппу бацыд симды, афтæ уæнгрогæй айста йе уæнгтæ.
Мадзалмæ æрбацæуджытæ ирон музыкæйы æхцон зæлты бын райзæрдæйæ здæхтысты залæй.
Джиоты Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.