Хуссар Ирыстоны Национ музейы байгом тематикон экспозици, кæцы баст у хæстон-интернационалистты мысæн бонимæ. Мадзалмæ æрбацыдысты скъоладзаутæ, уæрæсейаг минæварады минæвæрттæ, уазджытæ, республикæйы цæрджытæ.
«Æртын азы мах хицæн кæнынц Афганистанæй советон æфсæдты къорды раконды зæрдылдарæн бонæй. Æмæ кæд 30 азы рацыд, уæддæр уыцы хæсты фæмардуæвджыты тыххæй зæрдæты рыст нæ къаддæр кæны. 10 азмæ æввахс нæ салдаттæ, афицертæ хъахъхъæдтой Райгуырæн бæстæйы интерестæ афгайнаг зæххыл. Фæлæ сын се ‘нæмæлгæ сгуыхтдзинад æххæстæй бамбæрстам фæстаг азты, дунеон терроризм, уыцы рæстæджы нырма йæ сæр чи сдардта, уыцы нымæцы Афганистаны зæххыл дæр, куы апарахат æнæхъæн планетæйыл, уæд – банысан кодта музейы директор Зассеты Мераб. Ацы мысæн бон мæ зæрдæ зæгъы Фыдыбæстæйæн æддейæ хæстон архайдтыты ветерантæн æмæ Республикæ Хуссар Ирыстоны æппæт цæрджытæн æнæниздзинад, амонд æмæ сабырад».
Музейы кусæг Бекъойты Олеся радзырдта, зæгъгæ, афгайнаг хæсты хъизæмæрттыл рацыдысты хуссарирыстойнаг 200 æвзонг лæппуйы, уыдонæй æхсæз адæймаджы фæмард сты ныхмæлæууæгимæ тохты рæстæджы, дæсгай афгайнæгтæ бынтон æвзæнгтæй ахицæн сты сæ цардæй уæззау цæфтæ æмæ низты фæстиуæгæн. Хъыгдард чи нæ баййæфта æмæ афтæмæй сæ хæдзæрттæм чи æрыздæхтысты, уыдон цæрынц сæ хæстон æфсымæрдзинад, сæ адæмы раз æмбæстагон хæс зæрдыл даргæйæ. Абон хæстонтæ-афгайнæгты æндæр локалон конфликтты хайадисджыты республикон цæдис активонæй хайад исынц республикæйы царды æххуыс кæнынц фæмардуæвæг æмбæлтты бинонтæн, фæсивæдимæ кæнынц стыр патриотон æмæ хъомыладон куыст, хъахъхъæнынц æмæ хæстонты ног фæлтæртæм дæттынц Райгуырæн бæстæйæн удуæлдайæ лæггад кæныны традицитæ.
Национ музейы экспозици æрæмбырд кæнынæн баххуыс кодтой хæстон æфсымæрдзинады уæнгтæ, хæстон-интернационалистты бинонтæ æмæ æввахс хиуæттæ. Мæнæ фæлгæты сты Дыгъуызты Геннадийы фыстæджытæ æмæ хорзæхты бæлвырдгæнæнтæ, уыцы нымæцы «Воину-интернационалисту от благодарного афганского народа» майданы бæлвырдгæнæн. Ацы хорзæх ын лæвæрд æрцыд 1989 азы Афганистаны президенты барамындмæ гæсгæ.
Музейæн йæ хæстон формæ балæвар кодта зынгæ журналист, амалиуæггæнæг, афгайнаг хæсты хайадисæг Лохты Дзамбулат дæр. Витринæты ма æвæрд сты не ‘мзæххон, горæт Цхинвалы æфсæддон къамисар, Бакуйы иумиагæфсæддон командон ахуыргæнæндоны рауагъдон Наниты Отары хæстон хорзæхтæ дæр, кæцы Афганистанмæ бахауд дард 1983 азы, 23 азы йыл цыд, афтæмæй.
Экспозицийы аккаг бынат бацахста адæймаг-легендæ, Советон Цæдисы генералон штабы Сæйраг развæдсгарæн управленийы капитан Бекъойты Павелы цинел. Уый фæмард, Афганистанæй ма советон æфсæдты ракондмæ иу къуыри куыд хъуыд, афтæ. Дæлхайыл йæ арæхстджын къухдариуæгады, æхсардзинад æмæ ныфсхастдзинады тыххæй Бекъойты Павел хорзæхджын æрцыд Сырх Стъалыйы орден æмæ Сырх Тырысайы дыууæ орденæй (иу – йæ амæлæты фæстæ).
Зассеты Мераб банысан кодта, зæгъгæ, Афганистаны салдаттимæ баст экспозици рауæрæхдæр кæныныл куыст дарддæр дæр цæудзæн. «Æнæмæнгхъæуæг у хæстон-интернационалистты тыххæй экспозици баххæст кæнын, æмæ уый тыххæй фæсивæдæн дзурын, уымæн æмæ ныртæккæйы фæлтæры скъоладзаутæ ницы зонынц уыцы хæсты тыххæй, се ‘мзæххонты сгуыхтдзинæдты тыххæй. Нæ экспозици радзурдзæн уыдоны тыххæй æмæ ахъаз уыдзæн нæ «афгайнæгты» истори базонынæн», – загъта музейы директор.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.