14-æм февралы 70 азы юбилей банысан кодта зындгонд ахуыргонд, æхсæнадон архайæг, Цæгат Ирыстон-Алани æмæ Уæрæсейы Федерацийы зонæдты сгуыхт архайæг, физикон-математикон зонæдты доктор, профессор, Уæрæсейы зонæдты академийы Дзæуджыхъæуы зо-нады центры директор Къусраты Анатоли.
Уый Новосибирскы паддзахадон университеты докторон диссертаци бахъахъхъæдта æртын æртæаздзыдæй. 1991-æм азы кусын райдыдта Цæгат Ирыстоны ЦИПУ-йы математикон анализы кафедрæйы сæргълæууæгæй. Къусраты Анатоли стыр хайбавæрд бахаста Цæгат Кавказы зонады райрæзтмæ. Йæ фæрцы рухс федтой зонадон журналтæ «Вестник ВНЦ» æмæ «Владикавказский математический журнал» – сæ сæйраг редактор та у Анатоли йæхæдæг. Ахуыргонды фундаменталон иртасæн куыстытæн ис егъау ахадындзинад æмæ сын аргъ кæнынц нæ бæстæйы æмæ фæсарæнты. Уымæн мыхуыры рацыд 350 зонадон куысты бæрц, кæцыты ‘хсæн ис 40 монографийы. Зындгонд ахуыргонды фæрцы Уæрæсейы хуссары зонадмæ æрбакалд ног комулæфт æмæ фæзынд ног авналæнтæ йæ дарддæры райрæзтæн. Йæ профессионалон архайды уый стыр хъусдард здахы зонадон кадртæ цæттæ кæныны хъуыддагмæ, бирæ кусы æрыгон зонадмæ кусджытимæ, зæрдиагæй сæ цайдагъ кæны математикæйы сусæгдзинæдтæ æргом кæныныл. Абон йæ ахуыргæнинæгтæй бирæтæ сты зындгонд математиктæ æмæ фæллой кæнынц куыд Уæрæсейы алы къуымты, афтæ фæсарæнты дæр: Канадæ, Израиль, Германи, Турк æмæ АИШ-ы. Къусраты Анатолиимæ чи базонгæ вæййы, уый æнæрахатгæ нæ фæуыдзæн уымæн йæ уæздан ирондзинад, йæ цыргъзонд, цымыдисон æмæ стыр ахуыргонд адæймаг кæй у, уый.
Къусраты Анатоли райгуырд ахуыргæнджыты бинонты æхсæн Хуссар Ирыстоны Цхинвалы районы Громы хъæуы. Кæддæриддæр буц æмæ сæрыстыр у йæ райгуырæн бæстæ æмæ йæ ныййарджытæй. Къусраты Анатолийы хуссарирыстойнаг адæм уæлдай хуыздæр базыдтой 2008 азы, хæсты фæстæ йæ нæ республикæйы Ахуырад æмæ зонады министрæй куы снысан кодтой, уæд. Уыцы уæззау рæстæджы нæ царды бирæ ивындзинæдтæ æрцыд, бирæ-бæрцæй сæ фæд ныууагътой ахуырады системæйыл дæр. Уый æмбаргæйæ, нæ республикæйы уæды хицауад бафæлвæрдта, куысты стыр фæлтæрддзинад æмæ зонады къабазы цæстахадгæ æнтыстытæ кæмæн ис, ахæм адæймаджы бæрны бакæнын ахуырады системæ. Ахæмыл та банымадтой стыр ахуыргонд æмæ патриот Къусраты Анатолийы. Райгуырæн бæстæйы рухс æмæ фидар сомбоны тыххæй ахуыргонд кæй ницы бахæлæг кодтаид, ууыл нæ фæдызæрдыг кодтой æмæ, æцæгæйдæр, слæууыдис республикæйы ахуырады сæргъ. Бирæ куыст æм кæй æнхъæлмæ каст, уый йæхæдæг дæр æмбæрста æмæ æхсæнад дæр, уæлдайдæр та фæсхæст, царды æппæт къабæзты архайд раууатмæ куы æрцыд, уæд, фæлæ ахуыргонд нæ фæтарст куыстæй. Æндидзынгæнæн æмæ цалцæггæнæн куыстытæ ахуырады системæйыл кæй æндæвдтой, уый бæрæг уыдис. Уæд-иу къуындæг уавæрты иу бæстыхайы ахуыр кодтой дыууæ скъолайы – чи райсомæй, чи та фæссихор.
Куыд журналист, афтæ мын редакцийæ хæслæвæрд уыд, цæмæй ног министрæй райсон интервью. Нæ ныхасы сæр уыдис республикæйы ахуырад цы уавæры ис æмæ йын куыд аргъ кæны, стæй цы хъæуы саразын, цæмæй ахуырад дæр æмæ зонад дæр райрæзой, уый фæдыл. Уый нырма банысан кодта, зæгъгæ, Хуссар Ирыстонмæ кæй æрцыд кусынмæ ахæм ныфсимæ, цæмæй пайда æрхæсса, кæдæм æй æрхуыдтой, уыцы къабазы. Анатоли Уæрæсейы кæй ахуыр кодта, фылдæр уырыссаг æвзагимæ баст кæй у йæ архайд, уымæ гæсгæ мæ дисы бафтыдта йæ хъуыдытæ мадæлон æвзагыл сæрибарæй кæй дзырдта, уый. Интервьюйы рæстæджы рахатыдтæн хуымæтæг адæймагимæ кæй нæ ныхас кæнын æмæ йын йæ алы дзуаппмæ дæр хъуыстон стыр цымыдисимæ. Уæд нырма æвзонг кусæг уыдтæн æмæ нæ ацы хъуыддагон ныхас бадардтон мæ зæрдыл. Къусрайы фырт амыдта, зæгъгæ, цæмæй нæ ахуырад райрæза æмæ уæлдæр къæпхæнмæ схиза, уый тыххæй фыццаг хæсыл, нымадта цæмæй ахуырад æмæ зонадон куыст цæуой иумæйаг, иугъæдон фæтк æмæ системон æгъдауæй. Архайдта, цæмæй ахуырад æмæ зонады куыстхъом коллективтæ райрæзой æмæ дзуапп дæттой, сæ разы цы хæстæ лæууы, уыдонæн, уымæн æмæ сын сæ куыст фагыл нæ нымадта. Куыд математик, афтæ йæ зæрдæ рыст уæды рæстæджы нæ республикæйы фаг ахуыргæнджытæ кæй нæ уыд математикæ, физикæ, информатикæ, хими, æмæ географийæ. Ацы къуыхцыдзинад аиуварс кæнын иу бон æмæ иу азмæ кæй нæ аскъуыддзаг кодтаид, уый æмбæрста, фæлæ фадæттæ æмæ уавæртæ саразыныл тыхстис йæ ирон адæмы рухс фидæны сæраппонд.
Къусраты Анатоли у фæрныг бинонты хицау. Йæ бинойнаг Томайты чызгимæ схъомыл кодтой иу фырт æмæ дыууæ чызджы. Уыдон райстой уæлдæр ахуырад Цæгат Ирыстоны Уæрæсейы уæлдæр ахуыргæнæндæтты.
Номдзыд ахуыргондæн нæ газеты редакци хуссарирыстойнаг адæмы номæй арфæ кæны йæ юбилейы цытæн, нæ зæрдæ йын зæгъы фидар æнæниздзинад æмæ йæ зонадон куысты ног æнтыстытæ.
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
Арфæ
Зынаргъ Анатоли Георгийы фырт!
Фæцæр мын бирæ. Цалынмæ хохæй дур тула, быдыры цалх зила, уæдмæ дæ зонд, дæ хъару, дæ ирон лæгдзинæдтæ макуы фæцудæнт. Цы ахуырады бæрзæндмæ схызтæ, уый дзурæг у, Иры зæххыл кæй ис ахæм гуырд, ахæм стыр ахуыргонд, ахæм зонæдты доктор, профессор, физикæ æмæ математикæйæ йæ ном сыгъзæрин дамгъæтæй фыст кæмæн æрцыд, канд Уæрæсейы зонæдты академийы историйы нæ, фæлæ-ма бирæ фæсарæйнаг академиты историйы дæр.
Цы фæндаг равзæрстай де ‘взонджы бонтæй фæстæмæ, уый æнцон æмæ хуымæтæг фæндаг нæу, нæу уымæн æмæ «математикæ у æппæт зонæдты паддзах».
Уды фæндаг – царды фæндаг у, æмæ йæ дæхæдæг загътай, уыцы фæндагыл фæтых уыдзæн, чи йыл цæуа, уый.
Дæ раттæг адæм сæрыстыр сты цы фæндæгтыл рацыдтæ, цы бæрнон бынæтты фæкуыстай æмæ кусыс, цы диссаджы зонадон фæллæйттæ скодтай, æппæт уыдæттæй. Уыдон та сты дæ зонадон уацтæ, сæ нымæц 350 кæмæн ахызт, дæ 24 монографийы, дæ 20 ахуыргæнæн чиныджы.
Анатоли! Дæ зонадон фæндæгтимæ мах егъау аргъ кæнæм дæ ирон лæгдзинæдтæн. Дæ рæсугъд куырыхон ирон æвзаг, дæ ацыд, де ‘рбацыд, дæ уæздан ныхас бирæтæн сты бафæзминаг. Къоста афтæ кæмæй загъта: «Цæмæй дын фиддзыстæм дæ хæрзтæ, цæмæй дын ратдзыстæм æгъдау», уый дæумæ дæр хауы.
Дæ уарзон Ир дæ фæндиаг уæд, Дæхæдæг та дæ радтæг адæмы фæндиаг у. Макуы сыл суæлæхох у, цы зын фæндагыл лæуд дæ, уый дæ дарддæр дæр хонæт зонады бæрзæндтæм. Дæ 100 азы дзæбæх, æнæнизæй батон».
Лæгтыдзуар Уастырджи дæ рахиз фарс цæуæт кæддæриддæр æмæ кæмдæриддæр.
Дæ хорзмæбæллæг профессор
ПЛИТЫ Гацыр
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.