16-æм ноябры спортивон дисциплинæ самбойыл сæххæст 85 азы. Самбо фыццаг хатт фæзынд Советон Цæдисы. 1938 азы 16-æм ноябры физикон культурæ æмæ спорты фæдыл æппæтцæдисон комитеты бардзырдæй ацы бон нымад æрцыд самбойы æппæтуæрæсейон бонæй.
1939 азы уагъд æрцыд самбойæ Советон Цæдисы фыццаг чемпионат. 1966 азы æхсæнадæмон федерацийы конгрессы самбо официалонæй нымад æрцыд спорты дунеон хуызæй. Дыккаг аз Ригæйы уыд фыццаг дунеон турнир самбойæ, цыран хайад райстой Югослави, Япон, Монголи, Болгари æмæ Советон Цæдисы спортсментæ. 1972 азы уагъд æрцыд Европæйы фыццаг чемпионат æмæ 1973 азы та – дунейы фыццаг чемпионат, цыран хайад райстой 11 бæстæйы спортсментæ. Уый фæстæ азты регулярон æгъдауæй уагъд цыдысты Европæйы æмæ дунейы æхсæнадæмон турниртæ. 2003 азы УФ-йы спорты паддзахадон комитеты уынаффæмæ гæсгæ самбо нымад æрцыд спорты национ хуызæй. Фыццаг хатт самбойы бæрæгбон Уæрæсейы банысан кодтой 2008 азы. Æмæ 2016 азæй фæстæмæ та, Макаойы æхсæнадæмон конгрессы уынаффæмæ гæсгæ Самбойы бон ссис æрмæст æппæтуæрæсейон нæ, фæлæ ма æхсæнадæмон дæр.
Абон самбойы национ федерацитæ архайынц дунейы 92 бæстæйы æмæ ноджы 12 паддзахады та сты кандидаттæ самбойы федерацийы скондмæ бацæуыны тыххæй. Ныртæккæ самбо рæзы æртæ здæхты: классикон спортивон самбо, хæстон самбо æмæ пляжон самбо.
Фыццаг хатт хуссарирыстойнаг спортсментæй самбойæ зынгæ æнтыстытæ йæ къухты бафтыдысты Гæбæраты Сергийæн, кæцы 1956 азы ссис Ленинграды уагъдцæуæг Советон Цæдисы чемпионаты уæлахиздзау. Самбойæ серьезон æнтыстытæ йæ къухы бафтыдысты нæ зынгæ дзюдоист Танделаты Геннадийæн дæр. Хорз æнтыстытæ ма уыд самбойæ перспективон дзюдоист Джиоты Асланæн дæр. 2014 азы Аслан бацахста фыццаг бынат Европæйы турниры æвзæнгты ‘хсæн, æмæ 2016 азы та уый ссис фæсивæды ‘хсæн Уæрæсейы Федерацийы чемпионаты уæлахиздзау æмæ дунейы ерысты та – бронзæйон призер.
Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ Гæбæраты Серги æмæ Джиоты Аслан кæй уыдысты Знауыры районæй рацæугæтæ. Хуссарирыстойнаг самбойы ветерантæй йæ рæстæджы хорз æнтыстытæ уыд Советон Цæдисы спорты мастер Тъуриты Тенгизæн. 1974 азы уый ссис Алексей Стахановы номыл Советон Цæдисы чемпионаты уæлахиздзау. Самбойæ Советон Цæдисы спорты мастеры нормативтæ сæххæст кодтой нæ самбисттæ Цгъойты Сурен, Тъуриты Тимур, Гаглойты Альберт, Бестауты Барис æмæ бирæ æндæртæ.
Алыгъуызон турнирты уæлахиздзаутæ æмæ призертæ систы Касаты Ацæмæз, Бекъойты Георги, Æлборты Алан, Багаты Дзерассæ æмæ æндæртæ. Хæстон самбойæ иууыл фылдæр æнтыстытæ уыд Тыбылты Ибрагимæн. 2010 азы уый Хуссар Ирыстоны тырысайы бын ралæугæйæ, Киевы уагъдцæуæг дунейы чемпионаты ссис æвзист майданы хицау. Ныртæккæ самбойы секцитæ кусынц Цхинвал æмæ Дзауы. Тренертæ Тъуриты Тенгиз, Касаты Ацæмæз, Хъотайты Дмитри, Коцты Тамерлан æмæ Беджызаты Гияйы хъомылгæнинæгтæ регулярон æгъдауæй свæййынц алыгъуызон ерысты уæлахиздзаутæ æмæ призертæ. Афтæ ма турнирты æнтыстджынæй ралæууынц Знауыры районы дзюдойы скъолайы хъомылгæинæгтæ. Ныфс нæ ис, не ‘взонг самбисттæ гауызыл кæй адарддæр кæндзысты сæ хистæр æмбæлтты традицитæ.
ХУРИТЫ Батрадз
