Уалдзыгон хур сæумæрайсом цæхæртæкалгæ арвы тыгъдадмæ йæхи куы ивæзта, растдæр уыцы афон мæн та мæ хæдтулгæ, алыгъуызон хорз бæллицтæ, хъуыдытæ æмæ фæндтимæ скъæфта Цхинвалы районы Зары хъæумæ. Бæлгæ та кодтон, цæмæй фæндагыл, стæй бынаты дæр, æрмæстдæр фенон æмæ рахатон рæсугъд æмæ сыгъдæгдзинад, банкъарон æнтыстыты комулæфт. Æмæ цасдæр бæрцæй рауад афтæ. Фæтæн æмæ лæгъз сосæвæндаджы фæрсты адæймаг уыдта, æрмæстдæр, зæрдæ цæмæй барухс уа ахæм сыгъдæг æмæ рæсугъддзинад. Цалынмæ Зары хъæумæ не схæццæ дæн, уæдмæ фæндаггæрæтты нæ федтон æрдзы рæсугъд æмæ сыгъдæгдзинадыл мæгуырауæрдæм чи æндавы, иунæг ахæм ныв дæр.
Бахæццæ дæн бынатмæ, хæдтулгæйæ рахызтæн, мæ цæст ахастон æмæ мæхинымæр загътон, æндæр хуыздæр ма куыд хъуамæ уа: хъæуы астæу администрацийы бæстыхай, хъæууон клуб æмæ библиотекæ. Сæ ныхмæ, фæндагæн йæ иннæ фарс – амбулатори æмæ дукани. Уыдонæй цъус хибардæр, хъæугæрон, рæсугъд, райдзаст бынаты, йæхи айвæзта иу уæладзыгон ногарæзт скъола.
Райдайæны алцæмæй дæр барухс мæ зæрдæ, фæлæ дзæвгар рæстæджы иунæгæй куы алæууыдтæн, уæд цæмæдæр фенкъард, змæлæг дзы кæй нæ уыдис, уый тыххæй. Уæдмæ ауыдтон амбулаторийы медицинон хо Коцты Ленæйы. Æвæццæгæн мæ уый дæр рудзынгæй ауыдта æмæ рахызт тыргъмæ. Бафарстон æй, адæм кæм сты, зæгъгæ, æмæ мын загъта, знон хъæуы уыд чындзæхсæв иутæ уым сты, аннæтæ та – сæ цæхæрадæтты уалдзыгон куыстытыл лæуд сты. Йæ ныхæстæм фæхъæлдзæг дæн æз дæр, уымæн æмæ чындзæхсæв æмæ уалдзыгон куыстытæ дæр æвдисæн сты, хъæу кæй цæры, уымæн.
Ленæ медицинон уæлдæр ахуырдзинад Уæрæсейы райста, цалдæр азы уым кусгæ дæр акодта, фæлæ йæ райгуырæн хъæу Брили, мад æмæ фыд, стæй йæ хæстæджыты æмæ зонгæты уарзондзинад сæхимæ æлвасын райдыдтой æмæ йын кæд æнцон нæ уыд, цы кусджытимæ схæлар, цы куыст бауарзта, уыдон ныууадзын, уæд-дæр æрыздæхт, цæуын æмæ дзурын цы зæххыл базыдта, уырдæм.
Хорз специалисты æрбацыдмæ кæцыфæнды куыстуат дæр фæбæллы стыр цымыдисимæ. Ленæ куыстагур Хуссар Ирыстоны Æнæниздзинад хъахъхъæныны министрадмæ куы бацыд, йæ фæлтæрддзинад куы раргом ис, уæд ма йын «нæ» куыд хъуамæ загътаиккой æмæ уал фыццаг кусын райдыдта республикон рынчындоны, фæстæдæр – Цхинвалы гуырæн хæдзары. Фæстаг æнудæс азы кусы Зары амбулаторийы. Ардæм æрбацыд, цæмæй йæ ацæргæ мад æмæ фыдмæ уа хæстæгдæр, уына сæ арæхдæр, æххуыс сын куы бахъæуа, уæд уа сæ фарсмæ.
Зар æмæ æввахс хъæуты цæрджыты нымæцыл гуырдзиаг-ирон хæст кæд мæгуырауæрдæм бандæвта, ома, фæкъаддæр сты, уæддæр дзы нырма дзæвгар адæм цæры. Сæ иу хай сты хистæр кары æмбæстæгтæ, медицинон æххуыс арæхдæр кæй бахъæуы, ахæмтæ. Æрмæст ацы аз æртæ мæймæ хосгæнæн уагдон баххуыс кодта 125 адæймагæн. Ацæргæтæй дарддæр ма се ‘хсæн уыдис æвзонг нæлгоймæгтæ, сылгоймæгтæ æмæ сабитæ.
Ленæ куыд загъта, афтæмæй йæхицæн нырма уыцы бар нæ радта æмæ æххуысхъуаджы цур ма балæууа. Æввахс хъæутæм къахæй дæр фæцæуы, фæлæ дард рæттæм, къæвда æмæ мит рæстæджыты æнæ машинæйæ фæтыхсы. Амбулатори машинæйы хицау куы бауаид, уæд фенцондæр уаид, куыд дохтыртæн, афтæ ма се ‘ххуыс кæй бахъæуы, æппæт уыдонæн дæр. Уыимæ ма банысан кодта, зæгъгæ, абон амбулатори кæй кусы, уый бирæтæн у сæ ныфс æмæ сæ уый дæр цасдæрбæрцæй уромы, цæмæй фыдæлты зæххыл дарддæр аразой сæ цард.
Хостæ æмæ медицинон ифтонггæрзтæй амбулатори цух нæу. Ацы фарстыл æрвылаз дæр хорз бакусы амбулаторийы дохтыр Захарова Тинатин. Йæхи фæрæзтæй дæр самал кæны, арæхдæр чи фæ-хъæуы, ахæм хостæ æмæ ифтонггæрзтæ.
Фæстæдæр хъæуы цæрджытæй кæимæ ныхас кодтон, уыдоны æхсæн разынд медицинон лæггæдтæй райгонд чи нæу, ахæм дæр. Уый фæдыл Ленæйы куы бафарстон, уæд загъта: «Мах ам стæм, цæмæй æххуыс кæнæм рынчынтæн. Цы хостæ нæм ис, уыдон дæр нын дæттынц рынчынты тыххæй. Амбулаторийы чидæртæ нымайынц афтиагыл æмæ уый раст нæу».
Зары хъæуы ног амбулатори арæзт æмæ эксплуатацимæ лæвæрд куы æрцыдис, уæд йæ хъармгæнæн системæ кæронмæ арæзт не ‘рцыдис. Аразджытæ ныфс бæргæ бавæрдтой æввахс рæстæджы йæ кæй сараздзысты, зæгъгæ, фæлæ уæдæй рацыд авд азы æмæ абон дæр хъармгæнæн системæ лæууы æрдæгарæзтæй. Уый аххосæй амбулаторийы кусджытæ зымæджы мæйты, рынчынты фæисынц зæронд амбулаторийы агъуысты. Уым сæвæрынц пец æмæ уымæй хъарм кæнынц хатæнтæ.
Æнæкъæм цин бакæнын кæй нæ фæнды, фæлæ, хъыгагæн, царды алцы æххæст хорз нæ разыны.
Гæззаты Иван
