Мыхуыры рацыд уникалон чиныг – нотæты æмбырдгонд «Иумæ зарæм»-ы æртыккаг хай (№3). Бацыдысты йæм нырыккон Ирыстоны цæрджыты фыст уацмыстæ.
Уыцы зарджытæ фыстой профессионалон æмæ хæдахуыр музыканттæ, се ‘хсæн æнахъомтæ дæр уыдис. Ацы музыкæйы хорздзинад ис, зæрдиагæй фыст кæй у æмæ зæрдæмæхъаргæ кæй у, уый мидæг.
Проект «Иумæ зарæм»-ы идейæ равзæрд 2016 азы Дзæуджыхъæуы æмæ йæ сæххæст кодта музыкæамонæг, культуролог, педагог æмæ автор-æххæстгæнæг Æлборты Ланæ Геннадийы чызг.
Ирон зарæг чи размæ кæны, уыцы автортæ-æххæстгæнджыты хъæуы, бастдзинæдтæ кæм аразой æмæ сæ фæлтæрддзинад кæм æвдисой, ахæм фæзуат. Сæрмагонд, ахуырадон-концертон-рауагъдадон æмхæларад саразыны тыххæй дæр æм уымæн фæзынд ахæм хъуыды, цыран сфæлдыстадон адæймæгтæн сæ бон уыдзæн, кæм ахуыр кæной, концерттæ кæм æвдисой, уадзой æмæ, æгæрыстæмæй, мырфыссæн студиты сæ уацмыстæ кæм фыссой, ахæм фæзуат. Ахæм фæзуат ссис æмхæларад «Иумæ зарæм». Æмæ райдыдтой æрвылбонон фембæлдтытæ.
Ам ахуыр кæнынц æмдзæвгæрæзт, композицийы закъæттæ, зарын, музыкалон инструменттыл цæгъдын,, хъусынц ирон адæмон музыкæйы тыххæй лекцитæм. Цæмæй нæ ног музыкалон уацмыстимæ музыкæуарзджытæ базонгæ уой, уый тыххæй афæдз иу хатт уадзынц концерттæ. Æхсызгонæй банысан кæныны аккаг у, уыцы зарджытæ æндæр коллективтæ дæр кæй æххæст кæнынц, уый.
2023 азæй не ‘мхæларады фæзынд фембæлдтыты ног формæ – «Север-Юг». Формæйы фæлгæтты 2-3-бонон концерттæ сæрды рæстæджы æрдзы хъæбысы ауадзæм. Цæгат Ирыстоны автортæ-æххæстгæнджытæ («Высокогорный гитарный клуб» («ВГиК»), йæ къухдариуæггæнæг Лолаты В.) æмæ Цæгат Ирыстоны (æмхæларад «Иумæ зарæм» («I.Z.»), йæ къухдариуæггæнæг Æлборты Л.) сæ табугæнджытимæ иумæ ацæуынц туристон базæмæ. Уым æрвылрайсом æмæ æрвылбон уадзынц семинартæ æмæ мастер-кълæстæ, изæрыгæтты та гом арвы бын æвдисынц концерттæ.
Нæ уыцы фæзуаты цы зарджытæ равзæры, уыдонæн сæ цымыдисондæртæн ныффыссынц нотæтæ æмæ сæ рауадзынц æмбырдгонд «Иумæ зарæм»-ы.
Чиныг мыхуыры куы рацæуы, уæд, æмбырдгондмæ цы зарджытæ æрцыд хаст, уыдонæн се ‘ппæтæн дæр аразынц цытджын презентацитæ концерттимæ.
Æртыккаг æмбырдгонд рацыдис Цхинвалы. Иннæ дыууæйы рауагътой Дзæуджыхъæуы («Иумæ зарæм». №1 (2012 аз), «Иумæ зарæм». №2 (сабитæн) (2014 аз).
2019-2021 азты мах нæ фæлтæрддзинадимæ базонгæ кодтам петербургаг поэтты. Йæ фæстиуæг – Санкт-Петербурджы рауагътам нотæты дыууæ æмбырдгонды «Пегас» №1 (2021 аз) æмæ «Пегас» №2 (сабитæн) (2022 аз).
Æмбырдгонд «Иумæ зарæм»-ы 3-æм номырмæ хаст æрцыдысты ирон поэтты (профессионалтæ æмæ хæдахуырты): Бадтиаты Ю., Чеджемты А., Хететы С., Бæззаты Э., Лолаты В., Хуыгаты М. (Дзæуджыхъæу æмæ Ногиры хъæуæй; Хаджеты Т., Икъаты В., Галуанты Л., Хацырты А. (Азау), Годжыцаты Н., Санахъоты Ю., Плиты И., Къуылыхты Т., Джыгкайты Б., Сиукъаты А. (г. Цхинвал æмæ Гъаристауы хъæуæй) æмдзæвгæтыл фыст зарджытæ.
Æмбырдгонды ис 25 зарæджы. Чиныджы фыццаг хаймæ бацыдысты, Цæгат Ирыстоны (Бæззаты Э., Лолаты В., Хететы С., Бидеты В.) æмæ Хуссар Ирыстоны автортæ-æххæстгæнджыты (Къуылыхты Т., Дзигойты М., Икъаты М., Плиты И., Хацырты А. (Азау), Сиукъаты А.) 18 зарæджы.
Чиныджы дыккаг хаймæ бацыдысты нæ хæлæртты арæзт 7 зарæджы: уыдонæй дыууæ зарæджы ныффыстой Санкт-Петер-бурджы ирæттæ, «Иумæ зарæм»-ы æмхæларады уæнгтæ Зокъоты В., Кокойты М., Коцты Ф., Къусраты Ю; иу зарæг та ныффыста «Иумæ зарæм»-ы дзæуджыхъæуккаг æмхæларады уæнг Албегаты В.; æртæ зарæджы ныффыстой «Иумæ зарæм»-ы цхинвайлаг æмхæларады æртæ æвзонг хайадисæджы Джиоты А. (9-аздзыд), Лалыты Л. (16-аздзыд) æмæ Гаглойты А. (27-аздзыд). Ацы æмбырдгонды ма ис петербургаг диссаджы автор-æххæстгæнæг К. Флегонтовайы иу зарæг.
Зарджыты тексттæ æмæ музыкæйæн нотæтæ гармонизацийыл бакуыста Æлборты Лана, нотæты редактор Sibelius 7. Зарджытæ сты вокалон рæнхъы хуызы, нысан сты, куыд инструменталон музыкæ æмæ аккордты дамгъæйон нысæнттæ, афтæ.
Цæмæй æмбырдгондæй æнцондæрæй пайда кæнат æмæ цæмæй хъæуæг текстты халдихтæ вокалисттæ æнцонтæй исой, уый тыххæй зарджыты текттæ сты хицæнæй мыхуыргонд,
Нотæты нысан не сты динамикон фæлгъуызтæ æмæ нюанстæ – ацы фарстатæ мах ныууагътам æххæстгæнджытæн.
«Иумæ зарæм»-ы æмхæларады къорд бузныг зæгъы Хуссар Ирыстоны «Полиграфион кондадон баиугæнды» кусджытæн сæ хорз куысты тыххæй, æмæ тынг бузныг у «Полиграфион кондадон баиугæнды» генералон директор Икъаты Мадинæйæ, æмбырдгонды рауагъдæн кæй баххуыс кодта, уый тыххæй. Мах райгонд стæм ацы проекты æппæт хайадисджытæй дæр, диссаджы ирон зарджытæ кæй фæлдисынц, уый тыххæй.
Ацы æмбырдгондыл чи куыста, уыдоны ныфс ис, алыгъуызон æххæстгæнджытæ (солисттæ, ансамблтæ, хортæ) ам сæ репертуар баххæст кæнынæн кæй ссардзысты бирæ ног æмæ уарзон зарджытæ, цæмæй ногæй æмæ ногæй сæ алæмæттаг сфæлдыстадæй рухс кæной Ирыстоны зæрдæ æмæ йыл базыртæ басадзой.
ÆЛБОРТЫ Ланæ,
проект «Иумæ зарæм»-ы разамонæг, музыкæамонæг,
культуролог, педагог æмæ автор-æххæстгæнæг,
æппæтуæрæсейаг æмæ æхсæнадæмон конкурсты лауреат
