Æрæджы мыхуыры рацыд зынгæ фыссæг Уанеты Владимир Димитры фырты чиныг «Æнæфæуд боныг». Сарæзта йæ Владимиры идæдз Гаглойты Тауырзæт. Йæ редактор — фыссæг Наниты Асиат. Чиныгмæ хаст æрцыдысты Уанейы фырты сабибонты мысинæгтæ, æмдзæвгæтæ, фыстæджытæ æмæ публицистон уацтæ Владимиры сфæлдыстады тыххæй, кæцытæ фыст æрцыдысты æндæр æмæ æндæр рæстæджы.
Уанейы фырт уыд филологон зонæдты кандидат, РХИ-йы Уанеты Захары номыл зонад-иртасæн институты хистæр зонадон кусæг, зонæдты сгуыхт архайæг, драматург, публицист, æхсæнадон архайæг, Хуссар Ирыстоны Фысджыты цæдисы уæнг, Хетæгкаты Къостайы номыл Паддзахадон премийы лауреат, А. Дельвигы номыл æппæтцæдисон литературон премийы дипломант, «Ирон æвзаджы æмбарынгæнæн дзырдуат»-ы аразджытæй сæ иу, журнал «Фидиуæг»-ы редколлегийы уæнг, РХИ-йы Президенты цур уæвæг Паддзахадон хорзæхты фæдыл къамисы сæрдар, Хетæгкаты Къостайы номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон драмон театры аивадон Советы уæнг, Хуссар Ирыстоны автономон областы дæластæрдон фæсивæдон-патриотикон организаци «Рæстдзинад»-ы сæргълæууæг (1949 аз), Стыр Фыдыбæстæйон хæсты ветеран (фæсчъылдымы архайæг).
Чиныджы фыццаг сæр «Мæ сабибонты» автор фыссы йæ мысинæгтæ. Ис дзы ахæм зæрдæмæхъаргæ рæнхъытæ: «Адæймаг фын куы фена æмæ ма уымæй дыккаг-æртыккаг бон йæ зæрдыл хæрзчысыл цыдæртæ куы лæууа, афтæ мæнæй дæр мæ сабибонты цардæй иу цау бынтондæр нæ ферох. Гуры кæм цардыстæм, уыцы хæдзары хъомпал кодтой чидæртæ. Мæнмæ сæ йæ хъус ничи дардта æмæ æз дæр кæугæ рацу-бацу кодтон адæмы ’хсæнты. Хæдзары астæу дæргъæй-дæргъмæ æвæрд уыдис иу стыр тас. Тасы бæгънæгæй хуыссыд мæ фыд æмæ йæ чидæртæ надтой. Мæ фыдыл цы æрцыдис, стæй егъау тасы цæмæн хуыссыдис, уый дæр цæмæй зыдтон. Æз мæхицæн куыдтон. Æвæццæгæн сæ мæ кæуын стыхсын кодта, кæнæ та мын исчи фæтæригъæд кодта. Иу ус мæ йæ уæрджытыл æрæвæрдта, цæмæйдæр мын мæ цæсгом амбæрзта æмæ уадидæгæн афынæй дæн. Уый уыдис мæ фæстаг фембæлд мæ фыдимæ. Уый фæстæ йæ никуыуал федтон. Куыд дзурынц, афтæмæй йæ æрбаластой Чъребамæ æмæ йæ Згъудеры уæлмæрды бавæрдтой. Уæд ыл цыдис æртын аст азы…».
Сæргонд «Æмдзæвгæтæ»-йы мыхуыр æрцыдысты ахæм æмдзæвгæтæ: «Фыссын та ногæй райдыдтон, мæ хæлар…», «Кæсын дæумæ, нæ фæсивæд, кæсын», «Æз тæрсын о, тынг тæрсын мæлынæй…», «Ды, чизоны, мæн бауарзтай…», «Нæ дæн поэт», «Рæстдзинадыл мæ цард куы хордтон…», «Фæдзурынц бирæтæ: „Æз уарзын“, …» æмæ бирæ æндæртæ.
Сæргонд «Фыстæджытæ»-йы мыхуыргонд сты фыссæг ахæстонæй, куы ссæрибар уый фæстæ, йæ бинонтæм æмæ йæ хæлæрттæм кæй фыста, уыдон æмæ ма йын йæхимæ кæй фыстой, уыцы фыстæджытæ дæр: «Лагерæй фыстæг æрвитæн уыдис æрмæстдæр уырыссаг æвзагыл. Æгæрыстæмæй, уавæр куы фæхуыздæр, уæд дæр уырыссагау фыссыны традици нæ аивтой, фæлæ фадат фæцис фыстæджытæ æддейæ æрвитынæн. Кæнæ шофырмæ, кæнæ сæрибар кусæг куы æрбацæуа арæзтады объектмæ, уæд фыстæг уымæ радт æмæ йæ уый ныппардзæнис искуы посты лагъзы…». Тынг зæрдæмæхъаргæ у йæ мадмæ цы фыстæг ныффыста, уый.
Сæргонд «Авторыл фыст уацтæ»-йы бакæсæн ис Уанеты Владимиры тыххæй зонадон кусджыты, журналистты, фысджыты уацтæ. Историон зонæдты кандидат Джиоты Мурат йæ уац «Хорз лæджы ног чиныджы тыххæй»-йы фыссы: «Уанеты Владимир уыдис ирон филологийы специалист, йæ зонадон куыстыты фылдæр хай ирон æвзаджы тематикæйыл у. Йæ зонадон куысты тыххæй йын лæвæрд æрцыд РХИ-йы зонæдты сгуыхт архайæджы кадджын ном. Фæлæ ирон культурæйы уый, мæнмæ гæсгæ, арфдæр фæд ныууагъта куыд драматург. Йæ историон драмæтæ „Хилачы фидар“, „Аланты ус-паддзах Зæринæ“, „Хетæг“ æмæ æндæртæ (йæ драмон уацмысты æмбырдгонд дыууæ томæй рацыдысты мыхуыры 2012 азы) уæзгæ бынат æрцахстой ирон драматургийы. Нæ адæмæй бирæтæн та Уанеты Владимир зындгонд у, фыццаджыдæр, куыд зынгзæрдæ патриот æмæ æхсæнадон архайæг, афтæ. 50 азты райдианы нæ фæсивæды иу хай сарæзта дæластæрдон организаци. Уæды дуджы, гуырдзыйы къухдариуæгад ирон æвзаджы рохтæ куы ныббаста, уæд нæ мадæлон æвзаджы сæрыл сдзурын уыд стыр хъæбатырдзинад. Кæд æмæ стыр æфхæрд баййæфтой (Владимирæн стæрхон кодтой 25 азы лагерты фæбадын, уæддæр сæ хъару нæ асаст».
Газет «Республика»-йы журналист Коцты Ингæ йæ уац «Последний из легендарной пятерки»-йы фыссы: «Центр объязал чекистов Осетии арестовать и уничтожить 500 буржуазных националистов. Это было время культурного геноцида». Ис ма дзы Къæбысты Зауыр, Агънаты Æхсар, Гобозты Валери, Джиоты Алыксандр, Тедеты Герас, Бæццаты Агуыдз, Плиты Инал, Четиты Рубен, Харебаты Федыр, Джиоты Ульянæ æмæ æндæртæ Владимиры тыххæй цы уацтæ ныффыстой, уыдон.
Чиныг у тынг цымыдисон æмæ йæ чиныгкæсæг бакæсдзæн стыр цымыдисимæ, базонгæ уыдзæн бирæ ног факттæ æмæ цаутимæ.
Джиоты Екатерина
