БАНЫСАН КÆНДЗЫСТЫ ÆРТÆ НЫСАНИУÆГДЖЫН ЦАУЫ
2024 аз Цæгат Ирыстон-Аланийæн уыдзæн нысаниуæгджын. Хицауады æмбырды премьер-министр Дзанайты Барис фехъусын кодта, зæгъгæ, ацы аз банысан кæндзыстæм æртæ нысаниуæгджын цауы – Цæгат Ирыстоны автономон областыл 100 азы сæххæсты, Уæрæсейы скондмæ 250 азы сæххæсты бонтæ æмæ Дзæуджыхъæуы сырæзтыл 240 азы сæххæсты бæрæгбон. Афтæ ма Бинонты азы фæлгæтты бахъæудзæн масштабон мадзæлттæ среализаци кæнын. Уымæй дарддæр ма, ахсджиаг у Фæсивæды дунеон фестивалы, Кавказы инвестицион æмæ Санкт-Петербурджы форумты регионы хайадисты фæдыл куыст сорганизаци кæнын.
2024 азы хæстыл дзургæйæ, ма Дзанайты Барис банысан кодта стратегион планкæнынады æппæт документты актуалиацийы æнæмæнгхъæуындзинады тыххæй. Уый хауы республикæйы социалон-экономикон, экономикæ æмæ социалон фадгуыты хицæн къабæзтæм, муниципалон ахуырады программæтæм.
ИРЫСТОН ЗОНГÆ КÆНЫ КОСМОСИМÆ
Цыппар азы размæ Дзæуджыхъæуы йæ дуæрттæ байгом кодта ахуырадон уагдон, кæцыйæн аналогтæ нæй Цæгат Кавказы. Дзырд цæуы Космонавтикæйы скъолайыл. Уый арæзт æрцыд 2020 азы меценатты, уыцы нымæцы Цæгат Ирыстоны раздæры сæргълæууæг Битарты Вячеславы фæрæзты фæрцы. Проекты инициатор ссис Советон Цæдисы паддзахадон премийы лауреат, космикон конструктор Комайты Руслан.
Скъолайы куысты рæстæджы космосы сусæгдзинæдтимæ базонгæ сты мингай сывæллæтæ куыд Уæрæсейæ, афтæ Æввахс фæсарæнтæй дæр. Уагдоны директор Челдыты Залинæйы ныхæстæм гæсгæ, æрмæст Космонавтикæйы скъолайы рæзтыл нæ куыстой. «Мах активонæй рæзын кæнæм экскурсион архайд. Бонæй бонмæ уынæм, планетари æмæ космонавтикæйы музеймæ æрбацæуджыты нымæц кæй фылдæр кæны, уый. Уыимæ рæзы нæ ахуырадон уагдоны ахуыргæнинæгты нымæц дæр», – банысан кодта Челдыты чызг.
2023 азы Космонавтикæйы скъолайы байгом æрцыдысты дыууæ космикон къласы Дзæуджыхъæуы 28-æм æмæ 44-æм скъолаты корпораци «Роскосмос»-имæ æнгом æмгуыстады фæрцы. «Нæ хъомылгæнинæгты куыстыты фæстиуджытæ тынг хорз сты. Æрмæст æрдæг азы кæй рацыд, уымæ нæ кæсгæйæ, мах ныридæгæн хайад райстам бирæ конкурсты æмæ дзы, æгæрыстæмæй, рамбылдтам дыууæ хатты. Уый у егъау конкурс космикон урок ауадзыны, кæцыйы рæстæджы нæ комкоммæ сиу кодтой дунеон космикон станцæй космонавттимæ. Афтæ ма мах рахызтыстæм космикон турниры дыккаг турмæ. Уым ис æртæ номинацийы: «хуыздæр космикон кълас», «хуыздæр ахуыргæнинаг» æмæ «хуыздæр ахуыргæнæг». Æппæт номинацитæм дæр арвыстам куырдиæттæ. Æнхъæлмæ кæсæм фæстиуджытæм», – радзырдта Космонавтикæйы скъолайы директор.
2023 азы «Роскосмос»-имæ æмгуыстады фæрцы ахуырадон организацийæн бантыст планетарийы паддзахадон корпорацийы сувенирон продукци равæрын. Баххуыс нын кодта горæт Королевы заводтæй иу. Уымæй дарддæр ма, 2023 азы Космонавтикæйы скъола райдыдта программæ «Астрономи ирон æвзагыл» Дзæуджыхъæуы Алайнаг гимназимæ иумæ реализаци кæнын. «Афтæ ма нæ къухты бафтыд районты Космонавтикæйы скъолайы дæлхæйттæ рæзын кæныны хъæппæрис сæххæст кæнын. Абоны бонмæ 6 муниципалон ахуырадон уагдоны гом кæнæм дæлхæйттæ. Уым кусдзысты районтæн сæхи ахуыргæнджытæ», – загъта Челдыты чызг.
Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ 2023 азы Космонавтикæйы скъола Цæгат Кавказы Федералон зылды кæй ссис фыццаг ахуырадон организаци, кæцы бацыд «Пушкинская карта»-йы билетон системæмæ. Ныр скъолайы коллектив йæ фæлтæрддзинад амоны Цæгат Кавказы æндæр ахуырадон æмæ культурон уагдæттæн.
