Ныры дуджы бирæ бæстæтæ – куыстуатты фермерон хæдзарадты, транспорт æмæ суанг бирæуæладзыгон хæдзæртты электроэнерги исынц хуры тыхæй. Уыцы хъуыддаг баст у хъармдæттæг æрдзон фæрæзтæ – нефт, газ, электроэнерги, дурæвзалы кæй нæ фаг кæнынц æрдзы, уыимæ. Ахуыргæндтæ сæ иртæстыты руаджы куыд сбæрæг кодтой, афтæмæй бонæй-бон æрдзы уыцы ресурстæ къаддæрæй-къаддæр кæнынц. Стæй ма уыцы æрдзон фæрæзтæй пайда кæнын æвзæрырдæм æндавы æрдзы сыгъдæг уагыл. Æмæ ма ноджы æртаджы ресурстæ зынаргъæй-зынаргъдæр кæнынц. Уыцы æууæлтæ иууылдæр куы банымайæм, уæд хуыздæр уыдзæн не ‘ргом хуры тыхмæ аздахын. Мæнмæ гæсгæ, хуры тых фидæны нæ царды, абон уа райсом, ахсджиаг бынат бацахсдзæн.
Ныртæккæ дунейы бирæ бæстæтæ ис, хуры хъаруйæ чи кусы. Зæгъæм, дурæвзалы æмæ нефт фаг кæм нæй, уым бæстæты куыстуаттæ æнтыстджынæй пайда кæнынц хуры батарейтæй.
Фæзæгъынц, зæгъгæ, Швейцари йæ географион уавæртæм гæсгæ тынг æввахс у Ирыстонмæ. Уым активонæй пайда кæнынц хуры хъаруйæ. Уæдæ мах цæмæннæ пайда кæнæм æрдзы уыцы лæварæй? Хуссар Ирыстоны цы бирæ цæугæдæттæ ис, уыдоныл цæмæннæ арæзт цæуы ГЭС-тæ? Цæмæ нæм цæуы электроны тых æрмæст Уæрæсейæ? Абоны базарадон экономикæйы уавæрты æрмæст «кæйдæр» энергетикон фæрæзтыл дæ зæрдæ куы дарай, уæд, Хуыцау йæ зонæг, кæд æмæ цæй аххосæй бахаудзынæ æвæгæсæг ран.
Цæмæннæ сарæзтам æмæ ныр дæр цæмæннæ аразæм мини – ГЭС-тæ? Алы районы дæр разындзæнис ахæм цæугæдæттæ, кæцытæ 50% уæддæр сифтонг кæндзысты сæхи электроэнергийæ. Диссаг ма уый у, фæсарæйнаг бæстæты рæзы гелиостанцтæ æмæ уыдоны фæрцы кусынц стыр сæудæджерадон куыстуæттæ, фермерон хæдзарадтæ, ахуыргæнæн æмæ культурон уагдæттæ. УФ-йы бирæ хъæуты дæр пайда кæнынц хуры энергетикæйæ. Уымæн æмæ паддзаахадæн хæхбæсты экологи хъахъхъæнын у йæ хæс. Гелион системæтæ æвæрынц хæдзæртты сæртыл, фæндаггæрæтты, машинæты уынæрæй хъахъхъæныны нысанæн цы систæ аразынц, уыдоныл.
Уæдæ иугæр Швейцари æмæ Ирыстоны æрдзтæ иугъуызон сты, уæд мах дæр райсын хъæуы хæххон швейцары фæлтæрддзинад. Уадз, æмæ нæ республикæ дæр бафæзмæд раззагон Швейцарийы æмæ мах дæр хуры тыхæй пайда кæнын райдайæм. Уый та, цыбыр рæстæгмæ, хорзæрдæм бандавид нæ экономикæйыл.
Æнхъæлмæ кæсæм нæ иртасæн институты цы экономисттæ ис, уыдоны дзуаппмæ. Цы зæгъдзыс-ты, хуры тыхæй пайда кæнын кæй хъæуы, уыцы хъуыдыйы фæдыл?
Хур адæмæн у царддæттæг æмæ абоны æмæ фидæны фæлтæрты арæхстджынæй райдайын хъæуы кусын ацы фарстайыл.
УАЗÆГТЫ Марфæ
