Адæмты иудзинады бон æрвылаз дæр нысан цæуы 4 ноябры 2005 азæй фæстæмæ. Ацы паддзахадон бæрæгбон фидар æрцыд Уæрæсейы историйы ахсджиаг цауы цытæн – 1612 азы Мæскуыйы польшæйаг интервенттæй ссæрибар кæнын æмæ æмных у Мады Майрæмы къазайнаг иконæйы бонмæ.
Бæстæйæн уæззау рæстæджыты патриарх Гермоген æрсидт Фыдыбæстæйы бахъахъхъæныны тыххæй уырыссаг адæммæ, цæмæй польшæйаг тыхæйисджыты сæ зæххæй фæтæрой. Æмæ æввахс рæстæджы райдыдта уæрæх патриотикон змæлд бæстæйы столицæ ссæрибар кæныны сæрыл. Адæмон бархионты сæргъ слæууыдысты князь Дмитрий Пожарский æмæ купец Кузьма Минин. Къазайнаг Мады Майрæмы диссаджы иконæйы руаджы бархионты къухты 1612 азы 4 ноябры бафтыд Китай-горæт штурмæй байсын æмæ Мæскуыйæ польшæйæгты фæсурын. Уыцы уæлахиз фæахъаз æмæ хъомысджын импульс радта уырыссаг паддзахад сæндидзын кæнынæн, иконæ та ссис сæрмагонд кады предмет.
Уæды рæстæджы Дмитрий Пожарский æмæ Кузьма Минины тырысайы бын æрæмбырд уæды рæстæгмæ гæсгæ бирæ æфсад – 10 минæй фылдæр службæгæнæджы, æртæ мины бæрц – хъазахъхъæгтæ, минæй фылдæр – рæстдзæвинтæ æмæ бирæнымæц зæхкусæг адæм.
1613 азы февралы мæйы кæрон Земы стыр аргъуаны сконды уæздæттæ, сауджынтæ, хъазахъхъæгтæ, зæхкусджытæ æмæ бирæ уырыссаг горæтты делегаттæ ног паддзахæй сæвзæрстой Михаил Романовы, Романовты династийæ фыццаг уырыссаг паддзахы. Æмæ уыцы аз Земы стыр аргъуан кæронмæ фæуæлахиз æнæрастдзинадыл æмæ ссис чырыстон æмæ националон иудзинады бæрæгбон.
2004 азы 4 ноябрь Адæмты иудзинады боны бæрæгбонæй саразыны идейæ раразмæ кодта Уæрæсейы Æхсæнрелигион совет. Йæ фарс рахæцыд Паддзахадон Думæйы Фæллой æмæ социалон политикæйы фæдыл комитет. 2004 азы 29 сентябры Мæскуы æмæ æппæт Уæрæсейаг Патриарх Алексий дæр æргомæй рахæцыдис ацы бæрæгбон нысан кæныны фарс. Ацы бон махæн зæрдыл лæууын кæны 1612 азы уæрæсейæгтæ, нацитæ æмæ уырнынадмæ нæ кæсгæйæ, фæтых сты тасдзинадхæссæг знагыл, цæй фæстиуæгæн бæстæйы æрфидар стабилон сабырдзинад.
2004 азы 23 ноябры Паддзахадон Думæмæ хаст æрцыд закъоны проект, кæцымæ гæсгæ фæллойадон кодексмæ цы ивындзинæдтæ хаст æрцыд, уым ис ацы бæрæгбон нысан кæныны хъуыддаг дæр. Ацы бæрæгбонмæ Уæрæсейы æхсæнады минæвæрттæй алкæмæн дæр уыд йæхи цæстæнгас, фæлæ йын куыдфæстагмæ радтой адæмты иудзинады нысаниуæг.
Ацы бон Уæрæсейы алы къуымты уагъд фæцæуы бæрæгбонон тезгъотæ, концерттæ, равдыстытæ æмæ спортивон мадзæлттæ. Алы уæрæсейаг горæтты политикон партитæ æмæ æхсæнадон змæлдтытæ организаци кæнынц митингтæ, хæрзаудæн акцитæ. Фæлæ Адæмты иудзинады боны цытæн сæйраг мадзæлттæ уагъд цæуынц Дæллаг Новгород æмæ Мæскуыйы Сырх фæзуаты.
Адæмты иудзинады бон ахсджиаг бон у. Зæххы къорийыл алы бæстæ æмæ алы адæмы хаттытæ кæрæдзи æмбаргæ куы цæриккой, науæд хорз хъуыддаг æмæ царды хорздзинæдтыл иузæрдион куы уаиккой, уæд се ‘хсæн нæдæр ныхмæлæууынад, нæдæр гарзджын бабырстытæ уаид. Адæмты ‘хсæн иудзинад куы уа, иу зондыл хæст куы уой, уæд хæрамдзинадæн дæр нæ уыдзæн бынат æмæ ма ноджы уымæй карздæр фæзындтæн… Хъыгагæн, фæстаг рæстæджы дунейы иуæй-иу бæстæтæ хъавынц сæхицæй «сæхицæй æдыхдæр» бæстæты сæ дæлбар бакæнынмæ. Фæлæ, кæй зæгъын æй хъæуы, уый раст нæу. Алы адæм, алы бæстæйæн дæр ис йæ историон зæххыл цæрыны бар сæрибар æмæ хæдбарæй. Æмæ уыцы историон бынтæ исчи йæ дæлбар бакæна, уый бар никæмæн нæ ратдзысты, нæдæр – моралон, нæдæр – политикон æмæ нæдæр цардарæзтады принциптæм гæсгæ.
Хуссар Ирыстоны абон æмæ фидæн Стыр Уæрæсеимæ баст сты, стæй ацы бæрæгбонæн дæр ахсджиаг нысаниуæг ис нæ царды. Уымæ гæсгæ ацы нысаниуæгджын бæрæгбон нысан фæцæуы нæ республикæйы территорийыл алыгъуызон хиирхæфсæн мадзæлттæй.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.