Уæзбын æмæ уæздан, зæнджын æмныхасгæнæг, хæларзæрдæ æмæ æмгаруарзаг, элегантон бакаст æмæ культурон адæймаг уыдис царды Минасов Сергей. Уый уыд Хуссар Ирыстоны хуыздæр æмæ курдиатджындæр нывгæнджытæй сæ иу. Нывгæнæг-поэт, нывгæнæг-лирик, афтæ зæгъын хъæуы нæ уацы хъайтары тыххæй. Уый уыдис тынг хорз педагог æмæ интеллигентон адæймаг. Уыд Советон Цæдисы нывгæнджыты цæдисы уæнг. Сергей йæ алы уацмысы дæр тырныдта поэтикон экспрессимæ, йæ хуыздæр уацмыстæм кæсгæйæ, адæймаджы зæрдæ агайы цахæмдæр, æхцон лирикон мелоди. Æмæ уый, æвæццæгæн, æнæнхъæлæджы нæ уыд. Сергей тынг бирæ уарзта поэзи, музыкæ. Стыр аргъ кодта аивадæн.
Минасов Уасилы фырт Сергей райгуырд 20-æм февралы 1928 азы Цхинвалы горæты. 1935 азы ахуыр кæнынмæ бацыд Цхинвалы ныры дыккæгæм астæуккаг скъоламæ (параллелонæй ахуыр кодта Цхинвалы музыкалон скъолайы дæр). Æнæххæст астæуккаг ахуырад куы райста, уæд, 1944 азы бацыд Цхинвалы нывгæнæн ахуыргæнæндонмæ æмæ йæ æнтысгæйæ каст фæци 1950 азы. Уый фæстæ йæ ахуыр адарддæр кодта Тбилисы нывгæнæн Академийы хуызфыссынады факультеты. Хуызфыссынады дæсныйад ын амыдтой зынгæ гуырдзиаг нывгæнджытæ Мосе Тоидзе, Аполлон Кутателадзе æмæ Серго Кобуладзе. 1956 азы Сергей æнтысгæйæ бахъахъхъæдта йæ дипломон куыст: «Экскурси Хетæгкаты Къостайы райгуырæн хъæу Нармæ». Каст фæцис Академийы æххæст курс æмæ фæстæмæ æрбаздæхт йæ уарзон Цхинвалмæ.
Минасов Сергей бирæ азты фæкуыста ахуыргæнæгæй Тугъанты Махарбеджы номыл Цхинвалы нывгæнæн ахуыргæнæндоны. 1990-æм азты кæрæтты та Тыбылты Алыксандры номыл Хуссар Ирыстоны паддзахадон университеты нывгæнæн аивады факультеты студенттæн каст лекцитæ. Сергей уыдис сомихаг, фæлæ йæ ныййарæг мад та уыд ирон æмæ уымæ гæсгæ тынг уарзта ирон адæм æмæ Ирыстоны. Сергей кæд рæгмæ æркодта бинонтæ, уæддæр схъомыл кодта æртæ фырты. Нывгæнæджы традициты кадджынæй чи дарддæр кæны æмæ ирон нывкæнынады уæз чи хæссы, йæ курдиатæй ирон адæмы кад чи бæрзонд кæны, йæ уыцы ахуыргæнинæгтæ-нывгæнджытæ бирæ сты.
Сергей Тбилисы нывгæнæн Академи каст куы фæцис, уæдæй фæстæмæ æрвылбон дæр кодта интенсивон куыст йæ профессионалон дæсныйад фæбæрзонддæр кæныныл. Бирæ аив уацмыстæ сфæлдисын бантыст Сергейæн, уыдон фылдæр уыдысты пейзажтæ, этюдтæ, композицитæ.
Минасов Сергей сæйраджыдæр уыд пейзажист. Йæ пейзажтæй уый аразы романтикон-поэтикон æмæ эмоционалон-лирикон таурæгътæ Ирыстоны алæмæттаг æрдзыл, нæ раздæры Цæдисы æндæр æмæ æндæр къуымты ландшафттыл. Минасовы ацы сфæлдыстадон хийæдтæ рельефонæй разындысты, 1967 азы Цхинвалы равдыстыты залы йæ этюдон куыстытæн цы персоналон равдыст сорганизаци кодта, уым дæр. Сергей Ирыстоны хæхтау бирæ уарзта Хъырым æмæ Гурзуфы æрдз дæр. Æрвылаз дæр-иу ацыд уырдæм. Уымæ гæсгæ ацы равдыстмæ сæйра-джыдæр хаст æрцыдысты, Хъырым æмæ Гурзуфы темæтыл нывгæнæг цы этюдты циклтæ сарæзта, уыдонæй фæндзайы бæрц.
Минасов Сергейы сфæлдыстады зынгæ бынат ахсы йæ дипломон куыст «Экскурси Нары хъæумæ». Ирон æвзаг æмæ литературæйы бындурæвæрæг Хетæгкаты Къостайæн, афтæ ма йе сфæлдыстадæн ирон адæм æгæрон аргъ кæй кæнынц æмæ йæ кæй уарзынц, уымæ гæсгæ равзæрста ацы темæ. Цæмæй экспозици иттæг хорз рауадаид, уый тыххæй цалдæр хатты ныццыдис Нармæ. Йе ‘рмæджы тыххæй æмбæлдис æмæ ныхас кодта бынæттон цæрджытимæ, ахуыр кодта хъæуы равæрд æмæ æрдз. Ацы уацмысы фæбæрæг, автор алы деталыл дæр филигранон æгъдауæй кусын кæй уарзы, уый. Йе сфæлдыстадон тырнынад ирдæй зыны, уый фæстæ цы уацмыстæ сарæзта – «Геологтæ», «Донбылгæрон», «Фыццаг къорд» æмæ æндæрты дæр. Сергейæн ис оригиналон æрмдзæф. Йæ уацмыстæ кæддæриддæр хицæн кæнынц сæ хуызфыссынадон техникæйæ: ахорæнтæй сты хъæздыг, рог фыст, ахадгæ – сæ хъуыдыйæ.
Не ‘мбæстæгтæн зындгонд уыд, кафе «Утро»-йы къулты хуызфыссынадон фæлындзынады Минасов активон хайад кæй райста, уый (кафейы фæлындзынады ма Сергеимæ хайад истой Санахъоты Барис æмæ Дыгъуызты Георги). Кафейы хуызфыссынадон фæлындзынады кæд хайад истой æртæ нывгæнæджы, уæддæр къултыл цы нывтæ арæзт æрцыд, уыдон иууыл æввахсдæр лæууынц Сергейы стилмæ.
Стыр Октябры 50 азы бæрæгбоныл Минасов Сергей сæмбæлдис ног æнтыстытимæ. Юбилеймæ ирон нывгæнджытæ цы равдыст цæттæ кодтой, уым аивадуарзджытæ базонгæ сты Сергейы ног егъау хуызфыссынадон уацмысимæ «Хосгæрдæн», зæгъгæ, ахæм номимæ. Ацы куысты автор реалистонæй æвдисы Ирыстоны æрдзы диссаджы рæсугъддзинад, ирон колхозонты хъазуатон куыст.
Нывгæнæг йæ фæстæ цы бирæ куыстытæ ныууагъта, уыдон æвæрд сты йæ бинонтæм. Цалдæр нывы та йын ис нæ республикæйы Национ музейы.
Минасов Сергейы куыстытæн кæддæриддæр æмбæлон аргъ кодтой аивадуарзджытæ, алы хатт дæр-иу дзы ссардтой дуджы комулæфт, цымыдисон темæтæ.
Мыхуырмæ йæ бацæттæ кодта
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.