Куыд ма хъусын кодтам, афтæмæй «Спутник-Хуссар Ирыстон» йæ пресс-центрмæ фæхуыдта Æнæниздзинад хъахъхъæныны министр Джыгкайты Томасы, Бирæпрофилон медицинон центры эндокринологийы хайады сæргълæууæг Æлборты Аленæйы æмæ травматолог Хаситы Владимиры.
Уыдон цыбыртæй радзырдтой эндокринологон низты тыххæй, æмæ се ууæлтыл, цæмæй алчидæр зона низæн куыд хоскæнын хъæуы.
Министр Джыгкайты Томас ацы фадыджы у дæсны хирург. Уый ныридæгæн Хуссар Ирыстоны сарæзта иуæндæс операцийы бохъыры (зоб) низæй рынчын пациенттæн.
Пресс-конференцийы рæстæджы Джыгкайты Томас цыбыртæй радзырдта ацы низы тыххæй.
«Зоб низ сарæх ис æрмæст нæ регионы нæ, фæлæ ма æгас Уæрæсейы дæр. Æмæ тынг æгъатыр у. Йæ аххосæгтæ бирæ сты. Адæймаджы буары йод кæй нæ фæфаг кæны, уымæ гæсгæ зоб кæмæн вæййы, уымæн йæ гормонтæ сбирæ вæййынц. Вæййы иннæрдæм дæр гормонтæ бынмæ æрхауынц æмæ уæд та йод æгæр сбирæ свæййы организмы. Бæрзонд уой æви ныллæг, уæддæр рынчын йæхи æнкъары æвзæр, йæ хурхыуадындзтæ сæхгæнынц æмæ хуыдуг кæнын райдайы, сæр фæзилы, къухтæ, къæхтæ зыр-зыр фæкæнынц, цæстытæ та тарытæ», – дзырдта хирург.
Æлборты Аленæ æмæ Хаситы Владимир дæр информаци радтой сæ специализацимæ хауæг низтæн куыд схос кæнын хъæуы уый тыххæй.
Æнæниздзинады райрæзты министр уæлдæр категорийы хирург-эндокринолог Джыгкайты Томас ам цы 11 операцийы сарæзта, уыдон иууылдæр уыдысты вазыгджын. «Рынчынтæн сæ комырæзынджытæ сæхгæдтой сæ улæфæнтæ, тæссаг сын уыд амæлынæй. Рынчындонæн æрæджы амалджын æмбæстæгтæ цы зынаргъ медицинон ифтонгад балхæдтой, уый фæрцы нæ бон бацис ацы рынчынты мæлæтæй аирвæзын кæнын».
Министр æрсидт ацы низ кæмæн ис, уыдонмæ, цæмæй афоныл цæуай консультацитæм. Пациенттæ ист цæуынц алы къуыри дæр дыццæджы 14 сахатæй 18 сахатмæ. Ам специалист сбæрæг кæндзæн кæмæн хъæуы операци саразын. Уый фæстæ рынчыны рады сæвæрдзысты. Фæлæ кæд басгæрстыты рæстæджы рабæрæг уа экстренон уавæр, уæд операци арæзт æрцæуы æнæрадæй.
Эндокринологийы хайады сæргълæууæг Æлборты Аленæ та загъта: «Сæкæрниз кæмæн рабæрæг кодтой, ахæм рынчынтæ нæ республикæйы ис 2000 бæрц. Æмæ сæ нымæц афæдзæй-афæдзмæ фылдæр кæны. Æнæниз адæймаджы туджы сæкæры æмвæзад 5 миль хъуамæ уа. Уымæй уæлæмæ куы схиза, уæд æвæстиатæй хъæуы дохтырмæ бацæуын. Хъыгагæн алчи афтæ нæ бакæны æмæ низ карзæй-карздæр кæны. Æппæты фыццаг бандавы цæсты хъаппыл, цæсты туджы æлхъывдад фæбæрзонддæр кæны æмæ цæстырухс фæкъаддæр вæййы. Бахъыгдары уыргтæ, стæй зæрдæйы куыстыл дæр бандавы. Сæкæрниз дих кæны цалдæр хуызыл. Арæхдæр æмбæлынц фыццаг æмæ дыккаг хуызтæ. Хъыгагæн, сывæллæттæн рабæрæг вæййы фыццаг хуыз. Ахæм сывæллæттæ нæм ис 9. Ацæргæ адæмы та арæхдæр тыхсын кæны дыккаг хуыз. Сæкæрнизæй сдзæбæх уæвæн нæй. Адæймаг фæткмæ гæсгæ куы нæ хæра, арæх йæ нуæрттæ куы хала, физикон æгъдауæй куынæ змæла, уæд ахæм уавæрты низ фыддæр кæны. Низыхатт рахæссынц ныййарджытæй дæр. Ахæм рынчынтæн æппынæдзух хъæуы глюкозæ туджы къаддæр чи кæны, ахæм хостæ нуазын. Инсулин райсæн ис паддзахадон программæмæ гæсгæ льготæты фæрцы кæд æмæ эндокринологон диспансеры хыгъды лæууы рынчын, уæд», – загъта Æлборты Аленæ.
Дохтыры ныхæстæм гæсгæ рынчындон хостæй цух нæ вæййы. Эндокринологон хайад рынчынты райсынмæ алы хатт дæр у цæттæ. Рынчынтæн сæ фылдæр æрбацæуынц бонæй. Процедурæтæ саразыны фæстæ аздæхынц хæдзæрттæм. Фæлæ районтæй цы рынчынтæ вæййы, уыдонæн алы хатт дæр вæййы æхсæвыбынат. Эндокринологон хайады кусы диабеты скъола дæр. Йæ низ чи базыдта, уыдонæн дзы окулисттæ, нефрологтæ æмæ кордиологтæ ауадзынц сæрмагонд ахуыртæ.
Æлборты Аленæ ма куыд загъта, аф-тæмæй бирæ рынчынтæ куыдфæндыйы цæстæй кæсынц се ‘нæниздзинадмæ. Диабетик кæй у, уый хатт базонынц æнæнхъæлæджы. Æндæр низ дзæбæхгæнгæйæ кæнæ радон госпитализацийы рæстæджы. Хатгай æрæгмæ æрбацæуынц эндокриналогимæ. Цалынмæ сæ сæкæр 15-20-мæ не схизы, уæдмæ. «Курæг уæ стæм æмæ сидæм адæммæ, афæдз дыууæ хатты уæ туджы уавæр бæрæг кæнут. Республикон поликлиникæйы эндокринологон кабинеты уыцы анализ ис лæварæй скæнын. Уый тыххæй хъæуы æххормагæй æрбацæуын райсомæй. Дзуапп базонæн ис минуты фæстæ», – зæгъы эндокринолог.
Специалист ма куыд загъта, афтæмæй диабетимæ цæрæн ис. Æрмæст хъæуы афоныл дохтырмæ цæуын, цы æмæ куыд хæрыс, уымæн уаг скæнын, арæхдæр змæлын æмæ дын дохтыр цы хостæ рафыста, уыдон афоныл нуазын.
Республикæйы разамынад Æнæниздзинады райрæзты министримæ иумæ аразы æппæт дæр, цæмæй цæрджытæ медицинон лæггæдтæ райсынмæ республикæйы æддемæ мауал цæуой. Уый нысанæн хуынд æрцæуынц хицæн æмæ хицæн профилты специалисттæ. Æрæджы нæм æрцыд дохтыр-травматолог Цыбырты Георги. Уый Хаситы Георгиимæ сарæзтой цалдæр операци. Пресс-конференцийы Хаситы Георги дзырдта зæгъгæ, «Уыцы фæлтæрддзинад мæнæн тынг баххуыс кодта. Ахæм бæрзонд квалификациджын ортопеды амындтытæ дарын мæ зæрдыл. Мæ ныфс хæссын операцитæ кæнынмæ, уый тыххæй Сывæллæтты рынчындоны ис бæрзонд технологион ифтонгæдтæ. Бынаты цы операцитæ уадзæм, уыдон сты æдзухон бындурыл, финансгонд цæуынц бюджетæй. Ацы хъуыддаг æрбæстон ис цалдæр азы размæ. Æз хъавын Кубанмæ ацæуын, уым эндопротезирыл сахуыр кæндзæн æмæ ахæм операцитæ дæр араздзыстæм бынаты», – загъта æвзонг хирург.
УАЗÆГТЫ Марфа
