Ныр цыппæрæм аз Дзауы районы Цъоны хъæуы цы къахдзоныгътыл, ома лыжæтыл бырæн трассæ сырæзт, уый зымæджы бонты райсы мингай адæймæгтæ. Къахдзоныгътыл бырæн трассæ популярон у, нæ горæтмæ цы туристтæ æрцæуынц, уыдоны æхсæн дæр.
Ацы бынаты фидæны фæнд кæнынц зымæгон курорт саразын дæр. Цъон йæ географион равæрдмæ гæсгæ ис денджызы æмвæзадæй 2000 метры бæрзæндыл. Цхинвалæй Цъонмæ фæндаджы дæргъæн у 45 км. Æмæ йæм зымæгон фæндагыл кæд цæуын бирæ хъæуы, уæддæр æм цæуынмæ нæ зивæг кæнынц, мит бирæ чи уарзы, уыдон. Ардæм æрбацæуынц бинонтæй, фæсивæд, скъоладзаутæ сæ ахуыргæнджытимæ, хицæн адæймæгтæ. Цъоны бырæн трассæ ацы аз æрбайгом æмæ кусы ныр æртыккаг къуыри.
Цæмæй адæм сæ улæфтбонтæ хорз арвитой, уый тыххæй фаг нæу æрмæст бирæ мит, хъæуы техникæ, хъармгæнæн бынæттæ. Æппæт уыдæттыл райдианы бакуыста нæ республикæйы Экономикæйы министрады туризмы хайад æмæ Фæсивæд æмæ спорты комитет.
Бырæн трассæтæ къахдзоныгътыл бырынæн бирæ рæтты уыд саразæн нæ республикæйы территорийыл, фæлæ æрдзон уавæртæ æрмæстдæр Цъоны хъæуæн дæттынц дзуапп. Нырмæ дæр исчи куы куыстаид нæ республикæйы туризмы зымæгон хуызтыл, уæд ныртæккæ Цъоны уаид курорт. Фæсивæд æмæ спорты комитеты куыд зæгъынц, афтæмæй ам райдианы фæнд кодтой æрмæст къахдзоныгътыл бырæн трассæ саразын, фæлæ йæм йæ байгомæй абоны онг афтæ бирæ адæм æхсызгонæй кæй цæуы, уымæ гæсгæ ам фидæны хъавынц фылдæр фадæттæ саразын. Фыццаджыдæр, ахицæн кæнын хъæуы сабиты хиирхæфсæн бынат. Саразæн ма дзы ис канатон фæндæгтæ дæр. Фæлæ нæ республикæйæн нырма уыцы уавæртæ нæй. Инвесторы æххуысæй хъуамæ хуынд æрцæуой Санкт-Петербурджы зымæгон-канатон фæндæгты центры специалисттæ, цæмæй саразой проект. Амалиуæгад чи райтынг кæна, ахæм инвестор ссарын зын ма хъуамæ уа.
Райдианы организатортæ цы цъуснымæц къахдзоныгътæ æмæ лыжæтæ балхæдтой, уыдон фаг нæ уыдысты æмæ-иу чидæртæ сæхæдæг балхæдтой, афтæмæй-иу æрбацыдысты бырынмæ. Бонæй-бонмæ улæфджыты нымæц фылдæр кодта æмæ ма дыууæ азы размæ республикæйы къухдариуæгад финансон фæрæзтæ рахицæн кодта, цæмæй 50 къай лыжæтæ æмæ авд сноуборд балхæной. Фæлæ уыдон дæр хатт фаг нæ вæййынц.
Лыжæтыл бырæн трассæ ис бæрзонд ран, хохрæбын. Уырдæм ссæуынæн та самал кодтой сæрмагонд техникæ – ратракт. Уый сласы адæмы трассæйы райдайæнмæ, ам сын инструктор амоны, лыжæтыл раст лæууын æмæ бырын куыд хъæуы. Уый фæстæ сæхæдæг рабырынц. Ардæм æгæр бирæ адæм кæй цæуы, уый тыххæй ма балхæнын хъæуы иу ратракт, кæннод арæх фехæлы машинæ æмæ дзæвгар æнхъæлмæ кæсын бахъæуы адæмы.
Ивгъуыд аз ма улæфджыты хæрзиуæгæн ам сырæзт хъармгæнæн бынат дæр. Йæ фæзуат 54 квадратон метры кæмæн у, ахæм халагъуд. Уым æвæрд æрцыд тæрхджытæ, скъаппытæ, сугæй хъармгæнæн пец, столтæ, бандæттæ. Улæфджытæн сæ бон у кофе, цай бацымын, сæхи хъарм кæнын æмæ йæ уымæл пысултæ раивын. Фароны онг цай, кофе, адджинæгтæ лæварæй уыдысты, фæлæ ацы аз уыдон алчидæр йæхæдæг бахæссы. Раздæр ма лыжæтæ æмæ сноубордтæ организатортæ лæвар лæвæрдтой. Фæлæ, хъыгагæн, иуæй-иутæ нæ хъуыды кодтой, æндæрты дæр кæй фæнды бырын, рады сæм кæй лæууынц æмæ сæ фæстæмæ æмгъуыдмæ радтын кæй хъæуы. Афтæ уыд ратрактыл дæр, уыд лæвар æмæ-иу чи куыд фæраздæр, афтæ-иу ыл абадт. Ацы уавæр æвзæрын кодта хæццæдзинад æмæ йын организатортæ фарон снысан кодтой аргъ. Ныр æнæхъæн боны дæргъы лыжæтыл прокат у 500 сомы, сноуборд – 500, къахдзоныгътæ та – 300 сомы, ратрактыл хохмæ ссæуыны аргъ та – 50 сомы. Æргътæ куы сæвæрдтой, уæдæй бирæ фенцондæр кусын, ныр хъахъхъæд цæуы фæтк.
Цъоны хъæуы хæхтæ куыд сæрды, афтæ зымæджы бонты дæр у иттæг рæсугъд. Кæд ам фидæны æрцæуа арæзт курорт, уæд уый иттæг ахъаз уыдзæн нæ адæмæн, нал цæудзысты республикæйæн æддæмæ. Уымæн æмæ ам ис æппæт гæнæнтæ дæр, хъæуы сыл æрмæст бакусын æмæ уæд нæхимæ цæудзысты улæфынмæ дæр æмæ хоскæнынмæ дæр. Бæрæг æфтиæгтæ цæудзæнис Паддзахады бюджетмæ дæр. Цъоны хъæуы ма ранæй-рæтты цы иугай цæрджытæ ис, уыдон дæр сты ацæргæтæ. Хъæуы та истытæ арæзт куы æрцæуа, уæд чи алыгъдысты, уыдон æй бирæты бафæнддзæн фæстæмæ æрбаздæхын дæр.
УАЗÆГТЫ Марфæ
