Ацы уæззау æмæ знæт дуджы адæймаг бонæн диссаг хъусы. Фæлæ уæлдай диссагдæр та уый у, æмæ ирон адæмæй бирæтæн 100 азы дæргъы гуырдзыйы фыдмитæ зонд-зонæн кæй нæ фесты.
Ацы аз сентябры мæйы Цæгат Ирыстон-Аланийы цытджын æгъдауæй банысан кодтой Аланийы дзуарæфтыдыл 1100 азы сæххæсты бон. Бæрæгбонон мадзæлтты фæлгæтты 22-æм сентябры Дзæуджыхъæуы Сабырады проспекты ралæууыд Мæскуыйы Сретенскаг моладзандоны хор Никон Жилайы къухдариуæгадæй.
Хорæн хъуамæ йæ программæ конд уыдаид уырыссаг духовон музыкæйæ, фæлæ цæмæдæр гæсгæ мадзал райдыдта гуырдзиаг патриарх-нацист æмæ фашист Илия 2 цы композици ныффыста, уымæй. Хоры аивадон къухдариуæггæнæг Никон Жила загъта: «Откроет нашу программу музыка нашего современника святейшего католикоса патриарха всея Грузии Ильи второго». Куыд гæнæн уыд æмæ Аланийы дзуарфæтыдыл 1100 азы сæххæсты цытæн ахсджиаг бæрæгбоны райхъуыстаид ирон адæмы знаг Илия 2 композици, кæд æмæ уымæн йæ къухтæ ирон тугæй ахуырст сты, уæд. Уымæй дæр æй схуыдтой «сыгъдæгдæр», кæд æмæ уымæй чъизидæр адæймаг нæй…
Цыма уый нæ фаг нæ уыдис, уыйау та мæнæ дыккаг додой, ирон æмбисондау: Кæд цæфæй нæ мæлыс, уæд дын, уый та — рæхуыст…
Ацы бонты Интернет тыгъдады апарахат информаци, зæгъгæ, афтæхуыйнæг марионеткæйон «Хуссар Ирыстоны рæстæгмæйон администраци» кæцыйыл контроль кæ-ны Гуырдзыстон, Тбилисы сарæзта ирон кафты мастер-кълас. Хайад дзы райстой афтæхуыйнæг «рæстæгæймон администрацийы» культурæ æмæ спорты службæйы сæргълæууæг Хуыбиаты Омар, РЦИ-Аланийы паддзахадон академион ансамбль «Алан»-ы кафджытæ Зæгъойты Майя æмæ Годжыцаты Асланбег, концертмейстер æмæ фæндырдзæгъдæг Гуыцмæзты Заринæ. Уый, мæнмæ гæсгæ, хуыйны коллаборационизм — знагимæ æмгуыстад. Цы цæсгомæй ма æрцыдысты ацы артисттæ уый фæстæ Цхинвалмæ концерт радтынмæ?
Хъыгаг ма у уый дæр, æмæ Зæгъойты Майя зæрдæмæхъаргæ ныхас кæй ракодта не знæгты раз. Æз, дам, райгуырдтæн Гуырдзыстоны 1990 азы. Майæ ма нын æй зæгъæд, йæ ныййарджытæ лидзинаг цæмæн фесты Гуырдзыстонæй? Кæй зæгъын æй хъæуы, мастер-къластæ кæй ауагътой, уый тыххæй сын бафыстой америкаг доллартæ, фæлæ чъизи доллартыл райгуырæн Ирыстоны намыс куыд ивыс?
Ацы бонты уыд РХИ-йы Парламенты национ политикæ, культурæ, дин æмæ дзыллон информацийы фæрæзты фæдыл комитеты рабадт Диакъонты Амираны сæргълæудæй. Рабадты фыццаг уынаффæ кодтой, РЦИ-Аланийы паддзахадон ансамбль «Алан»-ы цалдæр артисты хайад кæй райстой, афтæхуыйнæг «Хуссар Ирыстоны рæстæгмæйон администраци»-йы мадзалы. Диакъонты Амиран банысан кодта, зæгъгæ, ацы цау негативон реакци сæвзæрын кодта республикæйы. Хуссар Ирыстоны æнæзакъонон нымад организациимæ контакттæн хъæуы барадон æгъдауæй саргъ кæнын. «Йæ рæстæджы ацы террористон организацийы ныхмæ конд æрцыд уголовон хъуыддаг. Мæнмæ гæсгæ, афтæхуыйнæг „рæстæгмæйон администраци“-имæ баст архайдтытæм хъуамæ лæмбынæг хъусдард аздахой РХИ-йы паддзахадон æдасдзинад æмæ прокуратурæйы органтæ», — загъта уый.
Парламентон комитеты рабадты хайад райста РХИ-йы Культурæйы министр Зæгъойты Рада. «Ансамбль „Алан“-ы цалдæр артисты Гуырдзыстонмæ кæй ацыдысты, уый раст нæу. Мах куыд æнхъæлæм, уымæй проблемæ у бирæ арфдæр. Ирыстоны хуссар æмæ цæгаты бастдзинад æмбæлон æгъдауыл нæу, интеграцион процесстæ сты ныллæг æмвæзадыл. Ацы фарстытыл нæ республикæйы структурæтæ хъуамæ кусой сæ цæгатирыстойнаг коллегæтимæ æнгом æмархайды. Махæн нæ бон у æрцæугæ цауы ныхмæ нæ зæгъинаг зæгъын, уымæй дарддæр арæзт ницы æрцæудзæн, ницахæм мадзæлттæ ист не ’рцæудзысты», — загъта Культурæйы министр.
Уый ноджы банысан кодта, зæгъгæ, артистты ацыд иунæг ахæм акци нæу, гуырдзиаг коллективтæ ралæууынц Цæгат Ирыстоны сценæтыл, РЦИ-йы артисттæ арæх ацæуынц Гуырдзыстонмæ. Йæ ныхæстæм гæсгæ, Гуырдзыстонмæ артистты балцы тыххæй уынаффæ райста ансамблы разамынад. Зæгъойты Рада куыд банысан кодта, афтæмæй Цхинвалы ансамбль «Алан»-ы концерт ауадзын рагæй пълангонд уыд æмæ йæ аивын раст нæ уыдаид, уымæн æмæ Тбилисы акцийы организаторты фæнды, дыууæ Ирыстоны ’хсæн хæрамдзинад байтауын.
Мах телефоны ныхас кодтам ансамбль «Алан»-ы аивадон къухдариуæггæнæг Козаты Зелимханимæ. «Сымах æй куыд ныдиссаг кодтат, ахæмæй дзы ницы ис. Æвзонг артистты фæхуыдтой æмæ уыдон дæр ацыдысты. Иннæмæй та кæд исты фæрæдыдысты, уæд æфхæрд баййæфтой — Цхинвалы нæ концерты рæстæджы сын нæ радтой „РХИ-йы сгуыхт артистты“ кадджын нæмттæ, кæд æнхъæлмæ кастыстæм, уæддæр. Æнæуый нæ тынг хорз райстой. Культурæйы министр Зæгъойты Рада нын раарфæ кодта. Уый фæстæ нын уыд банкет, фæлæ ацы акцийы кой ничи скодта. Куы æрцыдыстæм Цæгат Ирыстонмæ, уæд фехъуыстам æппæт уыцы негативон информацийы тыххæй. Æвзонг адæймагæн зонд амонын хъæуы æмæ никуыуал ацæудзысты. Хорз уаид, æмæ Ног азмæ артисттæн куы саккаг кæниккой „РХИ-йы сгуыхт артисты“ кадджын нæмттæ», — загъта Козаты Зелимхан.
Уый ма банысан кодта, зæгъгæ, йæм фæдзырдта РЦИ-Аланийы Сæргълæууæг Сергей Меняйло дæр æмæ йæ бафæдзæхста, цæмæй ахæм акциты хайад макуыуал райсой. Уæдæ дарддæр куыд уыдзæн, уый та рæстæг фенын кæндзæн. Ныхасы рæстæджы йын бауайдзæф кодтон, зæгъын, ныр хуссарирыстойнаг артисттæ та Мæхъæлмæ куы ацæуиккой, кæнæ сын сæ ансамблты Цхинвалмæ куы фæхониккой, уæд уын хъыг нæ уыдзæн?
Гуырдзыстоны провокацион акцийы хайад райсæг артисттæн та мæ зæгъын фæнды: Æрцæут Хуссар Ирыстонмæ æмæ уæ бакæндзыстæм 5-æм астæуккаг скъолайы кæртмæ. Уым æнусон мæрдæнцойад ссардтой Ирыстоны хуыздæр фырттæ. Фе-нын уын кæндзыстæм Тъбеты хъæуы «Сыгъд удты музей», Зары хъæды æмæ Ереды хъæуы трагедиты амæттæгты цыртытæ æмæ уæд кæд бамбариккат гуырдзиæгтæ ирон адæмы цыфыддæр знæгтæ кæй сты. Бафæрсут уæ коллегæ Мамиты лæппуйы æмæ уын уый радзурдзæн гуырдзиæгтæ йын йæ фыды фыдмардæй куыд амардтой, уый тыххæй.
Ныры хуызæн æй никуы бамбæрстон, дыууæ Иры æрбангомдæр кæныны тыххæй стыр куыст бакæнын кæй хъæуы. Æмбæ-лон структурæты, уыцы нымæцы «Иры Стыр Ныхас»-ы дæр, хъæуы тынг бирæ бакусын национ идейæйы тыххæй. Скъо-латы хъæуы æмбарынгæнæн беседæтæ уадзын ирон адæмæн хæлар æмæ знаг чи у, уый фæдыл. Алцы дæр хъуамæ саразой уæлдæрлæууæг органтæ, уымæн æмæ дон сæрæй рæсугъд кæны. Мах иу адæм стæм æмæ хъуамæ уæм тынг æнгом, науæд Ирыстоны хуссары æмæ цæгаты дæр не знæгтæ сæ кæрдтæ цæттæйæ дарынц, æмæ та сын куыддæр гæнæн фæуа, афтæ ныл нæ бацауæрддзысты…
Цалдæр азы дæргъы иу уанел ауадзын кæнæ министрадты æмæ ведомствоты стæм фембæлдтытæй ницы рауайдзæн…
Джиоты Екатерина
