Ӕххæст кæнынц цæрджыты домæнтæ

Цхинвалы районы хъӕууон цӕрджыты рӕзгӕ домӕнтӕ скъуыддзаг кӕныныл ӕдзухдӕр архайы цӕрӕнуатон-коммуналон хӕдзарад ӕмӕ сын уыцы хъуыддаджы ӕнтысгӕ дӕр кӕны. Хӕдзарады хистӕр Хъотайты Барис куыд радзырдта, афтӕмӕй ӕмбӕстӕгты домӕнтӕ уыдысты алыгъуызон ӕмӕ сӕ ахицӕн кӕныныл ацӕугӕ аз бакодтой стыр куыст. Цӕвиттон, Зары хъӕууон администрацийы бӕстыхай бындуронӕй ӕрцыд цалцӕг. Ам сӕ куыст ӕмӕ архайд кӕндзысты канд хъӕууон администраци нӕ, фӕлӕ ма культурон уагдӕттӕ – клуб ӕмӕ библиотекӕ дӕр. Раивтой рудзгуытӕ ӕмӕ дуӕрттӕ, бакодтой сæрдæн куыстытæ, фæткмæ æркодтой клубы сценӕ ӕмӕ залы. Кусджытӕ нырӕй фӕстӕмӕ пайда кӕндзысты хъӕрмадон системӕйӕ. Куыддӕр кусынӕн бӕзгӕ боныгъӕдтӕ фӕкӕна, афтӕ та ӕрӕвналдзысты бӕстыхайы территори фӕткмӕ ӕркӕныныл, ӕрӕхгӕндзысты йын йӕ алыварс. Ахӕм куыст бакодтой Громы хъӕууон администрацийы алыварс.

Егъау у Дменисы хъӕу, фӕлӕ зӕгъын хъӕуы, къуындӕг уавӕрты кӕй куыстой хъӕууон администрацийы ӕмӕ культурӕйы артдзӕсты кусджытӕ. Фӕлӕ уыцы цухдзинӕдтӕн рӕхджы ӕрцӕудзӕн кӕрон, арӕзтадон-цалцӕггӕнӕн куыстытӕ дзы ӕххӕстбӕрцӕй куы бакӕной, уӕд. Фыццаг уӕладзыджы ӕрбынат кӕндзысты хъӕууон администраци, библиотекӕ, уыдзӕн дзы фадыгон милицийы хатӕн дӕр, дыккаджы та йӕ хӕрзиуӕгон архайд кӕндзӕн клуб. Зӕгъын хъӕуы, ацы бӕстыхайы арӕзтадон-цалцӕггӕнӕн куыстытӕ кӕронмӕ нӕма фесты, ӕхцайы фӕрӕзтӕй баххуыс кӕнынӕй сын ныфс бавӕрдта нӕ республикӕйы Президент Бибылты Анатоли. Мӕгуырау уавӕры уыд Тъбеты хъӕууон администрацийы бæстыхай дӕр Ногхъӕуы ӕмӕ йӕ цалцӕг кӕнынмӕ ивгъуыд азы бавнӕлдта цӕрӕнуатон-коммуналон хӕдзарад. Бӕстыхайы дуӕрттӕ, рудзгуыты раивтой пластиконтӕй. Къулты сӕрстытӕ ӕддейӕ-мидӕгӕй ногӕй байсӕрстой. Уагдоны кусджытӕ пайда кӕндзысты ӕрдзон газы хӕрзиуджытӕй. Ацы бӕстыхайы сӕ куыст кӕндзысты хъӕууон администраци, клуб, библиотекӕ, йӕ куыст дзы дарддӕр кӕндзӕн, амӕйразмӕ цӕрджыты хӕрзиуӕгæн ам цы тренажерон зал байгом, уый дӕр.

Рог цалцӕггӕнӕн куыстытӕ бакӕнын хъуыд районон поликлиникӕйы дӕр ӕмӕ уыцы куыстытӕ дӕр сӕххӕст кодтой рӕстӕгыл.

Цалцӕггӕнӕн куыстытӕ хъуыд районы иуӕй-иу скъолаты дӕр ӕмӕ сӕ хӕдзарады кусджытӕ ахицӕн кодтой. Цӕвиттон, Рустауы скъолайы территори ӕрӕхгӕдтой, рӕстмӕ нӕ уыд йӕ кулдуар дӕр ӕмӕ уый ногӕй саразыныл дӕр бацархайдтой. Раст у, куыстытӕ ам нырма кӕронмӕ нӕ фесты мӕгуырау боныгъӕдты аххосӕй, фӕлӕ сӕ адарддӕр кӕндзысты, куыддӕр хорз боныгъӕдтӕ ракӕна, афтӕ.

Хицæн хъæуты цӕрджыты тыхсын кӕны нуазыны доны хъуагдзинад ӕмӕ уыдоны домӕнтӕ ӕххӕст кӕныныл дӕр куыстӕуы. Присы хъӕуы цӕрджытӕн дæр уыд ахæм проблемæ ӕмӕ ивгъуыд аз ӕруагътой нуазыны доны хахх 4 километры дӕрддзӕгӕй. Уый уал ӕрхӕццӕ хъӕууон амбулаторийы онг, сӕвӕрдтой дзы, 50 тоннӕйы кӕм цӕуы, доны ахӕм резервуар. Донӕй уал пайда кӕнынц цӕрджыты иу хай. Фӕлӕ кусджытӕ бацархайдзысты, цӕмӕй ӕххӕсса ӕппӕт цӕрджытыл дӕр ӕмӕ уымӕ гӕсгӕ доны хахх адарддӕр кӕныныл бакуыстӕуыдзӕн ацы аз дӕр.

Нуазыны доны цухдзинадӕй рагӕй фӕстӕмӕ тыхстысты Сацхенеты хъӕуы цӕрджытӕ дӕр. Уыдон домӕн дӕр ӕххӕст ӕрцыд – ӕруагъдӕуыд доны хахх Мармазеты хъӕуӕй 1000 м. дӕрддзӕгӕй ӕмӕ ныр алы хӕдзары кӕрты дӕр цӕуы дон кранæй. Дон æруагътой Дампъалеты хъæумæ дӕр, ӕруагътой уал ӕй скъолайы онг ӕмӕ дзы пайда кӕнынц уымӕ ӕввахс цӕрджытӕ. Нуазыны доны фарст ӕрбӕстон Чугуты хъӕуы дӕр. 2,5 км. дӕрддзӕгӕй ӕруагъдӕуыд доны хахх ӕмӕ сӕххӕст цӕрджыты бӕллиц, ныр алы хӕдзары раз дӕр цӕуы нуазыны дон.

Ахсджиаг куыстытӕм хауы хъӕуты мидӕг уынгты хӕрзарӕзт ӕмӕ иуӕй-иу хъӕутӕм та фӕндӕгтæ са-разын. Присы хъӕуы сӕйраг фӕндагыл 2 км дӕрддзӕгӕн ӕркалдӕуыд хуыр. Ахӕм куыст ма бакодтой Ходы хъӕумӕ дӕр, фӕлӕ хуыры гъӕд кӕй нӕ фӕбӕззыд, уымӕ гӕсгӕ йыл транспорт ӕмӕ фистӕгӕй цӕуджытӕ дӕр цӕуынц зынтӕй. Уыцы цухдзинад иуварс ӕрцӕудзӕн ацы аз. Фӕндаджы арӕзтадыл бакуыстӕуыд Вилда ӕмӕ Къусреты хъӕутӕм дӕр. Къостайыхъӕуы сӕйраг уынгтӕй сӕ иу – Аланты уынгыл 1200 м дӕрддзӕгӕн ӕркалдӕуыд лыстӕг ӕмӕ ставд хуыр ӕмӕ ныр фӕхуыздӕр йӕ уавӕр.

Районы цӕрӕнуатон-коммуналон хӕдзарады ацы аз дӕр бирӕ куыстытӕ бакӕнын хъӕудзӕн ӕмӕ сӕм ныридӕгӕн ӕрӕвнӕлдта.

Хуыбиаты Никъала