БАНЫСАН КОДТОЙ МИЛИЦИЙЫ СЫРÆЗТЫ БОН

Алы бӕстӕйы дӕр адӕмы сабыр ӕмӕ ӕдас цард баст у барадхъахъхъӕнӕг органты куыстимӕ. Уыдон сӕ хӕстӕ цӕсгомджынӕй куынӕ феххӕст кӕнынц, уӕд ӕхсӕнады бӕрӕг сарӕх вӕййынц фӕткхалыны цаутӕ, фыдракӕндтӕ. Ӕхсӕнадон фӕтк ӕмӕ адӕмы сабырад бахъахъхъӕныны хъуыддаджы мидхъуыддӕгты органты кусджытӕ исынц иууыл активондӕр архайд, уыдон кусынц комкоммӕ адӕмимӕ. Ӕмӕ ма сӕр куы бахъӕуы, уӕд райгуырӕн бӕстӕ дӕр бахъахъхъӕнынц ӕддагон знӕгтӕй.

Нӕ ӕрыгон паддзахады дӕр бирӕ рӕстӕджы хъуыдис хъахъхъӕныны сӕр знӕгтӕй, ӕмӕ Хуссар Ирыстоны милицийы кусджӕтӕ дӕр балӕууыдысты райгуырӕн бӕстӕйы хъахъхъӕнджыты рӕнхъыты. Уыдон сӕ профессионалон хӕстӕ ӕххӕст кӕныны ӕдде ноджы сӕхи равдыстой хъӕбатырӕй хӕстон архӕйдтыты. Бирӕтӕ дзы сӕ мӕлӕт ссардтой знаджы нӕмыгӕй ӕмӕ абоны бон мах уыцы хъайтарты фӕрцы цӕрӕм хӕдбар Ирыстоны.  

Ацы аз Хуссар Ирыстоны Мидхъуыддӕгты министрады сырӕзтыл сӕххӕст 102 азы ӕмӕ ацы боны цытӕн киноконцертон зал «Чермен»-ы уагъд ӕрцыдис цытджын мадзал. Ардӕм фӕуазӕг сты Республикæ Хуссар Ирыстоны Президент Бибылты Анатоли, Хуссар Ирыстоны Уæрæсейы Федерацийы Æххæстбарджын минæвар Марат Кулахметов, РХИ-йы Хицауады Сæрдар Пухаты Эрик, Парламенты Сӕрдар Тадтаты Алан, Хицауады уæнгтæ, æхсæнады минæвæрттæ уӕлдӕр кълӕсты ахуырдзаутӕ.

сценӕмӕ хаст ӕрцыдис паддзахадон тырыса ӕмӕ айзӕлыдысты Паддзахадон гимны зӕлтӕ.

Цытджын ӕмбырд йӕ раныхасӕй байгом кодта РХИ-йы Мидхъуыддæгты министр Наниты Игорь. Уый фыццаджыдӕр раарфӕ кодта ӕрӕмбырдуӕвджытӕн ӕмӕ стӕй та ӕрдзырдта милицийы сырӕзты историйыл ӕмӕ абоны бон цы хӕстӕ лӕууы сӕ разы, ууыл.

«Милиционер хӕссы стыр бӕрндзинад, йӕ професссиналон хӕстӕ ӕххӕст кӕныны рӕстӕджы йӕ бахъӕуы æхсардзинад равдисын дӕр ӕмӕ йӕ рӕстӕг куыд уынын кӕны, афтӕмӕй ӕнӕ милицийӕ нӕй гӕнӕн ӕмӕ уӕвынад кӕна барадон паддзахад, адӕм дзы кӕной ӕнӕмӕт цард. Ӕрмӕстдӕр милицийы кусӕгмӕ бахатынц адӕм сӕ тыхст рӕстӕджы, цӕмӕй сӕм не ‘ххуысы къух фӕдаргъ кӕнӕм, ӕмӕ махӕн та нӕ хӕс у, цӕмӕй закъон халын макӕмӕн бауадзӕм, цахӕм диныл хӕст у, кӕнæ цы нацийæ у, уымӕ нӕ кӕсгӕйӕ. Фӕстӕмӕ акӕсгӕйӕ, фенӕн ис, милици йӕ историйы кӕй рацыдис бирӕ алыхуызон этаптӕ. Фӕлӕ кӕдфӕнды дӕр милицийӕн йӕ сӕйраг хӕс уыдис фыдгӕнджыты ныхмæ тох ӕмӕ ӕхсӕнадон фӕтк хъахъхъӕнын», – банысан кодта ведомствӕйы сӕргълӕууӕг.

Уый зӕрдыл ӕрлӕууын кодта 1917 азӕй фӕстӕмӕ милицийы кусджытӕ цас тугкалӕн цауты бахаудтой. Революцийы фӕстӕ гуырдзиаг меньшевикты ныхмӕ хӕстон архӕйдтыты райстой активон хайад, хъазуатонӕй тох кодтой нӕ адӕмы цыфыддӕр знӕгтимӕ. Уый фӕстӕ та райдыдта Стыр Фыдыбӕстӕйон хӕст ӕмӕ ам дӕр равдыстой сӕ хъӕбатырдзинад. 1990 азтӕй фӕстӕмӕ та мах нӕхӕдӕг ӕвдисӕн стӕм, цахӕм уавӕрты ӕмӕ куыд куыстой милицийы кусджытӕ. Кӕд ӕмӕ нӕм знӕгтӕ алырдыгӕй лӕбурдтой ӕмӕ нӕ сыскъуынынмӕ хъавыдысты, уӕддӕр милицийы кусджытӕ ӕддагон знӕгтимӕ дӕр тох кодтой ӕмӕ не ‘хсӕнады фӕтк халын дӕр нӕ уагътой.

«Сӕхиуыл нӕ ауӕрдгӕйӕ, милицийы кусджытӕ сӕдӕ азы дӕргъы тох кӕнынц фыдгӕнджытимӕ ӕмӕ ӕндӕр знагиуæгæн элементтимӕ. Тынг бирӕтӕ дзы радтой сӕ цӕрдтӕ дӕр. Уыдоны ӕхсӕн уыд Советон Цӕдисы Хъайтар Сабанты Григол дӕр. 1990 азтӕй фӕстӕмӕ та Хуссар Ирыстонӕн ныллӕууыдысты уӕззау, тугкалӕн рӕстӕджытӕ, бахъуыдис та Фыдыбӕстӕ бахъахъхъӕныны сӕр. Ам дӕр фыццаг рӕнхъыты уыдысты милицийы кусджытӕ ӕмӕ знаджы нӕмыгӕй дӕр фыццаг фӕмард милицийы старшинӕ Коцты Григол. Ӕмткӕй сисгӕйӕ, милициийы кусджытӕ равдыстой хӕстон арӕхстдзинад, хъӕбатырдзинад, ӕнувыдӕй лӕггад кодтой сӕ адӕмӕн ӕмӕ сӕ райгуырӕн бӕстӕйӕн. 20 адӕймаджы дзы хорзӕхджын  æрцыдысты «Уацамонгӕ»-йы орденӕй, фӕлӕ дзы, хъыгагӕн, ӕхсӕзӕй сӕ амӕлӕты фӕстӕ ӕрцыдысты хорзӕхджын», – загъта Наниты Игорь ӕмӕ бахатыд æрæмбырдуæвджытæм, цæмæй иу уысм æмырæй алæугæйæ, ссарой, йæ цард нывондæн чи æрхаста, уыцы кусджыты рухс нæмттæ.

Абоны бон мидхъуыддӕгты органты раз, раздӕр рæстæгимæ абаргӕйӕ, лӕууынц ӕндӕрхуызон хӕстӕ. Фыдыбӕстӕ хъахъхъхъӕныны сӕр нӕ кӕй нал хъӕуы, уый фӕдыл милицийы кусджытӕ сӕ тых радтой фыдгӕнджыты ныхмæ тох кӕнынмӕ. Уый фӕдыл пайда кӕнын райдыдтой алыхуызон методтӕй, цӕмӕй оперативон-службӕйон архайд уа эффективондӕр. Мидхъуыддӕгты министрады ма ауагъдæуыд реформӕ дӕр, кӕцыйы фӕстиуӕгӕн фӕкъаддӕр ис сӕ нымӕц. Уый та фӕахъаз ис кусджыты куыстмызд фӕфылдӕр кӕнынӕн ӕмӕ хъӕуӕг техникӕ балхӕнынӕн. Абоны бон зӕгъӕн ис, ӕмӕ милицийы кусджытӕ хорз ифтонг сты алцӕмӕйдӕр, ис сын аккаг уавӕртӕ, цӕмӕй сӕ службӕйон хӕстӕ ӕххӕст кӕной бӕрзонд ӕмвӕзадыл. Милицийы кусджытӕн зынгæ фæхуыздæр сæ пенсион ифтонгад дӕр ӕмӕ ныр афон кӕмӕн у кармӕ, кӕнӕ йӕ стажмӕ гӕсгӕ, уыцы кусджытӕ ӕнӕзивӕгӕй аразынц сӕ пенситӕ.

Мидхъуыддӕгты министрадӕн бастдзинӕдтӕ ис ӕндӕр бӕстӕты барадхъахъхъӕнӕг органтимӕ ӕмӕ Уӕрӕсейы Федерацийы регионтимӕ. Уӕрӕсейы уӕлдӕр ахуыргӕнӕндӕттӕм ӕрвыст цӕуынц курсанттӕ, кӕцытӕ сомбон баивдзысты ныры милицийы кусджыты. Уый та ууыл дзурӕг у, ӕмӕ милицийы ныридӕгӕн цы ивындзинӕдтӕ цӕуынц, уыдон кӕй фӕахъаз уыдзысты адӕмы стабилон цардӕн.

Хуссар Ирыстон Президент Бибылты Анатоли дӕр йӕ раныхасы зӕрдиагӕй раарфӕ кодта милицийы кусджытӕн ӕмӕ банысан кодта, зӕгъгӕ, милицийы кусӕг кӕддӕриддӕр хъуамӕ тырна фӕтк ӕрӕвӕрынмӕ, цӕмӕй йӕ адӕмы хорзӕх уа.

«Фӕтк кӕм нӕй ӕмӕ закъон кӕм нӕ кусы, уый ӕхсӕнад нӕу ӕмӕ уыцы паддзахад размӕ никуы ацӕудзӕнис. Ацы уӕззау ӕмӕ ахсджиаг хӕс сымах райстат уӕхимӕ ӕмӕ йӕ абоны онг ӕххӕст кӕнут цӕсгомджынӕй. Сымах бирӕ зындзинӕдтӕ бавзӕрстат, кӕддӕридӕр уыдыстут уӕ адӕмы фарсмӕ. Милицийы историмӕ куы ӕркӕсӕм, уӕд зӕгъӕн ис ӕмӕ уӕ размӕ чи куыста, уыдон дӕр къаддӕр нӕ бафыдӕбон кодтой. Уӕ коллегӕтӕй бирӕтӕ фӕмардысты сӕ службӕйон хӕстӕ ӕххӕст кӕнгӕйӕ ӕмӕ ӕддагон знӕгтимӕ тохты. Сымах цы хъайтардзинад равдыстат, уый цӕвиттонӕн баззайдзӕн нӕ кӕстӕртӕн ӕмӕ нӕ историйы. Абоны бон уӕ разы лӕууы бирӕ хӕстӕ, кӕцыты сӕххӕст кӕнынӕн хъӕуы ӕндӕр методтӕй пайда кӕнын. Ӕнӕмӕнгӕй хъӕуы милицийы кусджыты профессинализм бӕрзонддæр кӕнын, цӕмӕй фыдгӕнджытимӕ тох кӕнын уа ӕнцондӕр. Уыцы хъуыддаджы нын стыр ӕххуыс кӕны Уӕрӕсейы Федерацийы къухдариуӕгад. Ныр цалдӕр азы дӕргъы ӕрвитӕм ахуырмӕ Уӕрӕсейы уӕлдӕр ахуыргӕнӕндӕттӕм. Хуыздӕр кӕнынц министрады техникон ифтонгад дӕр ӕмӕ ӕмткӕй куысты  уавӕртӕ дӕр. Бӕстӕйы къухдариуӕгад кӕддӕриддӕр архайдзӕнис, цӕмӕй милицийы кусджытӕ мацы цухдзинад ӕййафой», – банысан кодта Бибылты Анатоли.

Президент ма ӕрдзырдта, зӕгъгӕ, Мидхъуыддӕгты министрады цы оптимзаци ӕрцыдис, уый бынтон лӕгъз нӕ ацыдис, уыдис дзы ӕппӕрццаг моменттӕ, фӕлӕ уыцы ӕнӕмӕнхъӕуӕг процессӕн ӕндӕр хуыздӕр саразӕн нӕ уыд. Ныр куыстмызд бӕрӕг кӕй фӕфылдӕр ис, техникон ифтонгад кӕй фӕхуыздӕр ис, пенсион ифтонгад аккаг арӕзт кӕй ӕрцыдис, уыдон хынцгӕйӕ зӕгъӕн ис ӕмӕ оптимизаци саразын раст хъуыддаг кӕй уыдис. Бӕстӕйы сӕргълӕууӕг ма ракодта Иумийаг информацион-координацион центры сырӕзты кой дӕр ӕмӕ банысан кодта, абоны бон ын аналогтӕ кӕй нӕй. Уӕрӕсейаг коллегӕтимӕ иумӕ ацы центры сӕ бон у ӕмӕ уадзой алыхуызон экспертизӕтӕ, кӕцытӕ ӕнӕмӕнхъӕуӕг сты ныры дуджы.

Йӕ раныхасы фӕстӕ Хуссар Ирыстоны Президент Бибылты Анатоли бӕрӕгбоны цытӕн майдантӕй схорзӕхджын кодта ӕмӕ ӕнӕрадон сӕрмагонд нӕмттӕ радта министрады къорд кусджытӕн. Уыдоны ӕхсӕн уыдысты Цхинвалы районы управленийы уголовон фӕдагуырды кусджытӕ Гатыгкоты Захар ӕмӕ Пухаты Сослан дӕр, кӕцытӕ сӕ службӕйон хӕстӕ ӕххӕст кӕнгӕйӕ нӕ фӕтарстысты гӕрзифтонг фыдгӕнджытӕй ӕмӕ равдыстой хъӕбатырдзинад. Ацы лӕппутӕ уӕззау цӕфтӕ райсыны фӕстиуӕгӕн цалдӕр мӕйы дӕргъы уыдысты рынчындоны ӕмӕ нырма дӕр кӕронмӕ ӕнӕниз нӕма сты. «Уӕ ныфсхастдзинадӕй сымах равдыстат уӕ ахаст уӕ куыстмӕ ӕмӕ цӕвиттон систут уе мкусджытӕн дӕр ӕмӕ ӕрыгон фӕлтӕртӕн дӕр. Уӕ профессионалон хӕстӕ цӕсгомджынӕй  ӕххӕст кӕнгӕйӕ? равдыстат уе ‘нувыддзинад уӕ райгуырӕн бӕстӕйыл ӕмӕ аккаг лӕггад бакодтат уе ‘мбӕстӕгтӕн», – банысан кодта Бибылты Анатоли.

Мидхъуыддӕгты министр Наниты Игорь дӕр ведомствӕйон хозӕхтӕ радта министрады къорд кусджытӕн ӕмӕ ветерантӕн.

Бӕрӕгбон адарддӕр концертон мадзалӕй, кӕцыйы хайад райстой сывӕллӕтты хореографион коллектив «Кафт», 5-ӕм скъолайы ахуыргӕнинӕгтӕ ӕмӕ нӕ республикӕйы зарӕггӕнджытӕ.

ДЖИОТЫ Александр

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.