ФРЕГАТ «АДМИРАЛ ГОРШКОВ» РАЦЫД ÆФСÆДДОН БАЛЦЫ
УФ-йы Президент Владимир Путин фехъусын кодта «Адмирал Горшков»-ы фрегат гиперзæлон базырджын ракетæтæ «Циркон» æмæ «Калибр» йæ борты, афтæмæй дард денджызон балцы кæй ацыд, уый тыххæй. Æфсæддон службæмæ нау рахызт 4-æм январы. Цау нысаниуæгджын уымæй у, æмæ нау балцы кæй ацыд ногдæр хæцæнгæрзтимæ. «Ацы хатт нау ифтонг у ногдæр гиперзæлон ракетон комплекс «Циркон»-æй, афтæ ма фæстаг фæлтæрты æндæр хæцæнгæрзтæй дæр», – банысан кодта Владимир Путин.
Президент бузныг загъта хъахъхъæнынадон-сæудæджерадон комплексы специалисттæн – ацы уникалон хæцæнгарз бакусджытæн æмæ банысан кодта, зæгъгæ, «йын дунейы иу бæстæйы дæр аналогтæ нæй». «Уырны мæ, ахæм хъомысджын хæцæнгарз фадат кæй ратдзæн Уæрæсейы потенциалон æддагон тæссагдзинæдтæй бахъахъхъæнынæн, ахъаз кæндзæн нæ бæстæйы национ интерестæ сифтонг кæнынæн», – фехъусын кодта Владимир Путин.
УФ-йы Хъахъхъæнынады министр Сергей Шойгуйы ныхæстæм гæсгæ, фрегат «Адмирал Горшков» балцы ацыд Атлантикон æмæ Индийаг океантыл, афтæ ма Астæузæххон денджызыл. «Циркон»-æн фадат ис цахæмфæнды нырыккон системæты сæрты ахизынæн дæр. Йæ атахты дардад у 1 мин километрæй фылдæр. Науыл ис «Циркон» æмæ «Калибр»-ы комплексты хæстон комплект, ПВО-ты фæрæзтæ, торпедон хæцæнгæрзтæ. Балцы размæ нау рацыд цæттæдзинады æххæст цикл.
ЦАРДÆЙ АХИЦÆН РУСЛАН ХАСБУЛАТОВ
3-æм январы Мæскуыйы цур йæ дачæйы 80-аздзыдæй цардæй ахицæн РСФСР Уæлдæр Советы фæстаг сæрдар Руслан Хасбулатов.
Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ уый алыварсонæй кæй хæцыд Хуссар Ирыстоны позицийы фарс. 1992 азы июлы Дагомысы бадзырдтыл дæр къухтæ æрфыстой Руслан Хасбулатовы дачæйы. Уыцы рæстæджы уыд Уæрæсейы Уæлдæр советы спикер. «Ельцин куыдфæндыйы цæстæй каст хуссарирыстойнаг адæмы хъысмæтмæ. Бадзырдтæ цыдысты цалдæр сахаты дæргъы æмæ Ельцин темæйыл нæ дзырдта, фæлæ адæмты ‘хсæн хæлардзинады тыххæй. Рахызт æмæ та-иу бахызт. Афтæ нæм каст цыма нæ Ельцин сфæлмæцыд æмæ нæ бындзау йæ уæхскæй раппарынмæ хъавы. Хуссар Ирыстоны позицийы фарс хæцыдысты дыууæ адæймаджы – Руцкой æмæ Хасбулатов», – дзырдта Хуссар Ирыстоны делегацийы уæнг Коцты Станислав.
СÆВÆРДТОЙ ЙЫН БЮСТ
Цæгат Ирыстоны столицæ Дзæуджыхъæуы сæвæрдтой бюст инæлар-булкъон, Советон Цæдисы хъайтар Мамсыраты Хадзы-Умарæн. Цырт гом кæныны цытджын мадзалы хайад райстой РЦИ-Аланийы Сæргълæууæджы æмæ Хицауады администрацийы сæргълæууæг Гобеты Ибрагим, Стыр Фыдыбæстæйон хæсты ветеран Пагæты Александр, республикæйы ветеранты советы сæрдар Фриты Хъазбег, Хъайтары чызг Мамсыраты Заретæ, æхсæнады минæвæрттæ æмæ æндæртæ. «Хадзы-Умар Джиоры фырт – адæймаг-хъайтар, адæймаг-легендæ. Ольгинскы хъæуккаг хуымæтæджы ирон лæппуйæн стыр æнтыстытæ бафтыдысты йæ къухты. Æвзонг фæлтæрæн у ирддæр цæвиттон, – загъта администрацийы сæргълæууæг.
Скульптурæйы автор у Уæрæсейы сгуыхт нывгæнæг Дзукъаты Николай. Цырт æвæрд æрцыд Мамсыраты Хадзы-Умары æмæ Леваневскийы уынгтæ кæм иу кæнынц, уым. Ацы цау уæлдай символикондæр у ныртæккæ, йæ фæдонтæй бирæтæ хæстон архайдтыты зонæйы аккагæй се ‘фсæддон хæс куы æххæст кæнынц, уæд. Хъайарæн ма бюсттæ æвæрд ис Испаны столицæ Мадридмæ æввахс, горæт Цхинвалы æмæ Ольгинскы хъæуы.
СÆ БОН УЫДЗÆН КЪОСТАЙЫ ÆМДЗÆВГÆТÆ АХУЫР КÆНЫН
Ног азæй уæрæсейаг скъолаты фæзындзæн иугонд ахуырадон программæтæ алкæмæндæр. Уæрæсейаг скъоладзауæн сæ бон уыдзæн Хетæгкаты Къоста æмæ Расул Гамзатовы æвдзæвгæтæ ахуыр кæнын. Иуæй-иу предметтæн, зæгъæм, литературæйæн, стандарт уыдзæн æнæмæнгхъæуæг. УФ-йы Рухсады министрад йæ барамындæй сфидар кодта программæ ацы предметæй 10 æмæ 11-æм кълæстæн. Æнæмæнгхъæуæг уыдзæн Уæрæсейы адæмты истори ахуыр кæнын, уыцы нымæцы Кавказы фысджыты уацмыстæ. Зæгъæм, 10-æм къласы скъоладзау хъуамæ сахуыр кæна кæнæ тæтæйраг поэт Габдулла Тукая, кæнæ ирон поэт Хетæгкаты Къостайы æмдзæвгæтæй æппынкъаддæрæй иу (йæхи равзæрстмæ гæсгæ). 11-æм къласы та – чувашаг поэт Геннадий Айги, тæтæйраг поэт Муса Джалиля, дагъыстайнаг поэт Расул Гамзатов, башкириаг поэт Мустая Карим, хъалмыхъхъаг поэт Давид Кугультиновы æмæ æндæрты æмдзæвгæтæ.
«НАРТ НАМЭ»-йы ПРЕЗЕНТАЦИ
Ираны уыд чиныг «Нарт Намэ»-йы презентаци. Персайнаг æзагмæ Нарты эпос стæлмац кодтой тæлмацгæнæг Муса Абдуллаха, археолог Назим Гиджрати, филолог Хъæмболаты Тамерлан, рауагъдад «СЕМ»-ы директор Золоты Георги, Цæгат Ирыстон-Аланийы национ хъуыддæгты фæдыл раздæры министр Цуциты Асланы фæрцы æмæ республикæйы экс-сæргълæууæг Битарты Вячеславы æххуысæй.
Специалистты ныхæстæм гæсгæ, чиныг «Нарт Намэ» уыдзæн уæлдай ахсджиагдæр уæрæсейаг æмæ ирайнаг фæрстæн.
Информацион агентадты
хъусынгæнинæгтæм гæсгæ
