ÆДАСДЗИНАДМÆ – ФЫЛДÆР  ÆРГОМ

Цæгат Ирыстон дæр иннæ регионтау, алыхуызон инфекцион низты аххосæй, рахызт карантины карз мадзæлттæм. Иугай æхгæд æрцыдысты сывæллæтты рæвдауæндæттæ, хиирхæфсæн центртæ. Скъолатæ æмæ уæлдæр ахуыргæнæндæттæ рахызтысты дистанцион ахуырмæ. Канд сывæллæттæ нæ, фæлæ ахуыргæнджытæн дæр сæ фылдæр рынчын сты. Раздæрау та, 65 азæй уæлæмæ кæуыл цæуы, стæй хроникон низтæ кæй тыхсын кæнынц, уыдон рæстæгмæ ссæрибар кодтой сæ куыстæй, сæ мызд сын бахъахъхъæнгæйæ. Ахуырадон уагдæттæй дарддæр æхгæд æрцыдысты стыр базарадон центртæ «Вертикаль», «М-Видео» æмæ «Алания-Молл». Роспотребнадзоры сæйраг дохтыр Тыбылты Алан куыд фехъусын кодта, афтæмæй дыууæ бонмæ æхгæд æрцæудзысты иннæ базарадон центртæ дæр.

Республикæйы Медицинон академийы ректор Олег Ремизов бахатыд студенттæ æмæ ординатурæйы ахуырдзаутæм сæвзæргæ уавæры баххуыс кæнынмæ. Уыдонæй иутæ æххуыс кæнынц рынчындæтты, иннæтæ поликлиникæты. Иуæй-иутæ та дзы Тагъд æххуысы станцæйы æххуыс кæнынц. Бафиппайын хъæуы уый æмæ станцæйы кусджытæн дæр се ʻмбис сæхæдæг рынчын кæй сты. Республикæйы рынчындæтты ма кусынц 250 медик-волонтеры æмæ æппæт уыдæтты руаджы куыст рæвдздæр цæуы.

Цас та ахæсдзæн ацы дудгæбон, уый бæрæг нæу. Уæвгæ ма йын искуы кæрон æрцæудзæн. Ныр дыууæ азы дæргъы адæмæн сæ удтæ æрдуйы нарæгæн систы ацы низты койæ…

 

ТРАНСПОРТЫ  КУЫСТ – НОГ  ФÆТКМÆ  РАИВЫН

Æхсæнадон транспорты куыст уыд æмæ уыдзæн ахсджиаг къабаз кæцы фæнды паддзахады дæр. Куыд кусы, уымæй бæрæг уыдзæн адæмы социалон æмвæзад.

Республикæйы цæрджытæ транспорты куыстæн ныллæг аргъ кæй кæнынц, уый тыххæй республикæйы разамынд сæ разы сæвæрдтой  уавæр бындуронæй раивыны нысан æмæ æрхуыдтой мæскуыйаг акционерон æхсæнад «Стройинвестпроект»-ы  специалистты. Уыдон ныртæккæ куысынц транспорты куысты ног схемæйыл, цæмæй бæлцæттæ цæуой удæнцой æмæ æдас транспортыл.

Дзæуджыхъæуы бынæттон администрацимæ, стæй газеттæм цæуы бирæ хъæстытæ хисæрмагонд маршрутон такситы  куысты, шофырты æбæрнондзинады аххосæй. Ныр адæмы хъæстытæм се ʻргом раздæхтой республикæйы разамынд. Ацы фæстаг рæстæджы уавæр фæивта. Транспорты министрады арæзт æрцыд транспорты куыст бæрæггæнæг къамис. Йе сконды ма сты профцæдисы, Роспотребнадзоры, Хъалонты инспекци æмæ Фæндæгты патрулон службæйы минæвæрттæ. Уыдон кæнынц рейдтæ æмæ кæлæддзаг машинæтæ æмæ æгъдаухалæг шофырты куыст бауромынц. Фæлæ уæддæр уавæр бындуронæй нæ ивы. Йæ аххосæгтæ йын уайтагъд раиртæстой мæскуыйаг специалисттæ æмæ архайынц сæ аиуварс кæныныл.

«Мæскуыйаг специалисттæ ныртæккæ кæнынц иртасæн куыстытæ. Катайы сæ бафтыдта нæ бирæ фæндаггон фыдбылызты нымæц. Сæ размæ хæс сæвæрдтой, ног схемæ саразгæйæ, фыдбылызтæ дæр кæй фæкъаддæр уыдзысты æмæ бæлцæттæн лæггад кæныны уавæр дæр кæй фæхуыздæр уыдзæн. Ацы проектмæ хауы горæты зæронд транспорт ногæй баивын дæр», – загъта Транспорты комитеты сæрдар Солиты Тариэль.

Ныртæккæ уал горæты уынгты фæзындысты цалдæр ног, нырыккон домæнтæй æххæст «Газель»-тæ. Уыдон бацахстой, къамис кæй сбæрæг кодта æмæ кусынæн чи нал бæззыд, уыцы маршрутон такситы бынат. Сæ хицæуттæ аразынц транспортон иугæндтæ æмæ фирмæтæ, сæ куыст æппынæдзух бæрæггонд куыд цæуа, афтæ. Специалисттæ куыд зæгъынц, афтæмæй æхсæнадон транспорт иууылдæр ногмæ ивд хъуамæ æрцæуа. Уæд фæндаггон фыдбылызтæ дæр æмæ маргхъæстæ æппарæццæгтæ дæр фæкъаддæр уыдзысты,  адæмæн та уыдзæн удæнцой. Æцæг, мæскуыйаг специалисттæ сæ ног проекты сусæгдзинæдтæ кæронмæ нæма раргом кодтой.

Зæронд машинæты та сæвæрдтой сæрмагонд бынаты, фæстæдæр сæ хайгай скæныны тыххæй, сæ хицæуттæн та сын ратдзысты æхцайы компенсацитæ. Уыимæ, шофыртæн се ʻппæтæн дæр бар ис ног машинæтыл сбадын æмæ кусыны тыххæй, æцæг ног хуызы домæнтæ æххæст кæнгæйæ.

Цæгат Ирыстоны разамынд транспорты куысты хæрзхъæддзинадмæ йе ʻргом кæй раздæхта, уый дæр бæрæг у иннæ федералон программæ «Транспортон къабазы райрæзт» куыд æххæстгонд цæуы, уымæй. Дзæуджыхъæуы фæзуат транспортæн кæй скъуындæг æмæ æдзух пробкæтæ кæй вæййы, уый нымайгæйæ, горæты иувæрсты арæзт цæуы уæлæмхасæн фæндаг. Уый сæрмагондæй арæзт цæуы уæзласæн машинæтæн. Проектмæ гæсгæ, ацы транспортæн хъуамæ контролон-уадзæн пункттæ «Уæллаг Ларс» æмæ «Дæллаг Зæрæмæджы» арæзт æрцæуа сæрмагонд ахизæн бынæттæ. Ныртæккæ куыстыты сæйрагдæр хай цæуы Дзæуджыхъæу, Ногир æмæ Æрхонкæйы ʻхсæн фæндæгтыл æмæ кæронмæ ахæццæ уыдзæн 2024 азмæ. Арæзт дзы цæуынц сæрмагонд æрлæууæн бынæттæ æппæт уавæртимæ дард фæндагыл цæуæг шофыртæн. Уадзынц æм электрон тых. Уыцы иу рæстæджы дзы, фадатæй спайда кæнгæйæ, ахуыргæндтæ кæнынц археологон куыстытæ дæр.

Транспорт æмæ фæндæгтæ сты адæмы, республикæйы цæсгом, йæ царды, культурæ-йы æмвæзад, йæ рæзт æмæ уый рох кæнын нæ хъæуы.

Ацы æрмæг мыхуырмæ цæттæ уыд, афтæ базыдтам, Транспорты министрад горæты 21-æм маршрутон хахх кæй сæхгæдта æмæ маршрутон такситы куыстмæ кæй нæ уал рауагътой. Йæ аххосаг: зæронд машинæтæ кæй сты, уый тыххæй сын сæ хаххыл хъуамæ ауадзой ногтæ. Уый фæдыл стыр митинг ауагътой ацы маршруты шофыртæ æмæ сæ хиуæттæ. Хъуыддаг цæуыл ахицæн уыдзæн, уый бæрæг нæу. Кæй зæгъын æй хъæуы, ног удæнцой машинæтæ хорз сты, фæлæ хъуыдыйаг у уый дæр æмæ зæронд машинæты хицæуттæ та цæмæй дарой сæ бинонты?… Раздæр ахæм хуызы раивтой 17-æм маршруты куыст дæро. Абоны онг дæр йæ шофыртæй бирæтæ æгуыстæй бадынц. Ног машинæйыл кусыны амонд дзы кæмæ æрхауы, уыдонæй дæр алчи ног фæткыл куысты домæнтæн нæ бабыхсы. Æмæ… сбады йæ мæгуыр хæдзары.

Нæ уацх.