2-æм марты нæ горæты скъола-интернаты актон залы уыд цымыдисон мадзал «Живая память сердец», зæгъгæ, кæцы баст уыд Афганистанæй Советон Цæдисы æфсæдты ракондыл 34 азы сæххæстимæ.
Уыцы бон ам уыдысты РХИ-йы Афганистаны ветеранты цæдисы уæнгтæ Гуыцмæзты Мураты сæргълæудæй, Парла-менты депутаттæ, горæт Цхинвалы мэр Къадзты Гено, Президенты цур сывæллоны барты фæдыл æххæстбарджын Цхуырбаты Татьянæ, 1989-2008 азты РХИ-йы территорийыл хæстон архайдтыты фæцæфуæвджытæн æххуысы фонды сæргълæууæг Плиты Мадинæ, фæмардуæвджыты æмæ æбæрæгæй сæфт адæймæгты комитет «Память»-ы сæрдар Тедеты Заринæ, министрадты минæвæрттæ, 4-æм æфсæддон базæйы æмæ РХИ-йы Уæрæсейы минæварады æмæ Сывæллæтты сфæлдыстады галуаны минæвæрттæ, фæмардуæвджыты хиуæттæ æмæ æндæр уазджытæ. Скъолайы организатор Харебаты Маринæ, раздзог Икъаты Миленæ, драмкружокы къухдариуæггæнæг Хъотайты Сæрмæт, хоры ахуыргæнæг Остъаты Олеся æмæ Тасойты Азæмæт. Зæрдиагæй бакуыстой цымыдисаг изæр саразыныл. Мадзал амыдтой Анжела Буковская æмæ Хъотайты Сæрмæт.
«Скъола-интернаты традицион систы афгайнæгтимæ фембæлдтытæ. Ахæм мадзæлтты фæрцы махæн нæ бон свæййы нæ хъайтартæн раарфæ кæнын сæ удуæлдай тохы тыххæй. Абоны фембæлд схуыдтам «Зæрдæты удæгас мысынад». Номхуындæй, удæгас мысынад, уымæн æмæ фæмардуæвджыты тыххæй мысынад хъахъхъæнынц сæ хæстон æмбæлттæ, сæ бинонтæ. 34 азы размæ советон салдат рацыд Афганистанæй æмæ абоны бон у историйы бон. Ацы хæсты фæмард 15 мин советон хæстоны, се ‘хсæн ирыстойнаг лæппутæ дæр. Уыдон дард Афганистаны зæххыл равдыстой иууыл хуыздæр адæймагон миниуджытæ», – дзырдтой мадзаламонджытæ.
Интернаты хъомылгæнинæгтæ сæ арæхстдзинад равдыстой æрæмбырдуæвджыты раз. Сæххæст кодтой алыгъуызон цымыдисон инсценировкæтæ. Зарджытæ æмæ кæфтытæ кæрæдзи ивтой. Сценæйыл экраны æвдыст цыдысты Афганистаны фæмардуæвджыты нывтæ, хæстон архайдтыты фæдыл роликтæ. «Адæймагæн йæ бон у дыууæ хатты амæлын: Тохы быдыры знаджы нæмыг æй куы баййафа, уæд. Æмæ дыккаг хатт та – адæмы мысынады. Дыккаг хатт амæлын тæссагдæр у. Дыккаг хатт адæймаг хъуамæ цæра!», – загъта Хъотайты Сæрмæт.
Экраныл æвдыст æрцыд фæмардуæвæг афгайнæгты тыххæй слайд. Æрæмбырдуæвджытæ сын иу уысм æмырæй алæугæйæ, ссардтой сæ рухс нæмттæ.
Абоны онг дæр риссынц, карз тохты сæрæгасæй чи баззад, уыцы хæстонтæ-интернационалистты зæрдæты хъæдгæмттæ. Риссынц, сæ хъæбулты чи фесæфта, уыцы мæдты зæрдæтæ. «Уæ хъæбултæ бæллыдысты цæрынмæ, цæрын сын нæ бантыст. Адæмы сæрвæлтау басыгъдысты хæсты зынджы, фæлæ махæн уыдон мард не сты, – стъæлфæнтæй стахтысты уæларвмæ æмæ æнусон тыгъдады æрттиваг стъалытæ фестадысты», – загъта Хъотайты Сæрмæт.
«Удæгас афгайнæгтæ»
Ацы хæстæн нырма йæ истори фыст не ‘рцыд. Фæлæ йын ис æвдисæнтæ æмæ уыдон фæнды, цæмæй сæ фехъусой. Рæстæгæн ис йæхи мысынад – истори. «Алы дугæн дæр ис йæхи хъайтартæ. Абон ацы залы сты не ‘мзæххонтæ. Ныр 34 азы дæргъы сымах сæмбæлут, цæмæй кæрæдзи фенат, цæмæй кæрæдзийы цæстытæм бакæсат. Афгайнаг хæсты хъайтарты сгуыхтдзинад цæрдзæн æнустæм, рæстæг ыл нæ фæтых уыдзæн. Нæ сывæллæттæ, нæ цоты цот нæ ферох кæндзысты Ирыстоны фыртты, кад кæндзысты ветерантæ-афгайнæгтæн. Мах сæрыстыр стæм уыцы сгуыхтдзинæдтæй. Уыдон æвзонг фæлтæрæн сты хъæбатырдзинад æмæ патриотизмы цæвиттон».
Экраныл æвдыст цыдысты «Æппæт хæстонты тыххæй», «Хæстон æфсымæрдзинад», «Инвалидтæ», «Мад» æмæ æндæр слайдтæ.
Мадзалы хайад райстой зынгæ зарæггæнджытæ Харебаты Вадим æмæ Тасойты Игорь. Вадим сæххæст кодта «Мæ Ирыстон» æмæ «Хъайтартæ», Игорь та – «Отчизна» æмæ «Офицеры», кæцымæ залы уæвджытæ байхъуыстой лæугæйæ. Йæ арæхстдзинадæй адæмы зæрдæтæ барæвдыдта дзауаг зарæггæнæг Санахъоты Сослан. Ацы хатт зарджытæ сæххæст кодтой уагдоны раздзог Икъаты Миленæ, ахуыргæнинæгтæ Дзукъаты Сослан æмæ Бикойты Светæ.
Æрæмбырдуæвджытæн раарфæ кодта Харебаты Маринæ. Загъта, зæгъгæ. ацы мадзал хъуамæ уыдаид февралы мæйы, фæлæ карантины аххосæй иу чысыл афæстиат.
Сценæмæ фæхуыдтой РХИ-йы Афганистаны ветеранты цæдисы сæрдар Гуыцмæзты Мураты. Уый зæрдæбын арфæтæ ракодта, сæ номыл сын ахæм хъарм мадзал чи сорганизаци кодтой, уыдонæн. Афтæ ма банысан кодта, зæгъгæ, сын скъола-интернатимæ хæлар ахастытæ рагæй ис. Загъта, зæгъгæ, интернаты ногдзауты къордтæ хастой Джиоты Владик, Дзабиты Геннади æмæ æндæрты нæмттæ.
Хæстонтæ-афгайнæгтæ мадзалы организатортæ æмæ фæмардуæвджыты ныййарджытæ æмæ хиуæттæн балæвар кодтой дидинджытæ.
Джиоты Екатерина
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.