Цхинвалы Сывæллæтты сфæлдыстадон галуаны уæлæмхас ахуырад райсыны тыххæй цы бирæ къордтæ архайы, уыдоны æхсæн ногæй йæ куыст райдыдта ахуырадон къорд «Æрыгон журналист» дæр æмæ йæм ныридæгæн зæрдиагæй цæуы цалдæр ахуыргæнинаджы. Ацы къорд скуыста ивгъуыд аз ног ахуыры азмæ, куыддæр хъусынгæнинаг бакодтой, афтæ.
Ардæм уыцы аз кусынмæ бацыд æвзонг педагог, Уæрæсейы раззагон уæлдæр ахуыргæнæндон МГИМО-йы æхсæнадæмон журналистикæйы факультеты рауагъдон Томайты Амандæ. Амандæ нын куыд радзырдта, афтæмæй 2023-æм азы Мæскуыйы йæ ахуыр куы фæцис, уæд йæ зонгæтæй фехъуыста, зæгъгæ, Цхинвалы Сывæллæтты сфæлдыстадон галуаны ногæй фæнд кæнынц журналистикæйы къорд бакæнын æмæ уыцы сæрд бацыд уырдæм куыстагур. Галуаны разамынадимæ аныхæстæ кодта йæ куысты тыххæй. Уый фæстæ бацæттæ кодта сæрмагонд программæ æмæ æнхъæлмæ каст йæ фыццаг ахуыргæнинæгтæм ног ахуыры азы.
Томайты чызг йæ професси тынг кæй уарзы, уымæ гæсгæ йын йæ куыстмæ дæр ис аудгæ ахаст. Йæхæдæг куыд банысан кодта, афтæмæй чысылæй фæстæмæ тынг уарзы педагогы куыст, стыр æхцондзинад исы сывæллæттимæ кусгæйæ.
«Æз уый æнхъæл нæ уыдтæн æмæ мæ фæллойон биографи ахуыргæнæджы куыстæй райдайдзæн, фæлæ мæ чысылæй фæстæмæ тынг уарзтон ахуыргæнджытæй хъазын (худы, афтæмæй). Ныр куыд бамбæрстон, афтæмæй царды ноджы цымыдисондæр у ахуыргæнæджы куыст, тынг уарзын сывæллæттимæ кусын, семæ ныхас кæнын, кæддæриддæр архайын, цæмæй алкæцы сывæллоны дæр бамбарон æмæ йын йæ зæрдæмæ фæндаг ссарон, фæнды мæ, цæмæй мæ хъомылгæнинæгтæ уой размæцыд сæ ахуыры æмæ фидæны уой дæсны специалистæ. Æрæджы мын мæ хъомылгæнинæгтæй иу афтæ зæгъы, зæгъгæ, мын скъолайы ис уарзон ахуыргæнæг æмæ уый куыд уарзын, афтæ уарзын дæу дæр. Мæнæн уый уыдис тынг æхсызгон, никуы мæ ферох уыдзæн, уымæн æмæ йæ нымайын педагогы стыр æнтыстыл», – зæрдæрухсæй банысан кодта Амандæ.
Томайты чызг ма банысан кодта, зæгъгæ, Хуссар Ирыстоны ис бирæ курдиатджын сывæллæттæ. Фыссынц æмдзæвгæтæ, цымыдисон радзырдтæ æмæ раст ахæм сфæлдыстадон сывæллæттæн стыр ахъаз уаид ахуырадон къорд «Æрыгон журналист»-ы йæ тыхтæ бавзарын.
«Курдиатджын сывæллæттæн ацы къорд у тынг хорз фадат, цæмæйдæриддæр бам-барой, куыд хъæуы пайда кæнын сæ арæхстдзинадæй, афтæ ма равзариккой фи-дæны професси дæр. Журналисттæ куыд раздæр, афтæ ныр дæр тынг хъæуынц æмæ сæ хъæуы хъомыл кæнын», – загъта уый.
Ахуырадон къорд «Æрыгон журналист»-ы сæйраг нысан у, цæмæй сывæллæттæн раргом уой сæ курдиаттæ æмæ сæ арæхстдзинадæй пайда кæной нысанмæздæхтæй. Томайты Амандæ нын куыд радзырдта, афтæмæй йæ бацæттæгонд программæ афтæ арæзт у, цæмæй ахуыргæнинаг йæ темæ бамбара æнцонтæй, уа йын цымыдисон æмæ йæ разæнгард кæна ахуырмæ. «Нæ къорд нырма ацы ног ахуыры аз кæй райдыдта кусын, уымæ гæсгæ нæм нырма бирæ сывæллæттæ нæй. Æдзухдæр нæм чи цæуы, уыдон сты дыууæ сывæллоны æмæ йæ куыд æмбарын, афтæмæй бауарзтой журналистикæйы дæсныйад. Мæ ахуыргæнинæгтæй иу чызг ныртæккæ хъуыды кæны фидæны журналистикæйы дæсныйад равзарыны тыххæй. Нæ ахуыры программæйы ис журналистикæйы иумæйаг зонæнтæ, терминологи сахуыр кæнын, тесттæ æмæ хъазты хуызы хæслæвæрдтæ аразын, ахуыр кæнæм уырыссаг æвзаг, цайдагъ сæ кæнын, информаци куыд райсын хъæуы, ууыл, журналистикæйы жанртæ цавæр сты, ахуырты рæстæджы кæсæм ног хабæрттæм æмæ сæ райхалæм. Махæн нæ ахуыртæ фылдæр цæуынц хъазты форматы, цæмæй сывæллæттæ тынгдæр цымыдис кæной. Уымæй дарддæр ма нын сæйраг у практикон куыст дæр, хъуамæ фыссæм чысыл уацтæ, эссетæ, саразæм репортажтæ. Нæ ахуыртæ та цæуынц къуыри дыууæ хатты.
Бирæ пълæнттæ мæм ис, цæмæйдæриддæр мæ ахуыргæнинæгтæн сæ ахуыртæ уой цымыдисондæр. Фæнды мæ, цæмæй сын экскурситæ саразон информацион агентад «Спутник»-мæ, афтæ ма æндæр рæттæм дæр. Сывæллон практикон æгъдауæй куы фена журналисты куыст, уæд ноджы хуыздæр бамбардзæн ацы дæсныйады сусæгдзинæдтæ. Мæ ахуыргæнинæгтæй иу адæймаг дæр фидæны журналистикæйы дæсныйад куы равзара, уый мæнæн уыдзæнис стыр æнтыст æмæ йыл куыд мæ бон у, афтæ архайын», – банысан кодта Томайты Амандæ.
Ацы ахуырадон къорд нырма райдиан къахдзæфтæ кæй аразы, уымæ гæсгæ нырма куыст куыд æмбæлы, афтæ не ‘рбиноныг, фæлæ цард цæуы æмæ фарн йемæ хæссы – чизоны, фидæнмæ «Æрыгон журналист»-ы къорды ахуыргæнинæгты нымæц иннæ къордты сывæллæттæй фæфылдæр уа. Томиан йæхæдæг дæр басаст, къорды фаг сывæллон кæй нæй, уымæ гæсгæ йын фæзын вæййы иу кæнæ дыууæ ахуыргæнинагимæ кусын. «Нæ къорды ахуыртæ изæрæй кæй фæцæуынц. Æмæ бирæ ныййарджытæ базивæг кæнынц сæ сывæллæтты махмæ барвитын. Мæхимæ бирæ стыр пълæнттæ уыд, фæлæ, хъыгагæн, тынг зын у уыдон иу сывæллоны фæлгæтты среализаци кæнын. Цæмæй ахуыргæнинаг иунæгæй тесттæ ма араза, уый тыххæй сæ æз дæр фæаразын, цæмæй йын психологон æгъдауæй уа æнцондæр. Мæнæн алы сывæллон дæр хæзна у æмæ иунæгæй чи цæуа, уыимæ кусдзынæн.
Кæд ныртæккæ искæй фæнда æрбацæуын нæ къордмæ, уæд алкæмæн дæр нæ дуæрттæ гом сты. Табуафси, æнхъæлмæ уæм кæсæм. Фæлæ ахуыры азы фæуды ахуыргæнинæгты æхсæн сараздзыстæм æрфарст, зæгъгæ, сæ фидæнмæ сæ ахуыр адарддæр кæнын фæнды æви нæ. Кæд æмæ сæ нæ бафæнда, уæд, гæнæн ис, æмæ та къорд ногæй æхгæд æрцæуа. Уый та мæнæн уыдзæнис тынг хъыг», – загъта Томайты чызг.
Ахуырадон къорд «Æрыгон журналист»-ы программæ каст чи фæуа, уыдонæн ахуыры азы кæрон лæвæрд цæудзысты сертификаттæ.
ЦХУЫРБАТЫ Ларисæ
