Хуссар Ирыстоны Парламенты спикер газет «Южная Осетия»-йæн интервьюйы радзырдта уæрæсейаг коллегæтимæ æмгуыстад, Президенты æххæстбарты хай парламентмæ радæттыны фæдыл æмæ ахсджиаг закъондæттынады инициативæты тыххæй.
– Алан, куыд Дæм кæсы, 2023 азы Хуссар Ирыстоны закъондæттæн органы размæ лæууæг фарстатæй сæйрагдæр кæцытæ сты?
– Мæнмæ гæсгæ, 2023 аз Хуссар Ирыстоны политикон историйы нымад уыдзæн, куыд закъондæттæн органы тых ахъаззаг фылдæргæнæг аз. Президент йæ æххæстбарты хай Парламентмæ бадæттыны процесс райдыдта æмæ йыл ныртæккæ кусæм. Парламентон комитеттæ, сæрмагондæй арæзт кусæгон къорд кусынц закъондæттæн базæйы æххæстдзинадыл, уæрæсейаг базæимæ, æхсæнадæмон барадимæ йæ синхронондзинадыл. Парламетон архайды стыр нысаниуæгыл нымайæм æххæстгæнæн хицауадимæ æмгуыстад, закъонтæ, уынаффæты æххæст кæныныл контрол, закъон æххæсткæнынады цæстæнгасæй республикæйы æппæт цæуæг процессты. Алыхуызон формæты парламентаритæ кусынц æмбæстæгты баздæхттимæ.
– Президент Гаглойты Алан æвзæрстыты рæстæджы æмæ сæ фæстæ дæр арæх дзырдта, бæстысæргълæууæджы æххæстбарты хай Парламентæн бадæттын кæй хъæуы, уый тыххæй. Конкретон æгъдауæй та цавæр ногдзинæдтæ ис ацы фарстайы?
– Фыццаг къахдзæф уал скодтам – Президент Парламентмæ барвыста Конституцион закъоны проект, кæцымæ гæсгæ Конституцимæ хъуамæ хаст æрцæуой ивындзинæдтæ, – депутаттæн генералон прокуроры æмгъуыдæй раздæр йæ куыстæй суæгъд кæныны æххæстбартæ уыдзæн. Паддзахады сæргълæууæджы фæндон прокуратурæйы куысты идеологи фæивдзæн, депутаты мандатæн, йæ куыстæн æмткæй фылдæр кад уыдзæн.
Мæнмæ гæсгæ, фыццаг къахдзæфы фæстæ дыккаг дæр нæ бафæстиат уыдзæн æмæ кæд æмæ цавæр æххæстбартæ ноджыдæр лæвæрд æрцæудзысты Президентæй Парламентмæ, ууыл иумæ кусдзыстæм æмæ немæ æмгуыст кæндзæн конституцион къамис..
– 2022 азы кæроны Хуссар Ирыстоны депутаттæн Паддзахадон Думæйы уыдис фембæлдтæ. Уæ визиты программæйы уыдис Думæйы сæрдар Вячеслав Володинимæ баныхас – йæ фæлгæтты дзырдтат «проблемон фарстатæ æвзарыны фæдыл бæрзонд къамис саразыны тыххæй». Цавæр стадийы ис уыцы фарста?
– Уæрæсейаг коллегæтимæ уал консультацитæ кæнæм, нæ республикæйы приоритетон хъуыддæгтыл дзурæм. Æввахс рæстæджы конкретон æгъдауæй бакусдзыстæм къамис саразыныл.
– Цавæр закъондæттæн инициативæтæ рахæссынмæ хъавут æввахс рæстæджы?
– Практикон нысан кæмæн ис, ома, республикæйы æмæ йæ цæрджыты цард хуыздæр кæнынæн чи у, ахæм закъоны инициативæтæн ис приоритет. Зæгъæм, цæрæнбынаты политикæ. Хыгъды æмæ фатер раттыны фарстаты фæдыл адæм арæх бахъæуы сæ хъаст профилон къамистæм, тæрхондæттæм дæттын. Хъуыддаг регуляцигæнæг закъон фæхуыздæр кæныны рæстæг æрцыд, æнæмæнг. Уыимæ ма пълан кæнæм социалон политикæйы, æфсæддон æмæ куысты ветеранты, сабитæн паддзахадон ахъазы æмæ сидзæр сывæллæттæн паддзахадон зынгæ æххуысы фæдыл закъонтæ æмæ æндæртæ фæхуыздæр кæнын.
Ахсджиаг фарста у фæсивæдон политикæ дæр. Мах райстам электронон тамакотæ республикæмæ ласын æмæ сæ уæй кæныны ныхмæ закъон. Фæлæ уæддæр æнахъом сывæллæттæн, скъоладзаутæн зианхæссæг вейптæ раздæрау закъонхалджытæ уæй кæнынц. Бæрæг у, ахæмты ныхмæ æмæ закъонæххæстканыныл контроль чи кæны, уыдонимæ тох фæкарздæр кæнын кæй хъæуы.
Дарддæр кусæм фæсивæдон политикæйы фарстатыл – ахуырады, монон-фæткон хъомылады, спорты фæдыл закъонтæ бараст кæныныл. Хуыздæр кæнæм туристон къабазы архайды бындурæвæрæг закъон – уый у иттæг перспективон къабаз æмæ йын хъæуы оптималон закъондæттæн базæ саразын. Дунеон тæссаг æмæ вазыгджын уавæр уынæм æмæ йæ зонæм, æфсæддон службæ, æдасдзинад æмæ æвастфæзынæг уавæрты цæрджыты бахъæхъхъæныны фæдыл закъонтæм дæр барасткæнинаг сты.
Парламенты комитеттæ æмæ кусæгон къордтæ кусынц республикæйы инвестицион климат æмæ къаннæг æмæ рæстæмбис бизнесы фæдыл закъонтæм барастгæнинæгтæ бахæссыныл. Фыццаг хатт райдыдтам кусын фыдыбæстæйон продукци уадзæджы барты бахъахъхъæныны, зæххы кодексы, конкуренцийы æмæ паддзахадон-хисæрмагондон партнерады фæдыл закъонтыл. Экономикон фадыгмæ хауæг закъонтыл дæр кусæм – уыцы пакеты нæм ис бангон архайды фæдыл закъонтæ, кæцыты дæр хъæуы бараст кæнын.
Кæй зæгъын æй хъæуы, политикон системæ куы нæ фæхуыздæр кæнæм, уæд иннæ реформæтæ саразын нæ къухы нæ бафтдзæн. Уымæ гæсгæ, æввахс рæстæджы æркæсдзыстæм парламенты тыххæй, депутаты статусы тыххæй закъонтæм æмæ ма регламенты фæдыл уынаффæмæ дæр. Практикон æгъдауæй прокуратурæйы фæдыл закъон цæттæ у. Æвзæрстадон, æмбæстады фæдыл закъонтæм барастгæнинæгтæ бахæссынмæ дæр цæттæ стæм.
– Уæрæсейаг сенатортæ Хуссар Ирыстонмæ сæ визиты рæстæджы сæ цæттæдзинад равдыстой, ома, закъондæттынады проблемон фарстатæ аиуварс кæныны баххуыс кæнынмæ. Алан, цавæр фарстатыл цыди ныхас?
– Арфæйаг вæййæм кæддæриддæр нæ уæрæсейаг коллегæтæн. Хуссарирыстойнаг закъондæттæн базæ уæрæсейагимæ унификацийы фæдыл нырма уал кусæм Парламенты комитетты, кусæгон къорд æмæ мæхи уынаффæгæнджыты архайдимæ. Уæрæсейаг закъонтимæ синхронон кæнинаг закъонтæ дзæвгар сты æмæ сыл лæмбынæг бакусын бахъæудзæн. Æввахс рæстæджы прокуратурæйы закъон унификацигонд уыдзæн æмæ дард-дæр уыцы процесс цæудзæн.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.