Анахарсисы номыл Националон библиотекæйы æрæджы æрбамбырд сты эксперттæ, Арæзтады министрады, æхсæнады, горæты администрацийы, Нывгæнджыты цæдисы æмæ дзыллон информацийы фæрæзты минæвæрттæ, зонадон архайджытæ. Ног хиды хуызыл уыдис сæ дискуссийы сæр. Зæронд хиды хуызæн уыдзæн æви нæ? Эстетикон æгъдауæй Цхинвалы историон хайы Ног хид куыд рафидаудзæн? Ахæм æмæ иннæ фарстаты фæдыл дзырдтой æрæмбырдуæвæг адæм. Арæзтады министрад сæ размæ рахаста хиды эстетикон хуызы æхсæз проекты.
Арæзтад, архитектурæ æмæ цæрæнуатон-коммуналон хæдзарады министр Ел-дзарты Константин бахатыд æрæмбырд-уæвджытæм, цæмæй сæ фæндонтæ æмæ сæ хъуыдытæ раргом кæной æхсæз бацæттæгонд проекты тыххæй æмæ коллегиалон æгъдауæй сбæлвырд кæной Ног хиды хуыз. Алы проектæн дæр министр радта характеристикæ æмæ радзырдта, кæрæдзийæ цæмæй хицæн кæнынц.
Æхсызгон хъуыддагыл банымадтой дискуссийы архайджытæ хиды алыварс донбыластæрд аивгонд кæй æрцæудзæн, уыцы хабар. «Былгæрон фидаргæнæг фæрстæ уыдзысты 12 метры дæргъæн æмæ сæ дыууæрдыгæй дæр срæсугъд кæндзыстæм. Хиды арæзтад Зæронд горæты агъуыстытæй никæцыйы бахъыгдардзæн», – загъта Елдзарты Константин.
Цавæр темптæй цæуы арæзтад, зæгъгæ, министры куы бафарстой, уæд дзуапп радта: «Объективон аххосæгты тыххæй арæзтады темп зæрдæвæндон нæу, фæлæ куыст не ‘рлæууыд, уавæр та у стабилон. Ивгъуыд азы август-сентябры хъуамæ райдыдтаиккам кусын. Уыцы мæйты Леуахийы доны æмвæзад минималон вæййы. Фылдæр нын бантыстаид, гъеуæд куы райдыдтаиккам, уæд. Алчидæр уæ зоны нæ бафæстиаты аххосаг. Уымæ нæ кæсгæйæ, уæддæр графикæй цъус раздæр цæуæм, – загъта министр. «Фæлæ фæзындис æндæр къуыхцыдзинæдтæ. Зæгъæм, Хуссар Ирыстоны æххæстæй нæй хидарæзтадæн хъæугæ ифтонгад. 12 метры ас хидæнцойгæнæн михтæ ныссадзынæн зæхх ныххуынкъ кæнынæн мах хъæуы нырыккон хъомысджын ифтонгад. Ис ахæм ифтонггæрзтæ Уæрæсейы, кæй зæгъын æй хъæуы, дæтгæ дæр нын кæнынц, фæлæ Транскамы фæндагыл разилын йæ бон кæмæн уыдзæн, ахæм специалон машинæ тых æмæ амæлттæй нырма хæрзæрæджы ссардтам. Ныфс мæ ис, бантысдзæн нын хъæугæ ифтонггарз Цхинвалмæ æрласын. Иннæ азы сæрды кæронмæ объект арæзт уыдзæн. Хъуынкъгæнæн машинæ рæхджы куы æрласæм, уæд та арæзтады темп цырддæр цæудзæн» – загъта министр.
Дискуссийы архайджытæн министр фехъусын кодта цымыдисаг факт – хиды æнцойтæн хъуынчъытæ кæныны рæстæджы ифтонггарз техникæ æнæнхъæлæджы ныкъуылымпы иттæг фидар материкон грунтыл. Уыцы фидар грунтыл æнцой кæны хиды ног гидротехникон бындур. «Проектмæ гæсгæ хиды бындуры æнцойтæ хъуамæ уыдаиккой 12 метры. Материкон грунт кæй ссардтам, уый фæрцы та уыдзысты æрмæст 8 метры. Афтæмæй экономи кæнæм фæрæзтæ æмæ нын фæзынди фадат хæрзаив декор саразынæн», – загъта Елдзары-фырт.
Дискуссийы тымбыл фынджы бирæ фæндонтæ æмæ фарстатæ уыдис: куыд хидæн йæхи тыххæй, афтæ ма декоративон элементты – рухсгæнæн приборты, хиды æнцойгæнæн æрмæджыты, тезгъогæнæн зонæты æмæ хидмæ æввахс агъуыстытæ æмæ объекты тыххæй. Æхсæнады минæвæрттæ тыхстысты, зæгъгæ, куыд рафидаудзæн Ног хид горæты зæронд хайы. Культурæйы министрады цыртдзæвæнтæ хъахъхъæныны хайады разамонæг Багаты Ларисæ та загъта, зæгъгæ, дискуссимæ цы æхсæз варианты рахастой, уыдонæй иу дæр Зæронд хиды историон хуыз нæу æмæ эскизтæй никæуыл сразы.
Æрæмбыдуæвджытæн сæ фылдæр (90%) 4-æм номыры бын проектыл схъæлæс кодтой. «Ацы варианты дура-мад рагзаманты арæзтæдты æнгæс у æмæ органикон æгъдауæй микрорайоны йæ бынат ссардта. Декоративон уæлæфтауыл æмæ аркæтыл ис ирон орнаменты элементтæ», – бафиппайдта Елдзарты Константин.
Дискуссийы хатдзæгтæм гæсгæ Арæз-тады министрад сараздзæн объекты паспорт. Йæ къам æвæрд уыдзæн хиды цур æмæ ма интернеты, Хуссар Ирыстоны дзыллон информацийы фæрæзты.
Куыд зонут, афтæмæй Арæзтады, архитектурæ æмæ цæрæнуатон-коммуналон хæдзарады министрад 2022 азы кæроны хид аразын райдыдта нæ горæты 13 Коммунары уынджы. Хуссар Ирыстоны социалон-экономикон райрæзты æххуысæн Инвестицион программæмæ объект хаст æрцыд 2021 азы.
Ног хид зæрондимæ абаргæйæ ахъаззаг уæрæхдæр уыдзæн. Раздæры 6 метрыл бафтаудзысты фондз æмæ хæдтулгæтæн уый уыдзæн дыууæтæлмон сæрибар змæлды фаг. «Проектмæ гæсгæ, хæдтулгæты змæлды хиды хай суыдзæн 8 метры – фæйнæ 4 метры, тротуартæ та уыдзысты метр æмæ æрдæгтæ. Уыимæ ма объекты цур цы фидарфарс ис, уый дæр фæхъомысджындæр кæндзыстæм», – загъта министр. Аразджыты ма фæнды хидмæхизæн къахвæндаджы сæрмæ каскад дæр сæндидзын кæнын.
Горæты транспортон структурæйы ахъаззаг бынат ахсы хид æмæ уымæн ахæм карз дискусситæ расайдта æхсæнады. Ныртæккæ бæрнон æмæ вазыгджын уынаффæ ист у. Цхинвалы уыдзæн ног хид. Дыууæ этапыл дихгонд сты куыстытæ æмæ æввахсдæр дыууæ азы дæргъы арæзтад кæронмæ æрхæццæ уыдзæн.
Цхинвалы Зæронд хид арæзт æрцыд ивгъуыд æнусы тæккæ райдианы. Цалынмæ уый фæзынд, уæдмæ Леуахийы галиу былгæронмæ бацæуынæн адæм пайда кодтой доныл ахизæнæй. Сæдæ азæй фылдæр цыдис Зæронд хидыл. Æнæмæнг, уый уыди Цхинвалы рагондæр объекттæй сæ иу.
Ныфс нæ ис, аразджытæ кæй æрыхъусдзысты æхсæнады хъуыдымæ æмæ цыбыр рæстæгмæ Цхинвалы кæй уыдзæн зæрдæрухсгæнæг фидар æмæ фидыц хид. Алкæмæн дæр æдас цыды фæрæз, туристтæн та сæрыстырæй æвдисыны аккаг объект.
