Куыд зонæм, афтæмæй æрвылаз дæр 4-æм октябры нысан цæуы Цæрæгойтæ хъахъхъæныны дунеон бон. Ацы бон æгас дунейы уагъд фæцæуынц алыгъуызон мадзæлттæ, акцитæ, кæцытæн сæ нысан вæййы адæймагады хъусдард цæрæгойты проблемæтæм аздахынмæ. Нæ республикæйы иу ахæм мадзал уагъд æрцыд нæ горæты 5-æм астæуккаг скъолайы.
Мадзал бацæттæ кодта РХИ-йы сгуыхт ахуыргæнæг, скъолайы клуб “Æнæниз фæлтæр”-ы къухдариуæггæнæг Гæбæраты Екатеринæ. Ацы боны цытæн скъолайы æндæр æмæ æндæр кълæсты ахуыргæнинæгты æхсæн, Екатеринæ ауагъта конкурс, хицæн цæрæгойтæ хуыздæр сныв кæныны фæдыл. Сæ нывтæ хуыздæр рауадысты 6-æм къласы ахуыргæнинæгтæ Пухаты Зæлинæ, Уалыты Владислав, Плиты Артур, Собаты Анастасия, Тадтаты Кристинæ æмæ 11-æм къласы ахуырдзау Коцты Маринæйæн. Конкурсы фæуæлахизуæвджытæн раарфæ кодтой скъолайы директор Туаты Мадинæ æмæ скъолайы ахуыры хайады сæргълæууæг Бежанты Мананæ.
Нæ царды цæрæгойтæн цахæм ахсджиаг нысаниуæг ис, уый фæдыл ахуыргæнинæгтæн радзырдта биологийы ахуыргæнæг Гæбæраты Екатеринæ. Банысан кæнын хъæуы, æмæ Гæбæраты чызг бирæ кæй кусы ахуыргæнинæгтæн нæ алыварс æрдзмæ уарзондзинад æвзæрын кæныныл. Арæх сын ауадзы цæрæгойты æмæ зайæгойты дунеимæ, æмткæй сисгæйæ экологиимæ баст мадзæлттæ, уарзын сын кæны æрдзы цы цæрæгойтæ æмæ зайæгойтыл æмбæлæм, уыдоны, цæмæй сæ хъахъхъæной æмæ сæм аудгæ ахаст дарой.
Цæрæгойты тыххæй дзургæйæ, уый банысан кодта, зæгъгæ, зонадон прогресс размæ куыд цæуы, бæрзонд технологитæ нæ царды куыд биноныг кæнынц, афтæ цæрæгойтæн сæ цард бирæбæрцæй зындæр кæй кæны адæймаджы архайдæй. Цæрæгойтæ хъахъхъæныны дунеон бон зæрдыл æрлæууын кæны цæрæгойты æмæ зайæгойты раз дæр адæймаг бæрндзинад кæй хæссы. Æгас дунейы дæр активон куыст цæуы, цæмæй бахъахъхъæд æрцæуой чи сæфынц, уыцы цæрæгойты хуызтæ, цы цæрæгойтæ ис нæ алыварс уыдонмæ æгъатыр ахаст нæ дарын, зоопаркты цæрæгойты кæм дарынц, ахæм бынæтты сын сæ уавæртæ хуыздæр кæнын. Ацы бæрæгбон, зæгъгæ у, алкæйы бæрæгбон дæр сылгоймагæй, нæлгоймагæй, стырæй, чысылæй, цы диныл хæст у, уымæ нæ кæсгæйæ. Архайынц хæрзаудæн фондтæ, кæцытæ фæрæзтæ æмбырд кæнынц, чи сæ-фынц, уыцы цæрæгойты мыггæгтæ бахъахъхъæныны тыххæй. Ахæм цæрæгойты проб-лемæ карзæй лæууы æгас дунейы дæр.
Екатеринæ куыд загъта, афтæмæй æрвылбон дæр зæххы къорийыл фесæфынц цæрæгойтæ æмæ зайæгойты 70 хуызы бæрц æмæ, зæгъгæ, æввахсдæр азты та гæнæн ис фесæфой уыдонæн сæ цыппæрæм хай. Чи сыстæм сты, уыцы цæрæгойтæ бахъахъхъæныны ахсджиаг нысаниуæг ис Сырх чиныгæн. Уæрæсейы ахæм чиныгмæ хаст æрцыдысты 400 мин цæрæгойæ фылдæр. Ацы здæхты стыр куыст бачындæуыд Хуссар Ирыстоны дæр. Куыд зонæм, афтæмæй цалдæр азы размæ махмæ дæр арæзт æрцыд ахæм чиныг, кæцымæ хаст æрцыдысты, чи сыстæм сты, ахæм цæрæгойтæ æмæ зайæгойтæ.
Скъолайы директор Туаты Мадинæ дæр сывæллæттæн радзырдта бæрæгбон банысан кæныны историйы тыххæй. “Бæрæгбон нысан кæныны хъуыды фыццаг хатт фæзынд немыцаг фыссæг æмæ кинолог Циммерманмæ 1925 азы. Фæстæдæр, 1931 азы цæрæгойтæ хъахъхъæныны фæдыл дунеон организациты конгрессы фæндон бахаста, цæмæй ацы бон суа дунеон. Уæдæй фæстæмæ ацы бæрæгбон нысан кæнынц фылдæрæй фылдæр бæстæтæ. Уæрæсе ацы зæрдылдарæн бон нысан кæнын райдыдта 2000 азæй фæстæмæ. Ацы боны цы алыгъуызон мадзæлттæ уагъд фæцæуынц, уыдонæн вæййы хæрзаудæн æмæ рухсадон нысаниуæг”, – загъта скъолайы директор. Уый æрсидт ахуыргæнинæгтæм, цæмæй кæддæриддæр аудгæ ахаст дарой куыд хъæддаг, афтæ хæдзарон цæрæгойтæм дæр æмæ бæрндзинад хæссой сæ разы.
БЕСТАУТЫ Валя
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.