Цалдæр къуырийы фæстæ Хуссар Ирыстоны ахуыргæнæн уагдæтты айзæлдзысты дзæнгæрæджы зæлтæ, скъолатæй райхъуысдзæн ахуыргæнинæгты хъæлдзæг хъæлæба. Ацы бонмæ Знауыры районы скъолатæ куыд цæттæ сты, уый тыххæй ныхас кодтам районы адæмон ахуырады хайады сæргълæууæг Гæбæраты Эльвирæимæ.
– Эльвирæ, нæ ныхас районы скъолатыл кæй уыдзæнис, уый тыххæй мæ райдианы бафæрсын фæнды, районы цал скъола ис æмæ кæмыты сты?
– Районы ис 8 скъолайы. Уыдонæй 7 сты астæуккаг скъолатæ. Уыдон сты Знауыры поселочы, Балта, Бехъмар, Мугут, Ногхъæу æмæ Хъорнисы хъæуты. Уахтъанайы хъæуы та ис æнæххæст астæуккаг скъола.
– Цахæм у абон скъолаты уавæр, сæрдыгон улæфтыты рæстæджы сæ цалцæггæнæн куыстытæ æххæст æрцыдысты?
– Скъолатæ не сты мæгуырау уавæры. Гуырдзиаг-ирон хæсты фæстæ дзы иутæ æрцыдысты капиталон, иннæтæ та – уæлæнгай цалцæг. Ног 2019-2020 ахуыры азмæ сæ ног цалцæг нал бахъуыд.
– Ахуыргæнджытæй, ома, кадртæй та куыд ифтонг стут?
– Не скъолатæ се ‘ппæт дæр ифтонг сты ахуыргæнджытæй. Кусы нæм 150 ахуыргæнæджы. Алкæмæ дæр сæ ис куысты фæлтæрддзинад æмæ сæ хæстæ æххæст кæнынц æппæт домæнтæм гæсгæ. Ацы ахуыры азмæ нæ райстам ног ахуыргæнджытæ, нæй нæм, куыстæй чи ацыд, ахæмтæ дæр. Ахуыргæнджытæй бирæ азты йæ хæстæ цæсгомджынæй чи æххæст кæны, йæ фæлтæрддзинад ахуыргæнинæгтæн рæдауæй чи амоны æмæ паддзахадон хорзæхтæ кæмæн ис, уыдоны нымæцмæ хауынц Бехъмары астæуккаг скъолайы ахуыргæнæг Зассеты Зоя, Терегуаны астæуккаг скъолайы ахуыргæнджытæ Тадтаты Ритæ æмæ Икъоты Валентинæ, Знауыры поселочы астæуккаг скъолайы ахуыргæнджытæ Хуыгаты Валентинæ, Æлборты Екатеринæ, Козаты Заретæ æмæ æндæртæ.
– Зымæгон уазал бонтæм куыд цæттæ сты кълæстæ, ифтонг уыдзысты хъæрмадæй?
– Гуырдзиаг-ирон хæсты размæ дæр ма кълæстæ алы скъолайы дæр хъарм кодтам сугæй. Уый кæд бирæ куыст æмæ фæрæзтæ домдта, уæддæр сæ амал кодтам. Хæсты фæстæ Ногхъæуы астæуккаг скъолайæ дарддæр алы ран дæр арæзт æрцыдис бынæттон хъармгæнæн системæ æмæ цалдæр азы сæ куыстмæ нæй фау æрхæссæн.
– Ацæугæ ахуыры аз уæм цал рауагъдоны уыдис? Скъолайы фæстæ цахæм у сæ дарддæры хъысмæт?
– Уыд нæм 21 рауагъдоны. Раст куы зæгъон, уæд сæ хъомылгæнджытау се ‘нтыстытæй мах зæрдæтæ дæр рухс кæнынц. Сæ 90 проценты бацыдысты уæлдæр ахуыргæнæндæттæм. Сæ фылдæр ахуыр кæнынц нæхи университеты æмæ сæ къæмдзæстыг не стæм.
– Ацы аз уæм фыццаг къласмæ цал ахуыргæнинаджы бацæудзæнис?
– Абоны онг куырдиæттæ чи балæвæрдта, уыдоны нымæц у 21, фæлæ мæйы кæронмæ ноджы кæй фæфылдæр уыдзысты, ууыл нæ дызæрдыг кæнын.
– Æнæ цухдзинад дæр нæ вæййы. Цахæм зындзинæдтыл æмбæлут ?
– Раст зæгъгæйæ, цы зындзинæдтæ ис, уыдон ракойы аккаг дæр не сты, фæлæ… Информатикæйы кабинеты компьютертæй бирæты хъæуы раивын. Уымæй дарддæр ма не скъолатæ се ‘ппæт ифтонг не сты спортивон залтæй æмæ уый аххосæй зымæгон бонты физкультурæйы уроктæ уагъд нæ фæцæуынц æмбæлон домæнтæм гæсгæ.
– Фехъуыстон, паддзахадон æххуысæй дарддæр ма фæрсæрдыгæй дæр райсут цæстуарзон æххуыс.
– Æрвыл аз дæр хорз æххуыс райсæм «Иууон Ирыстон»-ы уæнгтæй. Нæ уыд афтæ, æмæ сæм истæй тыххæй бахатæм æмæ нæ домæнмæ сæ хъус ма ‘рдарой. Стыр бузныг мæ зæгъын фæнды не ‘мзæххон Козаты Димитрæн дæр. Уый йæ райгуырæн хъæу Хъорнисы астæуккаг скъолайæн балæвар кодта интерактивон фæйнæг, компьютер, хуызджын принтер æмæ æндæртæ.
– Чингуытæ æмæ æндæр ахуыргæнæн дзаумæттæй та куыд ифтонг стут?
– Чиныгцух не стæм. Цалдæр азы размæ цы чингуытæ балхæдтам, пайда кæнæм уыдонæй. Æндæр ахуыргæнæн дзаумæттæ скъоладзаутæн амал кæнынц сæ ныййарджытæ. Чи не ‘ххæссы, ахæм цыбыркъух бинонты скъоладзаутæн фыссæн дзаумæттæ балхæнынц скъолатæ сæхæдæг дæр.
– Уæ ахуыргæнинæгтæ цахæм аивадон æмæ сфæлдыстадон мадзæлтты райсынц хайад?
– Ныр цыппар азы районы уагъд цæуы «Азы ахуыргæнинаг». Хайад дзы райсынц, хорз æмæ иттæг хорз нысæнттæ кæмæн ис, ахæм ахуыргæнинæгтæ. Хайад райсæм, куыд районы, афтæ республикæйы аивадон æмæ сфæлдыстадон мадзæлтты. Нæ ахуыргæнинæгтæн вæййы хорз æнтыст. Афæдз цалдæр хатты экскурситæ саразæм районы æмæ республикæйы цымыдисон бынæттæм. Нæ ахуыргæнинæгты иу хай хайад райсынц Уæрæсейы сæйраг назбæлас гом кæныны рæстæджы, иукъорд ахуыргæнинаджы баулæфынц æппæтадæмон лагерь «Артек»-ы.
Гæззаты Иван
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.