Афтæ чи дзуры, зæгъгæ, фæстаг азты дзæвгар æрхаудта чингуыты популярондзинад, æз дæр дæн уыдон фарс. Бирæтæн нæ ирон зындгонд авторты чингуытæ систы бынтон æцæгæлон. Уавæр фæнывылдæр кæныныл кæд куыст цæуы паддзахадон æмвæзадыл, уæддæр йæ фæстиуæг нырма у мæгуырау. Ууыл æндавы интернет йæхимæ адæмы тынгдæр кæй алвасы, уый дæр. Чиныг пропагандæ кæныны сæраппонд Анахарсисы номыл республикон библиотекæйы арæх ауагъд æрцæуы алыгъуызон мадзæлдтæ. 30 январы дæр ардæм, конференцимæ æрбацыд бирæ адæм. Се ‘хсæн уыдысты ахуыргæндтæ, фысджытæ, студенттæ, ахуырдзау фæсивæд æмæ æндæртæ. Библиотекæйы информацион хайады кусджытæ конференцимæ æрбацæуджыты размæ рахастой темæ «Чиныг æмæ йæ нысаниуæг».

Конференци байгом кодта библиотекæйы кусæг Гаглойты Заринæ. Райдианæй уый банысан кодта, зæгъгæ чиныг æрмæст гæххæт нæу, фæлæ йæм хъус дарын хъæуы куыд удæгас организм, афтæ. Уыимæ ма уый йæ æнæразыдзинад равдыста чиныгмæ уæлæнгай цæстæй чи кæсы, уыдоны сæраппонд.

Кæй зæгъынæй хъæуы, Заринæйы ныхæстæ аппаринаг не сты, фæлæ ма уыимæ зонын хъæуы уый дæр, æмæ хистæр фæлтæр абон дæр дарынц æмбæлон ахаст чиныгмæ. Арæх фæцæуынц библиотекæтæм, райсынц чингуытæ æмæ сæ фæкæсынц. Кæд чиныг æлхæнгæ чи кæны, уыдон нымæц дæр фæкъаддæр, уæддæр ис, адæймаг йæ зæрдæйæн ныфс цæмæй авæра, ахæм хъуыддаг. Абон чиныгмæ уæлæнгай ахаст дарынц уыцы кæстæр фæлтæр, кæцытæн нæ бантыст йæ бауарзын. Фылдæр сæ хъус аздæхтой компютертæм, фæлæ æмбарын хъæуы уый, æмæ сын компютертимæ кусын дæр чингуы-тæ кæй бацамыдтой, стæй компьютерты фæрцы дæр кæй ис чингуытæ кæсæн.

Конференцийы йæ раныхасы Кокойты Ирæ та банысан кодта, зæгъгæ, алы-гъуызон злектронон ифтонггæрзтæ цас фæнды ма «стыхджын» уой уæддæр, æнæ чиныг адæймагадæн уæвæн нæй. Чиныг адæймаджы царды йемæ вæййы йæ райгуырдæй йæ амæлæтмæ, загъта ма уый, æмæ конференцийы хайадисджытæм бахатыд цæмæй арæхдæр цæуой библиотекæмæ, исой чингуытæ æмæ кæсой, цы темæтыл сæ фæнды ахæмтæм.

Чиныгкæсæг Хуыгаты Мадинæ та банысан кодта, зæгъгæ, цæмæй саби хъуыды кæныныл фæцайдагъ уа, йæ бон уа хатдзæгтæ аразын, уый тыххæй хæрз чысылæй хъæуы чиныг кæсын. Компьютертæ ничи схондзæнис æнæпайда, фæ-лæ уыдонæн ис сæхи бынат æмæ сæ пайда кæнын дæр хъæуы сæхи раны.

Раныхасгæнæг ма банысан кодта, зæгъгæ, цыдæриддæр зындгонд æмæ ахуыргонд адæймæгтæ ис, уыдон иуылдæр уыцы бæрзæндтæм схызтысты æрмæстддæр чингуыты фæрцы.

Парламенты комитеты сæрдар, фыссæг Гæбæраты Юри та банысан кодта, зæгъгæ, æхсызгон у абон ардæм уыйбæрц адæм кæй æрбацыд, уый. Уæлдай æхсызгон та уымæн, æмæ зæгъгæ, уæ фылдæр сты æрыгæттæ æмæ скъоладзаутæ. Уæ карæнтæй та бирæтæ бынтондæр аивтой чиныгмæ сæ ахаст. Юри йæ ацы хъуыды бафидар кодта уымæй æмæ раздæр чиныгмæ æнгом чи лæууыд, чи йæ каст, адæмы ‘хсæн, уыдонæн кæй уыд стырдæр кад æмæ аргъ.

Ирыстоны фысджыты Цæдисы æмсæрдар, фыссæг Хъазиты Мелитон та йæ раныхасы конференцийы хайадисджытæн загъта, зæгъгæ, чиныгæн стыр кад кæнæм уымæн, æмæ зæххыл цыдæриддæр ис, уыдон иуылдæр арæзт æр-цыдысты чиныджы фæрцы. Адæмтæ чи-ныгимæ афтæ куынæ схæлар уыдаик-кой, уæд бæрæг дæр нæу, царды нын уыдæттæ бантыстаиккой, æви нæ.

Компютертæ æнæхъæнæй чиныджы бартæ байсой, уый та Мелитоны уырнгæ дæр нæ кæны. Уымæн æмæ компютер адæмы йæхимæ æлвасы, æрмæстдæр йæ гæнæнтæ æмæ æнцонвадаты фæрцы.

Университеты уырыссаг æмæ фæсарæйнаг литературæйы кафедрæйы сæргълæууæг Пæррæстаты Мананæ та конференцимæ æрбахаста йæ уарзондæр чингуытæй цалдæр. Куы федта, конференцимæ уыйбæрц адæм æрбацыд  адæм, уæд ма фæсмон дæр бакодта, рбахæссинаг ма цы чингуытæ уыд, уыдон кæй нæ ‘рбахаста. Уый фæстæ чиныгкæсджытæн бацамоныны хуызы загъта, зæгъгæ, куы банкъарат чиныджы нысаниуæг, йæ миддуне, куы рахатат авторы æнкъарæнтæ æмæ хъуыдытæ, уæд, зæгъгæ, æнæбауарзгæ нæ фæуыдзыстут чиныг æмæ сæм бахатыд цæмæй чиныг бауарзыны тыххæй сæхицæн аразой фадæттæ. Уый фæстæ чиныгкæсджытæн раргом кодта, йæхæдæг чиныгмæ цахæм ахаст дары, уый. Загъта, зæгъгæ, 2008 азы хæсты тынг æхстытæ куы райдыдтой, уæд æй фыццаг бааууон кæнын цы бафæндыд, уыдон уыдысты йæ уарзон чингуытæ.

Æрыгон чиныгкæсджытæн та загъта, зæгъгæ, арæх нæ фæаразут, цы æмбæлы, уыдон, фæлæ зонут, уæ удысконды ис æрмæстдæр хорздзинæдтæ. Уыцы хорздзинæдтæ уæм сты нæ кадджын фыдæлтæй. Раныхасгæнæг ма банысан  кодта, зæгъгæ, кад кæнын хъæуы чиныг чи ныфыста уыдонæн дæр, Манӕнайы хъуыдымæ гæсгæ, зæххыл уыдонæй хуыздæр фæд ничи ныууагъта. Ахæмтæ та нын бирæ сты, кæд нымæцæй цъус стæм, уæддæр.

Конференцийы  раныхас кодтой Хус-сар Ирыстон – Паддзахад Аланийы культурæйы министры хæдивæг Дзеранты Джульеттæ æмæ библиотекæйы дирек-тор Кокойты Валерия дæр.

Гæззаты Иван

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.