Бынæттон харбыз æмæ неси

Экономикæйы размæцыды ахсджиагдæр цæгтæй иу у чысыл æмæ астæуккаг амалиуæгады æнтыст. Афтæ кæй у, уымæ гæсгæ уæ базонгæ кæндзыстæм Знауыры районы Гобозты хъæуы цæрæг Бекъойты Гелайы фермерон хæдзарады архайд æмæ æнтыстытимæ.

Бекъойты Гела къорд азты дæргъы цард Сыбыры. Цалдæр азы размæ фæстæмæ æрыздæхт йæ райгуырæн бæстæм. Фæндыдис æй исты амалиуæгадон архайдыл ныллæууын æмæ, йæ хæлары амындмæ гæсгæ, сфæнд кодта харбызтæ ныссадзын. Нæ климат алы халсар æмæ дыргъæн дæр бæзгæ кæй у, уый фыдæлты амындмæ гæсгæ зыдта. Харбызтæ æмæ неситæн æндæр хъармдæр климат хъæуы, зæгъгæ, уыд къуылымпыгæнджытæ дæр Гелайæн. Фæлæ уый, йæ зæрдæбын куысты фæрцы скептиктæн бауырнын кодта, Хуссар Иры дæр кæй ис ӕрзайынгæнæн хæрзад æмæ хæрзгъæд харбызтæ.

Фермер ацы куыст кæны ныр дыккаг аз, фæлæ ныридæгæн йæ ном айхъуыст натуралон хæлцадон продукт уарзджыты ‘хсæн, ныр базармæ йе ‘рцыдмæ фенхъæлмæ кæсынц æмæ йӕ харбызтæ æмæ неситæ уайтагъд æрбауæй вæййынц. Ныртæккæ харбызы сезон у, æнæлхæнгæ йын нæй. Зонынц, Бекъойты Гелайы æркæнгæ харбыз ногтынд кæй у, уый. «Цæйнæфæлтау хурмæ мæйгæйтты цы харбызтæ фæдарынц, уыдонæй æлхæнæм, фæлтау асæй рæстæмбис, фæлæ хæрзад, бынæттон харбыз хуыздæр у», – зæгъы Цхинвалы цæрæг Саулохты Изольдæ.

«Царды уавæртæм гæсгæ Сыбырмæ ацыдтæн кусынмæ. Фæлæ мæ райгуырæн Ирыстонимæ бастдзинад никуы сæфтон – алы сæрд дæр æрвыстон мæ бинонтимæ Знауыры. Фарон бафæлвæрдтон 5 хуыз харбыз æркæнын, уыдонæй ма ацы аз ныссагътон «Атаман», «Тапчан» æмæ «Баккара». Иннæ дыууæ хуыз фарон дæр уадиссаг тыллæг не ‘рхастой æмæ сын ацы аз сæ тауинагæй нал спайда кодтон. Неси дæр мæм ис дыууæ хуызы. Сæ асмæ гæсгæ сты къаннæг, фæлæ адджын», – зæгъы фермер.

Æрвыл хуыцаубоны дæр амалиуæггæнæг йе ‘мкъаимæ æрласынц сæ тыллæг Стыр базармæ, кусгæ бон та сæ машинæ бауромынц Чысыл базары раз. Сæ харбыз бынæттон кæй у, уый базонгæйæ, æлхæн-джытæ нæ базивæг кæнынц йæ балхæны-нмæ.

Ацы аз Бекъойты бинонтæн тыллæг æркæнын сæ зæрды цас уыд, уый бæрц нæ бантыст – ивгъуыд мæй сын сæ тыллæгæн их разиан кодта, чи ма дзы баззад, уыдон куыддæрты сæндидзын кодтой. «Харбыз æмæ неси зайынц æнæ хъацæнтæй, æгæрыстæмæй, сæ донхæр дæр нæ кæнæм. Фæлхасгæнджыты бартæ хъахъхъæнæг комитет нын сбæрæг кодта нæ тыллæджы гъæд æмæ нæм ис серти-фикат дæр», – зæгъы Бекъойты Гелайы бинойнаг Диляра.

Бекъойты Гела йæ фермерон хæдзарад «Беко» сфидар кодта закъонмæ гæсгæ. Йæхæдæг куыд зæгъы, афтæмæй йæ куысты ницы цæлхдуртыл æмбæлы, дарддæр йæ бизнес ноджыдæр хъавы рауæрæх кæнынмæ.

«Районы разамынад мын баххуыс кодтой, бар мын радтой равзарын зæххы фадыг, æрмæстдæр, дам, кусгæ кæн, æндæр дæ хъыгдарæг нæ уыдзæнис, зæгъгæ. Гобозты хъæуы мæ зæххы фадыгæй бакуыстон æрмæстдæр 1,5 гектары. Фæнды мæ иннæ аз æй фæфылдæр кæнын 8 гектары онг», – зæгъы Гела.

Йæ ныхæстæм гæсгæ, кæд йæ фæндтæ сæххæст уой, уæд фидæн аз Хуссар Ирыстоны базары цы харбыз уа, уымæн йæ зынгæ хай уыдзæн бынæттон – знауыраг.

Уазæгты Марфа