Филологон зонæдты кандидат, профессор Битарты Зойæ 2016-æм азы мыхуыры рауагъта чиныг «Авеста», зæгъгæ, ахæм номимæ. Уый æрæджы ссис «Ирайнаг филологийы иууыл хуыздæр чиныджы» конкурсы номинант æмæ уыцы цауыл стыр цины æнкъарæнтимæ æмбæлынц Хуссар Ирыстоны зонадон интеллигенцийы минæвæрттæ, афтæ ма, ирон æвзаджы рæзтмæ лæмбынæг хъусдард чи здахынц, æппæт уыдон.
Бæрæг куыд у, афтæмæй чиныг «Авеста» арæзт æрцыд стыр ахуыргонд, иранист Абайты Васойы лекциты бындурыл, кæцытæ фыст æрцыдысты 1982-1983 азты. Чиныгаразæг ма Абайты Васойы ахуыргæнинаг куы уыдис, уæд ын райдыдта фыссын магнитофоныл йæ лекциты, цæмæй хуыздæр бацæттæ кодтаид йæ фæлварæнтæм, иннæмæй та йæ фæндыд уыдон арфдæр сахуыр кæнын æмæ сæ бахъахъхъæнын. Уымæн æмæ йæ æмбæрста, ахæм лекцитæ æрмæст Васойы йедтæмæ кæй ничи бакæсдзæн æмæ сыл афтæ арф æмæ бæстон кæй ничиуал æрдзурдзæн.
Битарты Зойæ нын куыд радзырдта, афтæмæй уымæн уæд йæ хъуыдыйы дæр нæ уыд, æмæ сæ искуы спайда кæндзæн æмæ сæ æнæхъæн чиныгæй ныммыхуыр кæндзæн, уый. «Уæрæсейы уагъд цæуы “Ирайнаг филологийæ иууыл хуыздæр чиныджы” конкурс. Конкурсмæ бавдыстой дæс чиныджы æвзагзонынады институты ирайнаг филологийы сектормæ. Уыцы секторы разамонæгæй кæддæр дыууын азы бæрц фæкуыста Абайты Васо. Цы чингуытæ бавдыстой конкурсмæ, уыдонæй иу дæр нæу Васойыл, сты æндæр æмæ æндæр темæтыл. Чиныг «Авеста» мыхуыры рацыд 200 экземплярæй æмæ йæ агургæ та кæнынц бирæтæ. Арвыстам дзы, Уæрæсейы цыдæриддæр минæварадтæ ис, æппæт уыдонæн. Æрæджы дæр ма нæ зонад-иртасæн институты директор Гаглойты Робертмæ фæдзырдтой, зæгъгæ, ацы чины-джы агурынц Стырбритани æмæ Финляндийы дæр. Иудзырдæй, уыдонæн дæр дзы арвыстам. Чингуытæ арвыстон Софья Виноградовайæн дæр. Уый та у, Уæрæсейы авестæйыл цы æртæ адæймаджы кусы, уыдонæй сæ иу, æмæ нымад цæуы тынг хорз авестологыл», – загъта Битарты Зойæ.
Битарты Зойæ абон дæр хорз тæл-мæнтимæ æрæмысы йæ фыццаг фембæлд Абайты Васоимæ, стæй йын йæ лекцитæм куыд цыдис æмæ йын сæ куыд фæфыста, уыдæттæ. Уый ма нын куыд радзырдта, афтæмæй йæ чызг Петербурджы университеты куы ахуыр кодта, уæд Васомæ бахатыдысты, цæмæй сын бар радтаид уымæн йæ лекцитæ ныммыхуыр кæныны тыххæй. Хъыгагæн, куыст бæрæг аххосæгтæм гæсгæ фæкъуылымпы ис æмæ, кæй зæгъын æй хъæуы, чиныг уагъд не ʻрцыд Абайты Васойы удæгасæй. «Абайты Васо куы фæзиан ис, уæд æз æппынæдзух хъуыды кодтон, йæ лекцитæ йын адæмы размæ куыд рахæссон, ууыл. Æмæ уæд афæнд кодтон стыр ахуыргонды раздæры аспиранткæ Софья Виноградовамæ бахатын, кæцы нымад у Уæрæсейы иууыл хуыздæр авестологтæй сæ иуыл. Мæхæдæг æй иунæгæй кæй нæ сарæзтаин, уый зыдтон. Уымæн æмæ дзы хъуыдис комментаритæ радтын. Кæд æз ирайнаг филологийы фæдыл ахуыр кæнын, уæддæр уыйбæрц цæттæ нæ дæн æмæ уæд фæдзырдтон ацы сылгоймагмæ, зæгъгæ, ацы лекцитыл куы бакусиккам. Стыр æхсызгон ын уыдис ацы хъуыддаг, ныххастон æм сæ, æмæ йыл бакуыстам. Уый кусы æвзагзонынады институты ирайнаг филологийы секторы. Виноградова йæхæдæг фыссы, зæгъгæ, Абайты Васо у ахæм фыццаг профессор, йæ лекцитæ мыхуыр кæмæн æрцыдысты. Уый зонадон куыст нæу, фæлæ сты уыцы зонадон куыст куыд хъуамæ фæхæццæ уа аспиранттæм, уый. Ахæм лекциты курсæй, зæгъгæ, нырма махæн нæ аспиранттæ нæ ахуыр кодтой», – загъта Битарты чызг.
Дарддæр ма уый банысан кодта, зæгъгæ, ныридæгæн мыхуырмæ цæттæ кæнынц рагон персайнаг æвзаджы фæдыл лекцитæ дæр Васойы хъæлæсфыстæй. Уыдон дæр фыст æрцыдысты магнитофоныл æмæ сты 22 лекцийы. Уыцы лекцитæ “Авеста”-имæ иумæ рауадзынвæнд кæнынц дыууæ томæй. Нæ зæрдæ йын зæгъы æнтыстытæ.
Чиныг «Авеста»-йæн ис стыр нысаниуæг зонады къабазы. Уый стыр æххуыс уыдзæнис куыд студенттæн, афтæ зонадон кусджытæн дæр. Бирæ стыр ахуыргæндтæ уыдис, фæлæ дзы никæцыйæн æрцыдысты сæ лекцитæ мыхуыр. Васойы лекцитæ иннæты лекцитимæ абарын зын у. Васойæн йæхи стиль уыд. Æнæхъæн дунейы цыдæриддæр ирайнаг филологийы дæснытæ ис, уыдонæн стыр зынаргъ у ацы чиныг. Уымæн æмæ рагон ирайнаг æвзæгты цыдæриддæр ацы тематикæйыл уыд, уыдонмæ лæмбынæ-гæй бавнæлдта æмæ сæ лæмбы-нæгæй ратæлмац кодта. Рагон персайнаг æвзаджы факультет куы бакæнæм, уæд ацы чиныг не студенттæн дæр уыдзæн стыр пайда. Абон факультет у æхгæд, нæхи дæсны специалисттæ нын кæй нæй, уый аххосагæй. Махмæ-иу ахуыргæнджытæ æрцыдысты Цæгат Ирыстонæй. Нæхимæ кæд фæзыной уыцы дæснытæ, уæд та йæ, æвæццæгæн, бакæндзыстæм. Уымæн æмæ махæн у хъæуæг. Иууыл æхсызгондæр мын уый у, æмæ сомбоны дæснытæ чи уа, уыдонæн уыдзæн егъау æрмæг, цæ-мæй хуыздæр сахуыр кæной. Цыдæриддæр ацы лекциты Васо загъта, уыдон ничи загъта иннæ ирайнаг ахуыргæндтæй, уый хуызæн арф сæм ничи бавнæлдта», – зæгъы Битарты Зойæ.
Цхуырбаты Ларисæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.