ахæм номимæ бацæудзæн историмæ 15-16 июны Швейцарийы уагъд конференци
Цалдæр мæйы дæргъы ныгуылæн дуне «нейтралон» Швейцарийы цæттæ кодта Украинæйы фæдыл конференци. Ӕнæлегитимон Зеленский мадзалмæ æнæрхъæцæй уæлдай тынг æнхъæлмæ касти, стыр ныфсытæ æвæрдта ацы саммитæй, ома, дунеон æмæхсæнад уым аххосджыны тæрхон рахæсдзæн Уæрæсейæн, Украинæйы пайдайæн, зæгъгæ. Куыд зонæм, афтæмæй АИШ йæ дæлбар «æмцæдисон» паддзахæдтимæ Уæрæсейы хъысмæт æнæ Уæрæсейæ сбæлвырд кæнын фæнды.
Æцæгдзинадæй та «хъысмæт бæлвырдгæнæг» конференцийы фыццаг бон, экспертты фылдæр хайы хъуыдымæ гæсгæ, разындис æнæнтыст, æнæ мидис. «Хистæр уазæг» Джо Байден йæхæдæг нæ саккаг кодта уырдæм фæзынын. УФ-йы Æдасдзинады Советы сæрдары хæдивæг цыргъзонд Дмитри Медведев йæ телеграм-каналы уайтагъд афыста: «Прогрессгæнæг деменцийы тыххæй йæ йæ бинонтæ нæ ауагътой. Йæ бæсты йын йæ цыбырзонд хæдивæджы хæхтæм барвыстой. Иу рагацау сахуыргонд фразæ загъта уым, уый фæстæ цæрдæг ныййарц ис хæдзары ‘рдæм». Йæ бæсты Швейцарийы фæуагъта Уæрæсе æмæ уырыссæгтæм йе нæуынондзинадæй зындгонд Джек Салливаны – Байдены æххуысгæнæджы.
Цытæ ма бахъуыды кæндзыстæм швейцариаг конференцийæ? Æвæццæгæн, канадæйаг премьер Джастин Трюдойы рæдыд: «Мах æй зонæм, Уæрæсе кæй хъуамæ рамбула ацы хæст. Э-э-э, хатыр курын, Украинæ хъуамæ рамбула хæст…». Трюдойы рæдыд ныхас интернеты уайтагъд психолог Фрейды ахуырадимæ абастой – «оговорка по Фрейду», зæгъгæ. Ома, афтæмæй Джастин раргом кодта йæ сæйраг тасдзинад – Уæрæсейы койæ уымæн йæ туг кæй æрлæууы. «Цæй, о, дæхи хатыртæй ма тыхсын кæн»,– стыр ирониимæ бафиппайдта уый фæдыл уæрæсейаг политолог Константин Кнырик.
Публицист Юлия Витязева та Украинæйы хæст адарддæр кæныны фарсхæцджытæ Щвейцарийы цы иумæйаг къам систой, уый бын бафыста: «Хатдзæг: Растдæр коллективон къам исыны рæстæджы æдылыбег Трюдо бандерæгты лозунг цæмæй рахъæр кæна, уый сæраппонд Швейцари бахардз кодта 15 милуан доллары. Ныфс мæ ис, польшæйæгты та сын райсом сæ хъæрмхуыппы нытту кæндзысты. Æмæ уый уыдзæн, не ‘ппæт дæр ацы æнæсæрфат куырысы (шабаш) цæмæй бахъуыды кæндзыстæм, ахæм цау».
Конференцийы фыццаг бон куы фæцис, уæд агентад Reuters фехъусын кодта, зæгъгæ, Швейцарийы цы хатдзæгон коммюнике райсынмæ хъавынц, уырдæм, гæнæн ис, æмæ бахæссой пункт «Украинæйы сабырад рфидар кæныныл конфликты архайджытæн хъуамæ уа диалог», ома, æнæ Уæрæсейæ ацы фарстайыл дзурæн нæй. Æмæ йæ æцæгдæр бахастой, уымæн æмæ уый Саудаг Арави æмæ ма цалдæр нымад æмæ стыр бæстæты минæвæртты – Швейцарийы президенты, Германы Федеративон Республикæйы канцлеры, Кенийы президенты, Турчы, Саудаг Аравийы, Мексикæйы фæсарæйнаг хъуыддæгты министрты домæн уыдис.
Уæрæсейаг политик, эксперт (2014 азы Украинæйы президенты бынатмæ кандидат) Олег Царев саммиты тыххæй бафиппайдта: «Полный провал конференции в Швейцарии! Это определенно отличается от ожиданий Зеленского, который продолжает грезить, как представит России некие предложения после одобрения международным сообществом».
Хæстон эксперт Юри Подоляка Швейцарийы «сабырады саммиты» фæстиуджыты фæдыл ныффыста: «Фыццаг бакастæй дæр æнцон фенæн у – ацы æмбырд у «æдыхдзинады саммит». Номхуындæй, Ныгуылæны бон нæ бацис Уæрæсейы æртасын кæнын».
Йæ ныхæстæм гæсгæ, ныфс сæ уыдис, ныгуылæйнаг техникæйæ ифтонг Киев хæсты быдыры æнæмæнг кæй фæуæлахиз уыдзæн Мæскуыйыл, уымæй æмæ уæд сæ къухы кæй бафтдзæн Уæрæсейы капитуляци. Куыддæр сæ бæллицты æнæбындурдзинад бамбæрстой, афтæ «сабырады саммиты» тыххæй дзурын фæцагайдтой.
«Бамбæрстой йæ, бирæ азты дæргъы кæй хъомыл кодтой, хæцæнгарзæй кæй сифтонг кодтой, Уæрæсейыл кæй ардыдтой, уыцы Киевы нацистон режим фæхæрд ис, – ныффыста Юрий Подоляка. – Бамбæрстой уый дæр, æмæ Украинæйæ цы баззайа, уый кæй хъæуы фервæзын кæнын, цæмæй Уæрæсейы ныхмæ арæзт плацдарм сын баззайа. Цæмæй та Украинæйы ногæй сардауой Уæрæсейы ныхмæ. Æмæ уæд хъæддаг куыйтæ æмæ шакалтæ сабырдзинад тауджыты ролы ралæууыдысты. Æниу æмбырды идейæ дæр сæм растдæр гъеуæд æмæ уый сæраппонд фæзындис».
Егъау тыхтæ бахардз кодтой мадзалмæ цæттæ кæнгæйæ йæ организатортæ, фæлæ сæ фæндтæ сæ къухы нæ бафтыдысты, зæгъгæ, балхынцъ кодта йæ хъуыдытæ хæстон эксперт. Информацион ресурс «Старше Эдды»-йы политикон афæлгæсæджы хъуыдымæ гæсгæ, украинаг «æдасдзинады саммит» фæцис æмæ мах та дарддæр æнцад-æнцойæ хæцын хъæуы, цалынмæ Украинæ йæхæдæг æмæ йе «рдхæрдтæ» мах фидыды домæнтыл сразы уой, уæдмæ.
«Нæ Уæлдæр Командæгæнæг куыд загъта, уымæ гæсгæ нæ раздæры сабырадон æууæлтæй иннæтæ бæрæг уæззаудæр уыдзысты ныхмæлæууæгæн», – ныффыста уый.
Конференцийы хæдразмæ G7-æн цы æрвылазон саммит уыдис, уый тыххæй газет The New York Times ныффыста, зæгъгæ, ацы аз Италийы æрæмбырд уыдзысты Ныгуылæны «лæмæгъгонд лидертæ» æмæ уым «æгоммæгæс суæвæг дунейы» тыххæй дзурдзысты.
Швейцари та хæрзаг цин кæны, 15 милуан долларæй фылдæр ын кæй не слæууыд лæмæгъ лидерты разамынадæй уагъд ницæййаг саммит.
Швейцарийы конференци куы райдыдта, уæд Паддзахадон Думæйы сæрдар Вячеслав Володин йæ телеграм-каналы ныммыхуыр кодта тезистæ: «Украинæйы фæдыл швейцайраг æмбырды мидис скуынæг ис.
Нæ Президент Владимир Владимиры фырт Путин Украинæ æмæ æмткæй Европæйы уавæры тыххæй знон бахаста сабырады формулæйы æууæлтæ:
◉ Украинæйы нейтралон, æнæблокон, æнæядерон статус, афтæ ма ацы бæстæйы демилитаризаци æмæ денацификаци.
◉ Æхсæнадæмон бадзырдтыты Хъырым æмæ Севастополь, ДАР æмæ ЛАР, Запорожьейы æмæ Херсоны областтæ хъуамæ нысан æрцæуой, куыд УФ-йы регионтæ, афтæ.
◉ Сабырадон процессты регуляцийы фæдыл бындурон разыдзинæдтæ хъуамæ фидаргонд æрцæуой æхсæнадæмон бадзырдтыты. Уæрæсейы ныхмæ санкцитæ æнæмæнг æгъдауæй хъуамæ ист æрцæуой.
Украинæйы раздæры президент Зеленскийы æмæ йæ фарсхæцджытæ Байден, Макрон, Шольц æмæ иннæты инициативæтæ уымæн ахæм æнæмидис фестадысты.
Бадзырдтæ уадзын æмбæлы æрмæстдæр æмбæстæгты номæй. Зеленскийæн та йæ президентон æххæстбарты æмгъуыд фæцис æмæ уый бадзырдты субъект нал у.
Украинæйы ‘рдыгæй абон иунæг легитимон субъект у Уæлдæр Радæ. Æрмæстдæр уымæн ис разыдзинæдты архайæджы бар.
Кæд украинаг депутаттæ сæ адæмы хъысмæтыл хъуыды кæнынц, кæд сæ нæ фæнды сæ паддзахад фесафын, уæд хъуамæ æвæстиатæй Путины фæндæттыл дзурын райдайой.
Хæдæгай, нæ информацимæ гæсгæ, Уæлдæр Радæйы депутатты иу хай райдыдта Путины тезистыл дзурын.
АИШ æмæ Евроцæдис нын нæ фарстатæ ныллыг кæндзысты, зæгъгæ, уымæй украинаг депутаттæ сæхицæн цас фылдæр ныфсытæ æвæрой, уыйбæрц къаддæрæй-къаддæр кæндзæн, Вашингтон æмæ Брюссель хардзгæнæн æрмæгыл цы украинаг æмбæстæгты нымайынц, уыдонæн сæ нымæц, къаддæрæй-къаддæр кæндзæн Украинæйы территори.
Афон æрцыд æрæмбарынæн: Украинæйæн президент нæй, бæрндзинад иууылдæр æнцой кæны Уæлдæр Радæйы уæхсчытыл.
Ахæм уавæры уын иуварс алæууыны бар нæй».
P.S. Æцæгдæр, нырыккон дунеон лидертæй бирæтæн сæ лæджыхъæд, сæ компетенцитæ æмæ сæ аналитикон миниуджытæ иттæг зæрдæхсайгæ сты. Евроцæдисы фæсарæйнаг хъуыддæгты комиссар Жозепп Боррелы зындгонд ныхас «Европæ дзæнæты бынат, дидинæфтауæг тыгъдад у, йæ алфамблай та стыгуыр сты хъæддаг æмæ тæссаг джунглитæ», зæгъгæ, уый кæд нацистон сæйраг идейæйы, ома, адæмты уæлдæр æмæ дæлдæр бынаты æвæрæг идейæйы пропагандæ нæу, уæд æй æндæр куыд схонæн ис?
Историйы тымыгъты, дам, рæстырдæм здахын зонын хъæуы. Æмæ сæ ныгуылæны æрдыгæй рæстырдæм чи хъуамæ аздаха? Нацист Боррель æви къæрных Урсула кæнæ рогзонд Макрон? Иннæ ахæм Донбассы аст азы размæйы трагедийыл къæл-къæлæй худæг Шольц. Стыр фурды былгæрæттыл цы хъомысджын бæстæ айтыгъд, уырдыгæй ацы диссаджы къордæн разамынад дæтты деменцийы амæттаг Байден…
Радон хатт та Уæрæсейы къухы ис дунейы ирвæзыны хъуыддаг….
ДАМБЕГТИ Иринæ
