Ивгъуыд къуыри Президент Бибылты Анатоли сарæзта хъусынгæнинаг, цыран уый банысан кодта, зæгъгæ, Уæрæсеимæ баиу уæвын у нæ республикæйы стратегион нысан, æввахс рæстæджы, зæгъ, арæзт æрцæудзысты юридикон къахдзæфтæ æмæ Республикæ Хуссар Ирыстон уыдзæн йæ историон Райгуырæн бæстæ – Уæрæсейы Федерацийы сконды. Уымæй дарддæр ма, Президент уæрæсейаг дзыллон информацийы фæрæзты минæвæрттæн йæ интервьюйы загъта йæ хъуыды, зæгъгæ, æнæмæнгхъæуæг у Хуссар Ирыстоны референдум ауадзын Уæрæсейы скондмæ бацæуыны тыххæй. «Принципиалонæй, Республикæ Хуссар Ирыстоны Конституцийы алцы дæр бæрæг фыст у. Кæй зæгъын æй хъæуы, мах хъуамæ базонæм адæмы хъуыды, ома, саразын хъæуы афтæ, цæмæй адæм равдисой сæ ахаст Уæрæсейы скондмæ бацæуыны фарсты фæдыл референдум ауадзыны фæрцы», – банысан кодта бæстæйы сæргълæууæг.
Ацы ахсджиаг фарсты тыххæй нын сæ хъуыдытæ загътой нæ горæты цæрджытæ.
Хъуылымбегты Роберт, историон зонæдты кандидат, журналист: «Хуссарирыстойнаг ирæттæ алы хатт дæр тырныдтой Уæрæсейы скондмæ бацæуынмæ. Мæнмæ гæсгæ, Хуссар Ирыстон Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бацæуыны фæдыл референдумы хуссарирыстойнаг адæм зæгъдзысты сæ хъуыды æмæ бафидар кæндзысты дыууæ Ирыстоны баиу кæныны фæдыл курс Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бацæуыны фæрцы. Æндæр фарст уый у, æмæ цахæм форматы æвдыст æрцæудзæн Хуссар Ирыстон – хицæн субъекты хуызы æви Цæгат Ирыстонимæ баиу уæвгæйæ. Президент Бибылты Анатоли куыд загъта, афтæмæй уый у «техникæйы фарст». Фыццаг ирон минæварад саразынæй фæстæмæ ацы здæхт реализаци цæуы Хуссар Ирыстоны адæмы æмбарынады. Цæгат Ирыстон Уæрæсейы субъект кæй у, уымæ гæсгæ ацы фарст, фыццаджыдæр, актуалон у Хуссар Ирыстоны цæрæг ирæттæн», – банысан кодта историк.
Гаглойты Роберт, Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институты директор, æхсæнадæмон змæлд «Ирæтты Уæлдæр Советы» хуссарирыстойнаг хайады сæрдар: «Æз хæцын Хуссар Ирыстон Уæрæсейы скондмæ бацæуыны тыххæй референдум ауадзыны æвварс. Фæлæ мæнæн ахсджиаг у, цæмæй Хуссар Ирыстон Уæрæсейы скондмæ бацæуа куыд хицæн субъект, куыд суверенон паддзахадон арæзт, афтæ. Æмæ суверенон субъекты хуызы Хуссар Ирыстон Уæрæсейы скондмæ куы бацæуа, уæд гæнæн уыдзæн Ирыстоны дыууæ хайы баиу кæныны тыххæй дæр æруынаффæ кæнын. Уыцы иурæстæджы æз дæн, Хуссар Ирыстон Уæрæсейы скондмæ бацæуыны æнæмæнгхъæуындзинадыл чи дызæрдыг кæны, кæй нæ фæнды, уыдоны ныхмæ. Уымæн æмæ дзырд цæуы, фыццаджыдæр, хус-сарирыстойнаг адæмы æдасдзинады тыххæй. 1990 азтæй райдайгæйæ суанг 2008 азы онг мах нæхиуыл бавзæрстам ацы здæхты æппæт негативон фактортæ дæр. Уырны мæ, Уæрæсейы скондмæ нæ республикæйы бацыд цæрæнбонтæм кæй сифтонг кæндзæн Хуссар Ирыстоны адæмы æдасдзинад, уый».
Хуриты Батрадз, журналист: «Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бацæуыны тыххæй референдум ауадзыны идеяйыл сæмбæлдтæн стыр райзæрдæйæ. Уæрæсеимæ иу паддзахады уæвын хуссарирыстойнаг адæмæн у иууыл хуыздæр гарант æдасдзинады фарсты фæдыл. 1992 азы гуырдзиаг-ирон ныхмæлæуды райдианты æз нырма кæд чысыл лæппу уыдтæн, уæддæр мæ зæрдыл хорз лæууынц, уыцы рæстæджы æндыгъд уавæртæ. Цхинвалы æппынæдзух дæр уыд æхстыты бын, гуырдзиæгтæ нын арæзтой алыгъуызон блокадæ. Мæ цæстытыл арæх ауайынц 2008 азы августы тугуарæн хæсты æбуалгъ цаутæ дæр. Уæд нæм Стыр Уæрæсе æххуысмæ куынæ фæзындаид, уæд абон нæ хъуыддаг куыд уыдаид, уый бæрæг нæу. Уæрæсейы Федераци Хуссар Ирыстонæн у æдасдзинады иунæг гарант. Уырны мæ, Украинæйы уагъдцæуæг сæрмагонд æфсæддон операци Уæрæсейæн æнтыстджынæй кæй фæуыдзæн, кæй фæуæлахиз уыдзæн фашизмыл æмæ сæм сабырдзинад кæй уыдзæн, уый. Урæсейы скондмæ бацæуыны операци Хуссар Ирыс-тонæн æвæрццагæй скъуыддзаг куы æрцæуа, уæд хуссарирыстойнаг адæм сæхи банымайдзысты амондджыныл, уымæн æмæ æфсымæрон уæрæсейаг адæмимæ ирон адæмы бæтты æнусон хæлардзинад».
Плиты Етери, пенсиисæг: «Æз кæд политикæйæ дард лæууын, уæддæр хорз зонын Уæрæсе ирон адæмæн бирæ хæрзты кæй бацыд, уый. Иу æнусы дæргъы нæ бахызта цалдæр геноцидæй. Стыр Хуыцауæн фæндон фæуæд æмæ ирон адæм хæст макуы уал фенæд. Мæныл азтæ сæ уæззау фæд æруагътой æмæ Хуссар Ирыстон Уæрæсейы скондмæ куы бацæуид, уæд мæ хъæбултæм, мæ хъæбулы хъæбултæм мæ зæрдæ нал æхсаит… Тынг бæллын, уыцы рæстæг ма куы æрæййафин æмæ Хуссар Ирыстоны Уæрæсейы сконды фенон…».
Джиоты Виктория, студенткæ: «Нæ паддзахады сæргълæууæг Уæрæсейы скондмæ бацæуыны фæдыл референдум ауадзыны тыххæй куы фехъусын кодта, уæд фыццаг цæуыл ахъуыды кодтон, уый уыд, зæгъгæ, хуссарирыстойнаг адæмы бæллиц куы сæххæст уаид, уæд нын уаид фидар æдасдзинад. Иннæ ахæм дыууæ Ирыстоны куы баиу уаиккой Уæрæсейы сконды, уæд уымæй хуыздæр цы уаид. Мах æнæуый дæр чысылнымæц наци стæм æмæ цæмæн хъуамæ уæм дыууæ дихы, цæмæн хъуамæ уа не ‘хсæн арæн. Уырны мæ, официалон æгъдауæй кæй суыдзыстæм Уæрæсейы Федерацийы иу хай, уый. Мæ ныййарджыты ныхæстæм гæсгæ йæ зонын, хуссарирыстойнаг адæм рагæй фæстæмæ, ома, 100 азы бæрц кæй бæллынц Уæрæсейы скондмæ бацæуынмæ».
ДЖИОТЫ Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.