Хуссар Ирыстоны адæмы тырнындзинад Стыр Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бацæуыны нысанæн уагъд æрцыд референдумтæ. Фæлæ, æвæццæгæн, алы хъуыддагæн дæр йæхи рæстæг æмæ фæтк ис. Æмæ уыцы рæстæг кæддæр æрцæуы – афтæ уыд нæ бæстæйы паддзахадон хæдбардзинад банымайыны хъуыддаг дæр Уæрæсейы Федерацийы ‘рдыгæй. Уый фæстæ нæ бæстæйæн уыцы ахсджиаг хъуыддагмæ цадæггай иу кодтой æмæ кæнынц дунейы алы рæстылхъуыдыгæнæг паддзахадтæ дæр.
Нæ адæмы æнусон бæллицц – Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бацæуыны рæстæг дæр дард кæй нал у, уымæ гæсгæ та нæ закъоны бын-дуртыл æнцойгæнгæйæ æмæ Конституцийы нормæтæ хынцгæйæ, радон хатт бахъуыд нæ адæмы фæндон равдисынæн референдуммæ бацæттæ кæнын. Уыцы ахсджиаг хъуыддагыл ныртæккæ уæхскуæзæй куыст цæуы æмбæлон инстанциты æмæ бæстæйы уæлдæр къухдариуæгады руаджы. Ацы ахджиаг æмæ вазыгджын хъуыддаджы фæдыл нын йæ хъуыдытæ дзуры Хуссар Ирыстоны Президенты администрацийы Информацион-аналитикон управленийы сæргълæууæг Уазæгты Юри:
– Хуссар Ирыстон Уæрæсейы Федерацийы скондмæ бакæныны фарстæн ныртæккæ ис тынг хорз рæстæг. Уый тыххæй Хуссар Ирыстон хъуамæ сараза юридикон къахдзæф. Уымæ гæсгæ Хуссар Ирыстон ма хъуамæ къуыхцы кæна æмæ ацы фарсты фæдыл сорганизаци кæна æппæтадæмон референдум.
Постсоветон тыгъдады геополитикон уавæрмæ хъусдард здахгæйæ ныртæккæ хорз фадат у ацы фарст бæстон кæнынæн. Уыцы фарст политикон боны фæткæй ист никуы æрцыд. Ацы ахсджиаг хъуыддаджы фæдыл хъусынгæнинæгтæ арæзтой æмæ ныхас кодтой бирæ политикон тыхтæ æмæ хицæн политиктæ.
Йæ ныхæстæм гæсгæ ныртæккæйы сæвзæргæ уавæрты, ома Уæрæсейы Федерацийæн æмæ ныгуылæйнаг бæстæтимæ цы хъаугъа сæвзæрд, уый хынцгæйæ ныртæккæ хæрзвадат уавæртæ ис Хуссар Ирыстонæн ацы ахсджиаг фарст æрбæстон кæнынæн. Уымæн æмæ уый размæ рæстæджыты уæрæсейаг фарсæн ацы фарст æрбæстон кæнынæн уыд къорд цæлхдуртæ – дунеон уавæр цæмæй ма фæкарздæр уыдаит, цавæрдæр дунеон кризистæ бæрæг фæстиуджытимæ ма æрцыдаиккой.
«Ам дзырд цæуы Уæрæсейы ныхмæ гæнæнуæвæг æппæт санкцитæ бакæныныл. Уымæ гæсгæ кæд Мæскуы Хуссар Ирыстоны сидтмæ йе ‘ргом аздаха, уæд йæ ныхмæ уæлæмхас санкцитæ бакæнынæн фадат нал уыдзæн», – банысан кодта уый.
Йæ ныхæстæм гæсгæ Хуссар Ирыстонæн ацы вазыгджын æмæ ахсджиаг фарсты фæдыл уынаффæ ист æрцæудзæн Уæрæсейы уæлдæр къухдариуæгады æмвæзадыл. Уымæ гæсгæ уæрæсейаг фарсæрдыгæй хъæуы банхъæлмæ кæсын æмбæлон дзуаппмæ.
Референдум ауадзын æнæмæнгхъæуæг у
Информацион-аналитикон управленийы къухдариуæггæнæджы ныхæстæм гæсгæ Хуссар Ирыстоны уагъд æрцыд ахæм æнгæс референдумтæ, цыран нæ республикæйы цæрджытæ Уæрæсейы иу хай суæвыны фæдыл равдыстой сæ фæндондзинад. Фæлæ ныртæккæ дæр ногæй ацы фарсты фæдыл референдум ауадзын æнæмæнгхъæуæг у, цæмæй ногæй бафидар кæнæм ацы уынаффæ, ноджыдæр бæрæг æрцæуа адæмы хъуыды.
Банысан ма кодта, зæгъгæ, Уæрæсейы скондмæ бацæуынæн барадон бындуртæ хынцыд куы цæуой, уæд фаг у 1992 азы референдум дæр, уымæн æмæ уый фæстиуджытæ дæр ничи аивта. Фæлæ уæды референдумæй бирæ рæстæг кæй рацыд, уымæ гæсгæ Хуссар Ирыстоны фæзынд ног фæлтæр, æмæ та ныр дæр базонын хъæуы адæмы фæндондзинад æмæ уый фæстæ ист цæудзысты дарддæры къахдзæфтæ. Уымæ гæсгæ референдум ауадзын æнæмæнг хъуыддаг у.
«Æрæджыма Уæрæсейы скондмæ бацæуыны фæндондзинады тыххæй хъусынгæнинæгтæ райхъуыст Донецк æмæ Луганскы республикæты къухдариуæггæнджытæ. Фæлæ мæ хъуыдымæ гæсгæ, уæлдай нæу, референдумтæ иу бон ауадзæм æви æндæр рæстæджыты, уымæн. Ацы хъуыддаджы ахсджиаг у, Уæрæсейы ‘рдыгæй цы реакци уыдзæн, уымæн», – банысан кодта ныхасгæнæг.
Гуырдзыстон æрдомдта цæхгæр мадзæлттæ
Хуссар Ирыстоны фæстаг рæстæджы æрцæугæ цаутæм гуырдзиаг фарсæн уыд æнæсæрфат реакци. Гуырдзыстоны радикалон оппозици Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы раздахыны фæдыл æрдомдта цæхгæр радикалон мадзæлттæ. Фæлæ, иумиагæй сисгæйæ, гуырдзиаг къухдариуæгад хорз æмбарынц сæ фадæттæ æмæ сæхи дарынц хиуылхæцгæ. Украинæйы зæххыл цæуæг цаутæ Гуырдзыстоны мидæггагон политикон фæзуатыл рабæрæг кодтой, радикалтæм куыд æнхъæлмæкæсæн уыд, ахæм активондзинад. Уымæ гæсгæ уый бандавдзæн Гуырдзыстоны тыхты равæрдыл.
Бирæ ныхæстæ ис фехъусæн референдумы æнæлегитимондзинады тыххæй, ома, афтæхуыйнæг «оккупацийы» уавæрты куыд ис гæнæн референдум ауадзын. Фæлæ нæ бæстæ æххæстбæрцæй оккупацийы фæазымджын кæндзæн Гуырдзыстонæн йæхи, уымæн æмæ йæ рæстæджы Хуссар Ирыстонæй ацух æрцыдысты Триалет æмæ Скæсæн Ирыстоны зæххытæ, сæ цæрджытæ та этникон равзæрдмæ гæсгæ бавзæрстой æфхæрд. Дæнцæгæн æрхæсдзынæн ахæм факт æмæ æрмæст Триалеты, иуæй-иу бæрæггæнæнтæм гæсгæ, цард 40 минæй фылдæр ирон цæрæджы. Уыдон фылдæр хай сырд æрцыдысты 20-æм æнусы 90-æм азты райдианты.
Президенты Администрацийы минæвары ныхæстæм гæсгæ афтæ уыд Тырсыгомы ирон хъæуты æмæ Скæсæн Ирыстоны æндæр территоритыл дæр. Уыцы кæмттæй рацæугæ æмбæстæгтæ ныртæккæ дæр сты Гуырдзыстоны арæнхъахъхъæнджытæм сау номхыгъдты æмæ сæ тыхы нæй, цæмæй бабæрæг кæной сæ фыдæлты ингæнтæ, уымæн æмæ сын, æгæрыстæмæй, туристты хуызы дæр фадат нæй Гуырдзыстонмæ бацæуынæн.
КЪÆБУЛТЫ Маринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.