ТОТЧИТЫ ГЕОРГИ ÆРДЗЫРДТА НÆ РЕСПУБЛИКÆЙЫ ÆНÆНИЗДЗИНАДЫ ФАРСТАТЫЛ

Ацы бонты Информаци æмæ мыхуыры паддзахадон комитеты пресс-центры уагъд ӕрцыдис пресс-конференци  РХИ-йы Æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты министр Тотчиты Георгийӕн. Уый журналисттӕн радзырдта азы дӕргъы министрады бакӕнгӕ куысты тыххӕй, ӕмӕ   сӕм дарддӕр цы плӕнттӕ ис, уыдоны фæдыл. Сӕйраджыдӕр банысан кодта, зӕгъгӕ, Республикон бирæпрофилон медицинон центры филиалтӕ ныридӕгӕн кӕй дæттынц дзуапп нырыккон дуджы домӕнтæн ӕмӕ ифтонг кӕй сты ӕппӕтхъӕуæг ифтонггӕрзтӕй.

«Нӕ республикӕйы никуы уыдис сывӕллӕтты рынчындон ӕмӕ йӕ баконд стыр ахъаз фӕцис не ‘мбӕстӕгтӕн. Уымӕй уӕлдай ма нӕм ис  уыргты ахӕм низӕй рынчынтӕ, кӕцыты ӕрвылбон дӕр хъӕуы медицинон ӕххуыс, ӕмӕ рагӕй фӕстӕмӕ ацы рынчынтӕ бар-ӕнӕбары цыдысты ӕндӕр рӕттӕм.  Ӕрӕджы нӕм цы операцион-хирургион корпус ӕрцыдис арӕзт, уым апрелы мӕйӕ фӕстӕмӕ кусын райдыдта гемодиализы хайад дӕр. Ныр рынчынты нал хъӕуы искуыдӕм цӕуын, дзӕвгар финансон фӕрӕзтӕ хардз кӕныны сӕр, ӕмӕ уый дӕр, кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, хорзӕрдӕм бандӕвта ацы категорийы рынчынтыл», – загъта Тотчиты Георги.

Банысан кӕнын хъӕуы уый дӕр, ӕмӕ ӕдæппæтæй министрады системæйы кӕй уæвынад кæны 74 медицинон уагдоны. Уыдонӕй бирӕтӕ раздӕр уыдысты хицӕн организацитӕ, фӕлӕ 2018 азы реформӕ саразыны фӕстиуӕгӕн баиугонд ӕрцыдысты ӕмӕ ныр иумӕйагӕй хуыйны Республикон бирæпрофилон медицинон центр. Ацы къахдзӕфтӕ арӕзт ӕрцыдысты, цӕмӕй дохтыртӕ рынчынтӕн кӕной гъӕдджындӕр медицинон ӕххуыс, ӕмӕ ма ӕгас министрады уагдӕттыл дӕр уа ӕмбӕлон контроль. Уый фӕдыл медицинон кусджытӕн арӕзт цӕуынц ӕппӕт уавӕртӕ, – ифтонг сӕ кӕнынц ӕнӕ-мӕнгхъӕуӕг медицинон гӕрзтӕй, инвентарӕй, кадртæй.

Тотчиты Георги 2019 азы иууыл сӕйрагдӕр цауыл банымадта Гуырӕн хӕдзары сырӕзт, кӕцыйы уыдзӕн гинекологион хайад дӕр. Ныртӕккӕ ма бӕстыхайы кӕнынц лыстӕг аразӕн куыстытӕ ӕмӕ  Ног азы агъоммӕ эксплуатацимӕ лӕвӕрд ӕрцӕудзӕнис.

Куыстуаты хорз фӕстиуджытӕ алыхатт дӕр баст вӕййынц аккаг кадртимӕ ӕмӕ ацы фарст нӕ республикӕйы куыстуӕтты фылдӕр хайы вӕййы сӕйраг бынаты. Тотчиты Георги куыд загъта, афтӕмӕй кадрон политикӕимӕ баст проблемӕтӕ йӕ министрады скъуыддзаг цӕуынц, фӕлӕ уӕддӕр ис зындзинӕдтӕ. «Æнæниздзинад хъахъхъæнын  æмæ социалон рæзты министрад цухдзинад ӕййафы кадртӕй, – куыд анестезиологи æмæ реаниматологийы, фадыгон службӕйы, педиатрийӕйы, психиатрийӕйы, фтизиатрийӕйы ӕмӕ афтæ дарддæр. Ацы аз кусынмӕ райстам цыппар ӕрыгон кадры, цыппар студенты та нын ахуыр кӕнынц ординатурӕйы иууыл хъӕугӕдӕр дӕсныйӕдты хаххыл уӕрӕсейы уӕлдӕр ахуыргӕнӕндӕтты, кӕцытӕ фидӕнмӕ ӕрӕздӕхдзысты ӕмӕ кусын райдайдзысты. Арвыстам ма ахуыр кӕнынмӕ анестезиологи æмæ реаниматологийы хаххыл дӕр. Хъуаг ма ӕййафӕм дохтыртӕй дӕрддзӕф хъӕуты ӕмӕ ӕрӕджы Цъинагар ӕмӕ Синагурмӕ арвыстам дыууӕ фӕлтӕрд дохтыры, цӕмӕй ӕмбӕлон медицинон ӕххуыс кӕной бынӕттон цӕрджытӕн», – загъта ведомствӕйы сӕргълӕууӕг.

Ӕрвылаз дӕр не мбæстæгтæй бирӕтӕ ӕрвыст ӕрцӕуынц Уæрæсейы Федерацимæ бæрзондтехнологион æххуыс бакӕныны тыххæй ӕмӕ та ацы аз дӕр 870 рынчыны райстой ахӕм ӕххуыс. Пациентты фылдӕр хай вӕййынц онкологи, травматологи, ортопеди, офтальмологи ӕмӕ зӕрдӕнизты рынчынтӕ. Министрмӕ ма фарст радтой, зӕгъгӕ, зӕнӕг кӕмӕн нӕ цӕуы, ахӕм бинонтӕн ам бынаты нӕй саразӕн хосгӕнӕн центр.

«Уыцы центрӕн, фыццаджыдӕр, хъӕуы бӕрзондквалификацийы дӕснытӕ, стӕй йӕ ифтонггӕрзтӕ дӕр тынг зынаргъ лӕууынц. Цӕмӕй ахӕм центр экономикон нымадмӕ гӕсгӕ пайда уа, уый тыххӕй йӕм бирӕ пациенттӕ хъуамӕ цӕуа, ӕмӕ махмӕ бынӕттон цӕрджыты нымӕц афтӕ бирӕ нӕу. Абоны бон ацы пациентты Уӕрӕсейы медицинон уагдӕттӕм ӕрвитын махӕн у бирӕ пайдадӕр. 2019 азы ацы хаххыл арвыстам 30 адӕймаджы», – банысан кодта Тотчиты Георги.

1989 азӕй фӕстӕмӕ хӕстон цаутӕ ӕмӕ ӕндыгъд уавӕр ӕвзӕрырдӕм кӕй бандӕвтой цӕрджыты ӕнӕниздзинадыл, психикæйыл, уый фӕстиуӕгӕн ӕнӕмӕнгхъӕуӕгыл нымад ӕрцыдис психологон реабилитацион центры баконд. Фӕлӕ ныры онг ацы хъуыддаг нӕ бӕстӕйы къухдариуӕгады къухты нӕма бафтыд. Тотчиты Георги куыд фехъусын кодта, афтӕмӕй ацы проект реализаци хъуамӕ ӕрцӕуа 2020 азы. Кӕд ӕмӕ психиатрион рынчындон саразыныл дӕр рагӕй цӕуы дзырд, уӕддӕр нырма ацы фарст скъуыддзаг нӕу.

2020 азы райдианы ма хъуамӕ скуса тугуадзӕн службӕ дӕр, кӕцыйы баконд министрадӕн нымад у сӕйраг хӕсыл, уымӕн ӕмӕ кӕцыфӕнды рынчындоны дӕр ӕнӕмӕнгхъӕуӕг у. Ацы службӕйӕн ныридӕгӕн ифтонггӕрзтӕ дӕр ӕлхӕд сты ӕмӕ ма ацы дӕсныйады хаххыл бацӕттӕ кодтой кадртӕ дӕр.  Уымӕй уӕлдай Ӕнӕниздзинады министрад фӕнд кӕны ифтонггӕрзтӕ балхӕнын, кӕцыты фӕрцы аразӕн уыдзӕнис бӕрзондтехнологон операцитӕ сӕрымагъзы тугзилдухимӕ баст низты рӕстӕджы, ома, инфаркт миокарда, кӕнӕ инсульты рӕстӕджы. Ацы фарст ӕвӕрд хъуамӕ ӕрцӕуа Хицауады раз, цӕмӕй йӕ бахӕссой Инвестпрограммæмӕ. Ацы хаххыл кадртӕ бацӕттӕ кӕнынӕн дӕр бахъӕудзӕнис рӕстӕг ӕмӕ ӕхцайы фӕрӕзтӕ.

Пресс-конференцийы ма дзырд цыд, цӕрджытӕй хатырон медицинон лӕггӕдтӕй чи пайда кӕны, уыдоныл. Тотчиты Георгийы ныхӕстӕм гӕсгӕ, ацы аз лӕвар хостӕй ифтонг кӕныны хъуыддагӕн хицӕн ӕрцыд 176 миллуан сомы. Фӕлӕ ацы ӕхцайы фӕрӕзтӕ не сфаг сты ӕмӕ  азы кӕрон баййӕфтой хостӕй хъуагдзинад. Министр куыд бамбарын кодта, афтӕмӕй рынчынты хостӕ иннӕ азтӕм абаргӕйӕ сты зынаргъдæр ӕмӕ ацы хъуыддаг расайдта медикаментты дефицит. Ныр иннӕ азӕн ӕхцайы фӕрӕзтӕ фӕфылдӕр уыдзысты – хицӕн ӕрцӕудзӕнис 185 милуан сомы. 

Фӕстаг азты РХИ-йы Æнæниздзинад хъахъхъæныны æмæ социалон рæзты министрад сфӕрӕз кодта бирӕ ифтонггӕрзтӕ, ӕмӕ цӕмӕй рӕстӕгӕй раздӕр ма хӕлой, уый тыххӕй та сӕм хъӕуы хъусдарын ӕмбӕлон специалистты ӕрдыгӕй. «Ныридӕгӕн медицинон ифтонг-гӕрзтӕн уагъд цӕуы техникон инвен-таризаци ӕмӕ йӕ фӕуыны фӕстӕ, ног азы райдианы министрады  балансыл ӕвӕрд ӕрцӕудзысты. Иннӕ аз дӕр та нӕ бахъӕудзӕн ноджы ифтонггӕрзтӕ ӕлхӕнын ӕмӕ сӕм хъусдард куы нӕ здахӕм, уӕд тагъд фехӕлдзысты», – загъта Тотчиты Георги.

Кӕронбӕттӕны  министр бахатыд, цӕмӕй бынӕттон цӕрджытӕ райсой ӕнӕмӕнгхъӕуӕг медицинон фӕдзӕхстытӕ. Абоны бон уал æр-мæстдæр 1 мин адӕймаджы райстой медицинон фӕдзӕхстытӕ.

ДЖИОТЫ Александр

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.