Медицинон лæггæдтæ – ног æмвæзадмæ

Республикæ Хуссар Ирыстоны Æнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты министрады бакæнгæ куысты тыххæй медицинон кусджыты раз хыгъд радта йæ сæргълæууæг Тотчиты Георги. Æмбырды хайад райста РХИ-йы Хицауады Сæрдар Пухаты Эрик. Уый æрдзырдта æмткæй Хуссар Ирыстоны медицинон уагдæтты уавæрыл. Æдæппæтæй дзы уæвынад кæнынц 84 медицинон уагдоны. Уыдонæй 7 сты рынчындæттæ, 3 поликлиникæтæ, 12 дохтырон амбулаторитæ, гуырæн хæдзар гинекологион хайад æмæ сылгоймæгты консультациимæ – 1, тагъд æххуысы станцæтæ – 2, диспансертæ – 3, профилактикон медицинæйы центр – 1, реабилитацион центр «Надежда», тæрхонон-медицинон экспертизæ, зæрæдты æмæ сахъатджынты пансионат «Забота», ФАП-тæ та сты 48 æмæ æнæниздзинады пункттæ – 1. Министр банысан кодта æдæппæтæй йæ дæлбаруæвæг медицинон уагдæтты дохтыртæ æмæ иннæ медперсонал штаттæм гæсгæ цас сты, стæй сæ куыстмызд цас у, æппæт уыдæттæ. Дохтырæн астæуккаг нымадæй йæ куыстмызд у 26 481 сомы бæрц æмæ астæуккаг медперсоналæн та 15 482 сомы бæрц.

«Абон Æнæниздзинад хъахъхъæныны иумиаг уавæр у вазыгджын æмæ адæмы æнæниздзинад хъахъхъæныны паддзахадон гарантиты реализаци кæныны домæнтæн æххæстæй дзуапп нæ дæтты. Уымæн та ис йæхи аххосæгтæ. Кадртæй ифтонг кæныны хъуыддаг медицинон къабазы у иууыл ахсджиагдæр. Ацы проблемæ æнæниздзинад хъахъхъæныны куыст фæхуыздæр кæныны хъуыддаджы у сæйраг», – зæгъы Тотчиты Георги.

Хыгъдон рæстæджы куыстæй ифтонг æрцыдис 6 дохтыры, фæлæ нырма дæр ахсджиаг у уый, æмæ кæй нæ фаг кæнынц ахæм специалисттæ, куыд реаниматолог, анестезиолог, патологоанатом, сывæллæтты невролог, æфсæр-цæсгомы хирург. Уымæ гæсгæ активон куыст цæуы, цæмæй нæ республикæмæ хуынд цæуой уæрæсейаг æндæр æмæ æндæр специалисттæ. Ныртæккæ дæр нæ республикæйы медицинон къабазы кусынц уæрæсейаг специалисттæ ахæм фæдыздæхтыты, куыд эндоскопи, психиатри æмæ неврологи, анестезиологи, реаниматологи æмæ сывæллæтты хирургийы. Уымæй дарддæр ма хыгъдон рæстæджы 26 дохтыры сæ квалификаци фæбæрзонддæр кæныны фæдыл курсытæ рацыдысты Уæрæсейы Федерацийы æндæр æмæ æндæр клиникæты. Зæгъæм, тагъд æххуысы 17 дохтыртæн фадат уыд, цæмæй И. Павловы номыл Санкт-Петербурджы паддзахадон медицинон университеты рацыдаиккой сæ профессионалон цæттæдзинады тыххæй ахуыртæ. 34 педиатры та сæ квалификаци фæбæрзонддæр кодтой Уæрæсейаг медицинон академийы æдзухон профессорон ахуырады (РМАНПО).

Министр ма йæ хыгъдон доклады æрдзырдта нæ республикæйы цæрджыты иуыл тынгдæр цавæр низтæ тыхсын кæнынц, уыдоныл. Фыццаг бынаты сты улæфæн органты низтæ, дыккаг бынаты  зæрдæ дадзинты низтæ æмæ æртыккаг бынаты та сты хæлцтайæн органты низтæ.

Министр ма æрдзырдта республикон рынчындоны куыст æмæ уавæры тыххæй дæр. Æдæппæт рынчындоны ис 340 бынаты æмæ дзы ивгъуыд аз схос кодтой 8 884 пациентæн. Загъд æрцыдысты рынчындоны фыццаг бынæтты цавæр низтæн хос кодтой æмæ цал операци скодтой æнæхъæн азы дæргъы, уый. 2017 азы рабæрæг кодтой 142 рынчыны тæссаг низтимæ.

Æнæниздзинад хъахъхъæныны къабазы ахсджиаг хъуыддагыл нымад æрцыд Сывæл-лæтты республикон рынчындоны бæстыхай 60 бынатæн ивгъуыд азы эксплуатацимæ лæвæрд кæй æрцыдис, уый. Стационары структурæйы ис дыууæ педиатрон хайады, сывæллæтты хирургион хайад, анестезиологи, реаниматологон æмæ операцион хайадтæ.

Хорз хъуыддагыл ма нымад æрцыд уый дæр æмæ Республикæ Хуссар Ирыстоны сывæллæттæн арæзт кæй æрцыд диспансеризаци, кæцы йæ куыст райдыдта 2016 азы æмæ фæцис 2017 азы. Басгæрст æрцыдысты 7 137 сывæллоны, уый та у сæ 80 проценты.

Тотчиты Георги ма йæ хыгъдон доклады банысан кодта гуырæн хæдзар гинекологион хайадимæ кæй у нæ республикæйы иунæг ахæм медицинон уагдон, цыран медицинон æххуыс бакæнынц сывæрджын сылгоймæгтæн æмæ гинекологион рынчынтæн. Ацы бæстыхай эксплуатацимæ лæвæрд æрцыд 1956 азы. Инвестпрограммæмæ хаст æрцыд ног гуырæн хæдзары арæзтад æмæ йæ сырæзтимæ уавæртæ уыдзысты хуыз-дæр. Ивгъуыд аз уырдæм бахаудта 896 сылгоймаджы. Райгуырд дзы 331 сывæллоны.

Горæты поликлиникæ лæггад кæны цæрджытæй йæм цы 21 978 адæймаджы цæуы, уыдонæн. Ам, ивгъуыд аз гриппы ныхмæ вакцинаци арæзт æрцыд 370 адæймагæн, уый та дыууæ хатты фылдæр у уый размæ азимæ абаргæйæ.

Республикон тагъд æххуысы станц лæггад кæны, Цхинвал æмæ Цхинвалы районы хъæуты цæрджытæн. Вæййы ма афтæ дæр, æмæ сæ бахъæуы Знауыр æмæ Дзауы районмæ тагъд æххуысмæ атындзын дæр. 2017 азы уыдон рынчынтæм ацыдысты 15 860 хатты. Уыдон цыппар бригадæйæ кусынц æхсæвæй бонæй. Сæ автопарчы техникон уавæр ныртæккæ у хуыздæрхъуаг.

Министр ма æрдзырдта диспансерты куысты уавæртыл. Туберкулезы ныхмæ тохы диспансеры ныртæккæ хыгъды лæууынц 328 рынчыны. Психоневрологон диспансеры та хыгъды лæууынц 1727 рынчыны, уыдонæй сывæллæттæ сты 410. Рынчынты нымæц 2016-æм азмæ абаргæйæ у фылдæр. Стационарон хос кæнынмæ Цæгат Ирыстон-Аланимæ психиатрон рынчындонмæ æрвыст æрцыдис 29 рынчыны. Республикон наркологон диспансер уадзы наркомани æмæ нозтыл æфтыд чи у, уыцы рынчынты сбæрæг кæныны куыст. Консультативон æмæ диагностикон æххуыс бакæны ахæм рынчынтæн. Афтæ ма нæ республикæйы скъоладзаутимæ фæуадзынц профилактикон мадзæлттæ дæр.

Реабилитацион центр «Надежда» кусы 2004 азæй. Ам реабилитаци рацыдысты 72 адæймаджы. Уыдонæй 15 адæймаджы нозт нал кæнынц куы сæ рафыстой, уæдæй æмæ æхсæнадон царды æххæст кæнынц пайдайы куыст. Пансионат «Забота»-йы та ис 30 бынаты æмæ дзы ныридæгæн цæры 19 адæймаджы. Дарддæр уый банысан кодта, цæрджытæй льготон медицинон лæггæдтæй чи пайда кæны, уыдон лæвар хостæй ифтонг кæныны хъуыддаг æвæрд кæй у æмбæлон æмвæзадыл. Æххæстæй ифтонг сты стационарон æмæ амбулаторон хосгæнæн уагдæттæ æнæмæнгхъæуæг хостæй æмæ бæттæнæрмæджытæй. Бæрæг куыд у, афтæмæй сæкæрниз, туберкулез, онкологион низтæ, гепатит С æмæ психикон æмæ ма æндæр низтæй рынчынтæ дæр ифтонг кæй  цæуынц æнæаргъ хостæй. Уымæй дарддæр ма 2017 азы Хуссар Ирыстоны территорийыл æдзухдæр чи цæрынц, Уæрæсейы Федерацийы уыцы æмбæстæгтæй, бæрзондтехнологион медицинон æххуыс райсыны тыххæй Беслæнмæ æрвыст æрцыдис 214 пациенты. Ахæм медицинон æххуыс ма бакодтой уæлдæрбанысангонд статусы 42 æмбæстагæн Уæрæсейы Федерацийы Федералон центрты. Уæрæсейы Федерацийы æмбæстагдзинад Хуссар Ирыстоны æмбæстæгтæй кæмæ нæй, ахæм пациенттæ дæр æрвыст æрцыдысты бæрзондтехнологион медицинон æххуыс райсыны тыххæй. Уыдоныл бахардз дыууын милуан сомы бæрц паддзахадон бюджеты фæрæзтæй.

Хыгъдон доклады кæрон ма Тотчиты Георги æрдзырдта нæ бæстæйы социалон рæзтыл дæр. Хыгъдон рæстæджы хатырон категорийы æмбæстæгтæй социалон æххуыс бакондæуыд 1458 адæймагæн. Адресон социалон æххуыс та райстой 1056 адæймаджы 12 045 000 сомы бæрц.

Мадзалы кæрон ма Æнæниздзинад хъахъхъæныны министр Тотчиты Георги   дзуаппытæ ратта медицинон персоналы цымыдисгæнæг къорд ахсджиаг фарстатæн.

Цхуырбаты Лариса