Газет «Хурзæрин»-ы редакцимæ арæх фыстæджытæ фыста Цхинвалы районы Бихъары хъæуккаг Туаты Хазби (абон дзæнæты бадинаг). Уыд ирон мыхуыры æнувыд хæлар æмæ-иу йæхæдæг дæр арæх æрбацыд редакцимæ. Тынг маст кодта Хуссар Ирыстоны хъæутæ кæй æдзæрæг кæнынц, уый тыххæй.
Уый мын иу хатт радзырдта кæддæры нæргæ хъæу Бендеры тыххæй. 1966-67 азты Хазбийы арвыстой Бендеры астазон скъоламæ райдиан кълæсты ахуыргæнæгæй. Уыцы рæстæджы ма райдиан кълæсты ахуыргæнæгæй йемæ куыста, ныртæккæ дзæнæттаг Наниты Дуня – Къудухты чындз, уый уыд тынг хорз адæймаг. Уыцы рæстæджы æдæппæтæй скъолайы ахуыр кодта 49 ахуыргæнинаджы. Уыдонæй райдиан кълæсты уыд 24 ахуырдзауы. Иу хъæуы мидæг 49 скъоладзауы уа, уый цъус нæ уыд. Бендеры хъæуы бирæ цæр-джытæ уыд, бирæ дзы уыд фæ-сивæд дæр. Цард дзы цæдджинагау фыхтис.
Бендер стыр хъæуыл нымад уыд, дих кодта цалдæр хицæн сыхыл. Бирæ дзы уыд дзырддзæугæ лæгтæ дæр. Куыд зæгъæм: Адзиты Датикъо, Дзæгъиаты Аршакъо, Къудухты Ерманоз, Никъала, Бара, Быцъа, Сикъа, Къудухты Къолийы фыд, Къудухты Датикъо, Цуца, Георги, Къарго, Харитон æмæ бирæ æндæртæ. Уыдон се ‘мкъæйттимæ уыдысты хорз хъомылгæнджытæ дæр, схъомыл кодтой æмæ раст фæндагыл бафтыдтой сæ кæстæрты. Бирæтæ дзы фесты уæлдæр ахуыртæ дæр, се ‘хсæн уыд дохтыртæ, инженертæ, агрономтæ, медицинон хотæ. Хъæуы фæсивæд хорз рæхстысты зарынмæ дæр. Хазбийы ныхæстæм гæсгæ-иу хуыцаубоны Медзырсхевы базарæй Медзыдагомы заргæ куы æрбацæйцыдысты, уæд-иу сæм адæймаг хъусынæй не ‘фсæстис. Ахæмтæ уыдысты Къудухты Бури, Георги, Ваня, Садул, Лавер, Сереж, Алекси, Къоли, Дзæгъиаты Хазби æмæ æндæртæ. Скъолайы куыстой ахуыргæнджытæй сæхи хъæуы цæрджытæ: Къудухты Инессæ, Венерæ, Дзæгъиаты Хазби, Адзиты Сереж æмæ æндæртæ. Бендеры хъæуы цард цыппар мыггаджы, фæлæ уыдон афтæ хъæрмуд цард кодтой æмæ се ‘хсæн чызг куырд никуы æрцыд.
Хъæуы бирæ фæсивæд кæй уыд, ууыл дзурæг у уый дæр, æмæ кæддæр иу боны мидæг хъæуы кæй уыд æртæ чызджы чындзæхсæвы. Диссаг ма уыд уый дæр, æмæ æртæ чызгæн дæр уыд æмхуызон нæмттæ – Уарди, зæгъгæ. Сæ иу дзы чындзы ацыд гуырдзиаг хъæумæ, Двалишвилитæм, дыккаг – Æрчъынаретмæ, Цъæйтæм æмæ æртыккаг та – Ахалисамæ, Нанитæм.
Хъæуы цæрджытæ куывтой Църиайы дзуармæ. Хазбийæн Бендеры хъæуккаг радзырдта ацы дзуаримæ баст цымыдисон хабар: Надарвазæй фос рацæйскъæрдтой Гнугъы æфцджытæм æмæ Църиайы дзуары цур æрæхсæвиуат кодтой. Уыцы бон уыд Църиайы дзуарыбон æмæ фыййæуттæ куы барасыг сты, уæд, зæгъгæ, фос ма ныдзæгъæлтæ уой æмæ дзуары бын цы дурæй амад бру уыд, уым сæ бакодтой, стæй сæм цæмæй сырд ма бахызтаид, уый тыххæй дзы куыйтæ бабастой. Райсомæй фос аскъæрдтой Гнугъы æфцæгмæ, бынаты ма баззад фыййæутты хистæр Шаркал. Уый фынæй куыд уыд, афтæ йыл хъæдæй арæзт агъуысты цар æркалд, йæ къæхтæ арты басыгъдысты æмæ баззад къуыдыры хуызæнæй. Адæм куыд дзырдтой, уымæ гæсгæ куыйты бруйы алыварс бабæттын кодта Шаркал æмæ, дам, æй дзуары фыдæх басыгъта.
Абон ма кæддæры нæргæ хъæуы цæры æрмæстдæр иу сылгоймаг – Хацырты-Къудухты Жужунæ (йæ цардæмбал Сосе цардæй ахицæн ивгъуыд аз). Бафæнддзæн нæ уымæн фидар æнæниздзинад æмæ бирæ азты цæрæнбон.
ДЖИОТЫ Екатеринæ
