Ацы бонты Мæскуыйæ Хуссар Ирыстонмæ æрластæуыд цалдæр мин ахуыргæнæн чиныджы нæ республикæйы астæуккаг скъолаты райдиан кълæсты ахуыргæнинæгтæн. Скъолаты библиотекæты чингуыты хъуагдзинад кæй ис, уый бахынцгæйæ, РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады министрады къухдариуæгад Уæрæсейы Федерацийы егъаудæр рауагъдадтæй сæ иуы нызакъаз кодта ахуыргæнæн чингуытæ. Паддзахадон закъаз сæххæст кодтой фæтагъддæргонд режимы æмæ чингуыты фыццаг парти æрхæццæ кодтой Цхинвалмæ.
Чингуыты æрбаластой нæ горæты 6-æм астæуккаг скъоламæ æмæ сæ уым адих кодтой нæ республикæйы скъолатыл. Уый тыххæй скъолатæн уый размæ кæй фехъусын кодтой, уымæ гæсгæ уырдæм æрбамбырд сты горæты æмæ районты скъолаты минæвæрттæ, цæмæй сæ чингуытæ аластаиккой. Арæнгонд бæрндзинадимæ æхсæнад «СЭМ»-ы генералон директор Золойты Георги куыд загъта, уымæ гæсгæ æдæппæт закъаз æрцыд 42 мин ахуыргæнæн чиныджы. Абоны бонмæ уал дзы бынатмæ æрхæццæ кодтой 36 мин чиныджы бæрц. Уыдон дзуапп дæттынц æппæт федералон стандарттæн, УФ-йы Ахуырады тыххæй закъонæн.
Нæ горæты 6-æм астæуккаг скъолайы директоры хæстæ рæстæгмæ æххæстгæнæг Дыгъуызты Лианæ нын куыд загъта, уымæ гæсгæ се скъола чингуытæ райста, уый размæ цал сывæллоны тыххæй бавдыстой заявкæ, уыйбæрц. Дзауы районы администрацийы ахуыры хайы специалист Санахъоты Белæ куыд загъта, афтæмæй сæ районы ис аст астæуккаг скъолайы æмæ ацы скъолаты райдиан кълæсты, ома, 1-4 къласы онг ахуырдзаутæ ифтонг æрцæудзысты ахуыргæнæн чингуытæй. «Уырны мæ, ацы хъуыддаг хорзæрæдæм кæй бандавдзæн сывæллæтты ахуырыл»,- загъта уый.
Ленингоры районы администрацийы ахуыры хайы сæйраг специалист Уалыты Нана загъта: «Алчи дæр æй зоны, абон чингуытæ тынг зынаргъ кæй сты æмæ ныййарджытæй бирæтæн сæ бон кæй нæ вæййы сæ сывæллæттæн чингуытæ балхæнын, уый. Ныр сын бирæбæрцæй фенцондæр уыдзæн. Стыр бузныг, ацы хъуыддагыл чи бакуыста, уыдонæн. Ныййарджытæ сты тынг бузныг. Чингуытæ байуардзыстæм Ленингоры уырыссаг скъола, Цъинагар, Орчъосан, Захъхъор æмæ Абреуы астæуккаг скъолаты ахуырдзаутыл».
Цхинвалы скъола-интернаты библиотекæйы сæргълæууæг Тедеты Лианæ куыд загъта, уымæ гæсгæ сын тынг æхсызгон уыд, ацы чингуытæ кæй райстой, уый. «Не скъолайы ахуыр кæнынц бирæсывæллонджын æмæ сидзæр сывæллæттæ. Кæй зæгъын æй хъæуы, ацы сывæллæттæн сæхицæн сæ бон нæу чингуытæ балхæнын æмæ зæронд чингуытæн та сæ фылдæрæй пайдагæнæн нал ис, кæй ныскъуыдтæ сты, уымæ гæсгæ. Ныр ацы хъуыддаг бирæбæрцæй хорзæрдæм бандавдзæн ахуыры процессыл».
РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады министр Гасситы Натали: «Ахуыргæнæн чингуыты фарст у нæ министрады серьезон фарстытæй сæ иу, кæцыйы хъæуы аскъуыддзаг кæнын. Мах æй тынг хорз æмбарæм, нæ республикæйы цæрджытæй бирæтæн сæ бон кæй нæу чингуытæ 20-25 мин сомæй балхæнын, уыимæ ма иу бинонтæн, бирæ хатт вæййы цалдæргай скъоладзауы. Ныр уал фæрæзтæ самал кодтам райдайæн кълæсты ахуырдзаутæн чингуытæ бал-хæныны тыххæй. Райстам уал чингуыты фыццаг парти, дыккаг парти райсдзыстæм сентябры кæрæтты. Дарддæр дæр кусдзыстæм ацы фарст кæронмæ аскъуыддзаг кæныныл».
Ахуыргæнæн чингуыты дыккаг парти куы æрхæццæ уа Цхинвалмæ, уæд зæгъæн уыдзæн афтæ, æмæ скъуыддзаг кæй æрцæудзæн нæ республикæйы скъолаты райдайæн кълæсты ахуыргæнинæгты ахуыргæнæн чингуыты проблемæ. Чингуытæ конд сты дыууæ хайæ, иу хай дзы у хъæбæр цъарæй æмæ иннæ та – фæлмæн цъарæй конд. Сывæллæтты ныййарджытæ куы бацархайой, цæмæй сæ сывæллæттæ аудгæ ахаст дарой сæ чингуытæм, уæд уыдон фæлæудзысты цалдæргай азты. Науæд ахуыры азы фæуды ахуыргæнинæгтæй бирæтæ сæ чингуыты скъолаты библиотекæтæм æрбахæссынц мæгуырау уавæры – скъуыдтæ æмæ чъизийæ.
Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ ма нæ республикæйы астæуккаг скъолаты кæй æнкъардæуы мадæлон, ома, ирон æвзаджы чингуыты хъуагдзинад дæр. РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады ми-нистр Гасситы Натали куыд загъта, уымæ гæсгæ 2008-2009 азты нæ республикæйы скъолаты библиотекæтæ баххæст нал æрцыдысты ног литературæйæ, фæлæ, зæгъ, уый æнцон аскъуыддзагæ-нæн фарст у æмæ, зæгъ, ыл бакусдзыстæм. Министр ма куыд загъта, уымæ гæсгæ гæнæн ис, æмæ чингуытæй ифтонг æрцæуой хистæркъласонтæ дæр. Ныртæккæ Ахуырады министрады кусынц, нæ республикæйы скъолаты фылдæр цы чингуытæ хъæуы, уыдон сбæрæг кæныныл, æмæ сын куыддæр фи-нан,сон фæрæзтæ фæзына, афтæ ацы фарст дæр скъуыддзаг æрцæудзæн.
Джиоты Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.