Зæгъæн ис фидарæй æмæ алы адæймаджы зæрдæйы дæр тæлфы аивад, хайджын у йæ комулæфтæй. Раст у, алчи уыцы фæндагыл нæ ныллæууы, фæлæ йæм æввахс куы лæууай, йæ диссаджы кæлæнтæгæнæг тыхæй дæ куы хъарм кæна, уæд кæддæриддæр уыдзæн удрæсугъдгæнæг. Ирон культурæ, аивад æмæ зонады фадгуыты сæ бирæ лæггæдтæй сæхицæн дæр æмæ сæ радтæг адæмæн дæр кад æмæ ном чи скодта, ахæмтæ Къостайыхъæуы бирæ уыдис æмæ ис. Ахæмты нымæцмæ хауынц номдзыд кафæг Хетæгкаты Владимир, зонад æмæ ахуырады зынгæ архайджытæ Хетæгкаты Уасил æмæ Мамиты Гига, журналист Тыджыты Павел æмæ æндæртæ. Цард размæ цæуы, зноны хорздзинæдтæ абоны фæлтæр размæ куы кæной, хистæр фæлтæры бафæзминаг хъуыддæгтыл фидар куы хæцой, сæ курдиат æнæвгъауæй куы лæвар кæной сæ иубæстон адæмæн, уæд уый хорзы нысан у. Сæ фæрнæйдзаг хъуыддæгтæ сын дарддæр кæнынц абоны фæлтæр æмæ сæ хайбавæрд хæссынц ирон аивад æмæ культурæйы рæзтмæ. Уыдон та сты нывгæнджытæ Гæбæраты Барис, Хуыбиаты Роберт, журналист Лохты Джамбулат, фæндырдзæгъдджытæ Къæбысты Сæрмæт, Джиоты Сослан æмæ æндæртæ.
Сæрмагондæй мæ зæгъын фæнды, ирон культурæ æмæ аивады, сæрмагондæй та кафты аивадмæ йе стыр хайбавæрд чи хæссы, уыцы кæстæр Мамиты Сосланы тыххæй. Мамиты лæппу ацы хъæуы бахъомыл, ам байрæзт, ацы хъæуы фыццаг айтыгъта йæ базыртæ кафты аивады. Йæ чысылæй бауарзта кафт æмæ дзы нал фæхицæн. Скъолайы райдиан кълæсты ма куы ахуыр кодта, уæд слæууыд ацы фæндагыл. Коммæгæс æмæ æнæхин кæстæр кæддæриддæр хъуыста йæ ахуыргæнæг – хореографы амындтытæм æмæ сæ æххæст кæныныл архайдта зæрдиагæй. Алыхуызон бæрæгбонон мадзæлтты скъола æмæ хъæууон клубы кафджыты къорд кæддæриддæр сценæмæкæсджытæн æвдыста йæ аивад. Кафджыты хсæн бæрæгæй зынд Мамиты лæппу аив уæнгты айстæй. Нырма хистæр кълæсты ахуырдзау уыд, афтæ айхъуыст йæ ном, сæ хъусдард æм аздæхтой Хуссар Ирыстоны зард æмæ кафты паддзахадон ансамбль «Симд»-ы уæды къухдариуæггæнджытæ æмæ йæ æрбахуыдтой сæхимæ. Ам ноджы тынгдæр фæбæрзонддæр йæ аивад, дæсны хореографты разамындæй йæ авналæнтæ фæуæрæхдæр сты.
Хорзы кой дардыл айхъуысы. Айхъуыст хуссайраг арæхстджын кафæджы ном нæ цæгаттаг æфсымæртæм дæр æмæ йæ фæхуыдтой ансамбль «Алан»-ы коллективмæ. Ацы ансамбль хорз зындгонд у канд Ирыстоны аивадуарзджытæн нæ, стыр аргъ æмæ йын кад кæнынц æрмæст Уæрæсейы нæ, фæлæ дард фæсарæны сценæмæкæсджытæ дæр. Кæй зæгъын æй хъæуы, æнцон нæу ахæм номдзыд ансамблы кафын, стыр бæрндзинад домы алы кафæгæй дæр. Уый хорз æмбары цъунайраг сæрæн кафæг æмæ йын уымæн ис æнтыстытæ дæр. Йæ бæрзонд аивадæн ын æрцыд хорз аргъ. Цæвиттон, 2007 азы йын лæвæрд æрцыд Республикæ Хуссар Ирыстоны сгуыхт артисты ном, Цæгат Ирыстоны сгуыхт артисты ном та йын лæвæрд æрцыд 2011 азы æмæ адæмон артисты ном та райста 2018 азы. Æгæрон сты йæ лæггæдтæ Цæгат Ирыстоны Паддзахадон кафты академион ансамбль «Алан»-æн 85 азы дæргъы. Ацы бонты уыд ансамбль «Алан»-ы юбилеон концерт æмæ артистты иу къорд хорзæхджы æцыдысты республикæйы уæлдæр хорзæхтæй. Цæгат Ирыстон-Аланийы Сæргълæууæг Сергей Меняйлойы къухæй хореографион аивады рæзтмæ йе стыр хайбавæрд æмæ бæрзонд æххæсткæнынады тыххæй «Ирыстоны кадæн»-ы майдан райста Мамиты Сослан. Мах дæр арфæ кæнæм Сосланæн æмæ йын нæ зæрдæ зæгъы царды æмæ аивады ноджыдæр æнтыстытæ!
ХУЫБИАТЫ Никъала
