Тыбылты Леонид: «Мæнæн ахсджиаг у закъоны уæлиондзинад»

Нæ горæты киноконцертон зал «Чермен»-ы РХИ-йы Президент Тыбылты Леонидæн æрæджы уыд фембæлд Республикæйы Мидхъуыддæгты министрады коллективимæ. Хайад ма дзы райстой Æдасдзинады Советы нымæрдар Плиты Анатоли, Мидхъуыддæгты министр Лæууойты Æхсар æмæ йæ хæдивæг Кокойты Тарзан.

Тыбылты Леонид бузныджы ныхæстæ загъта министрады кусджытæн нæ бæстæйы барвæтк æмæ сабырад ифтонг кæныны хъуыддаджы сæ цæсгомджын куысты тыххæй. Банысан кодта, 2011 азы ноябры мæйы ацы уагдоны кусджытæ хуссарирыстойнаг æхсæнадæн уæззау бонты кæй равдыстой стыр профессионализм, уавæр фæкарздæр кæнын нæ бауагътой.

«Мах хорз хъуыды кæнæм 2011 азы ноябры мæйы цаутæ. Æмæ хъуыды кæнæм, фыдбылызмæ дæр кæй не ‘рцыдыстæм, уый. Уыдон сты нæ историйы тар сыфтæ. Уыцы негативон фæзындтæ сфæлхатт кæнын мах мауал хъуамæ æруадзæм. Ныртæккæ ахсджиаг у, цæмæй республикæйы æлдариуæг кæна закъон – закъоны уæлиондзинад мæнæн у иууыл ахсджиагдæр. Мидхъуыддæгты министрады дæлхæйттæ хъуамæ архайой республикæйы барвæтк биноныг кæныныл. Уыцы ахсджиаг хæс æххæст кæнут сымах. Бузныг уын зæгъын, фæстаг фондз азы дæргъы республикæйы сабырдзинад кæй хъахъхъæнут», – загъта Президент.

Тыбылы Леонид ма банысан кодта, зæгъгæ, президентон æвзæрстыты къæсæрыл, Хуссар Ирыстоны æнкъардæуы уавæр фендыгъддæр кæнын хицæн адæймæгты руаджы, кæцытæ фæлвæрдтой æвзæрстыты хайад райсын.

«Æз, куыд Республикæ Хуссар Ирыстоны Гарзджын тыхтыл Сæйраг командæгæнæг, афтæ мæ фæнды бузныджы ныхæстæ зæгъын Мидхъуыддæгты министрады кусджытæн, кæцытæ æрæджы уæззау уавæрты æххæст кодтой сæ æвæджиаг хæс, раздæры президенты фарсхæц-джытæ уынгмæ куы рацыдысты, уæд. Сымах уæд равдыстат æмбаргæдзинад, уымæн æмæ æппæт фарстытæ дæр хъуамæ бæстон кæнæм сабырæй, уымæн æмæ тыхы руа-джы ницы ахæм уынаффæ райсын нæ къухты нæ бафтдзæн. Уымæ гæсгæ мауал хъуамæ æрыздæхæм 2011 азы цаутæм», – банысан кодта Президент.

Йæ ныхæстæм гæсгæ сæйраг уæз ис барадхъахъ-хъæнæг органты кусджыты уæхсчытыл. Æмæ сын уымæ гæсгæ ноджыдæр арфæ ракодта сæ вазыгджын куысты фæдыл, уымæн, зæгъгæ, æз стыр кад кæнын. Республикæйы къухдариуæгады разы дæр цы хæстæ ис, уыдонæй иу у ацы уагдоны кусджыты царды æмвæзад фæбæрзонддæр кæнын.

Куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ Мидхъуыддæгты министрады къухдариуæгады фæндонмæ гæсгæ ист æр-цыд уынаффæ, цæмæй ацы уагдоны кусджыты куысты рæстæг 2004-2008 азмæ иу аз нымад æрцæуа æртæ азыл. Æввахс рæстæджы та Уæрæсеимæ Сæйраг бадзырды бындурыл цы уæлæмхас сразыдзинад бафыст æрцæудзæн Мидхъуыддæгты министрады хаххыл, уый бындурыл цадæггай фылдæр кæндзæн ацы уагдоны кусджыты куыст-мызд æмæ хуыздæр кæндзæн материалон-техникон базæ.

Уымæй дарддæр бæстæйы сæргълæууæг æрдзырдта республикæйы фæстаг фондз азы æндидзыд æмæ арæзт объектты тыххæй. Уыдон нымæц у 434 объекты æмæ республикæйы цардархайды хауынц алы фадгуытæм – ахуырад, æнæниздзинад хъахъхъæнынад, культурæ æмæ æндæртæм.

Фидæны плæнттыл дзургæйæ паддзахады сæргълæууæг банысан кодта, абон куыст кæй цæуы 2018-2019 азтæн ног Инвестицион программæйыл. Уырдæм бахастой Хуссар Ирыстоны дарддæры æндидзынады фæдыл мадзæлттæ. Президенты ныхæстæм гæсгæ, сæрмагондæй, кæрон-мæ хъуамæ куыст бакæной фæндæгтæ схæрзарæзт кæныныл, электрохæххытæ æмæ нуазыны дон хъæутæм бауа-дзын æмæ æрдзон газ та республикæйы 123 хъæумæ бауа-дзыны егъау проект сæххæст кæнын. Уымæй дарддæр скъолатæ, сывæллæтты цæхæрадæттæ, æвзонг бинон-тæн цæрæн хæдзæрттæ аразыны куыст дæр дарддæр цæудзæн.

Тыбылты Леонид ма æрдзырдта нæ бæстæйæн йæ историон ном раздахыны фæдыл референдум ауадзыны фарстыл.

«9 апрелы президентон æвзæрстыты æмрæнхъ махмæ уагъд цæуы бæстæйы ном раивыны фæдыл референдум. Уый у нæ истори æмæ нæ буц фыдæлтæ – Аланты ном, æмæ йæ мах хъуамæ бахъахъхъæнæм», – загъта Президент.

Дарддæр Президент дзуаппытæ радта министрады кусджыты фарстытæн. Уыдон цымыдис кодтой, Мидхъуыд-дæгты министрады кусджытæй чи фæмард, уыдоны би-нонтæн компенсацитæ фыст кæд æрцæудзысты.

Паддзахады сæргълæууæг куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ компенсациты иу хай фыст æрцыд. Фæлæ ма дзы цы суммæ баззад бафидинаг, уый егъау у  – 45 милуан сомы. Æмæ, зæгъгæ, Финансты министрадимæ консультациты фæстæ æркæсдзысты уыцы финансон фæрæзтæ ссарыны фарстмæ дæр.

Нæ уацх.