Æрвылаз нæ республикæйы скъолаты æмæ университеты ахуыргæнджытæн уагъд æрцæуынц квалификаци бæрзонддæргæнæн курсытæ. Курсытæ сорганизаци кæны РХИ-йы Ахуырад æмæ зонады министрады цур квалификаци бæрзонддæргæнæн институт Къæбулты Заирæйы сæргълæудæй.
Дæсгай специалисттæ курсытæ рацæуынц, куыд нæ республикæйы территорийыл, афтæ уымæн æддейæ дæр.
Ацы бонты ахуыргæнджыты квалификаци бæрзонддæргæнæн институт нæ республикæйы 150 ахуыргæнæгæн ауагъта секцион ахуыртæ 6-æм астæуккаг скъолайы. Сæ нысан у ног ахуыры азы куысты стратеги равзарын. Вебинарты рæстæджы дзырдтой хицæн предметтæ ахуыр кæныны актуалон фарстатыл. Банысан кодтой, зæгъгæ, фыццаг рады ахсджиаг у скъола æмæ ныййарджыты ‘хсæн диалог.
«Мах æрæмбырд кодтам сæйраг предметты – математикæ, истори, уырыссаг æвзаг æмæ литературæ, англисаг æвзаг, райдиан скъола, географи, биологи хими, физикæйы ахуыргæнджыты, скъолайы кары агъоммæйы хъомылгæнджыты. Кæй зæгъын æй хъæуы, иннæ предметтæ дæр рохуаты нæ баззайдзысты æмæ уыдонæн дæр ахуыртæ сараздзыстæм фæстæдæр. Программæтæй се ‘ппæтмæ дæр бахастæуыд ивындзинæдтæ. Уый баст у дунейы уавæримæ, æхсæнады рæзтимæ æмæ нымæцон системæмæ рахизынимæ. Æппæт уыдæттыл æрдзырдтам нæ секцион ахуырты», – загъта Къæбулты Заирæ.
Ахуыргæнджытæн бацамыдтой ахуыры процесс сорганизаци кæныны фæдыл нырыккон фадæттæй спайда кæнын куыд хъæуы, уый. Раразмæгонд æрцыдысты алыгъуызон варианттæ. Зæгъæм, традицимæ гæсгæ урок уадзыны рæстæджы фылдæр кæд ахуыргæнæг фæдзуры, уæд ныр та раразмæгонд æрцыд ахæм хъуыды, зæгъгæ, ахуыргæнинаджы зонындзинæдтæм хъазты хуызы бацымыдис кæнын.
«Дыккаг фарст махæн æнæмæнгæй у уроктыл куысты хъазты формæ. Тынг бирæ ног ахуыргæнинæгтæ нæм ис. Уыдон фылдæр сты æфсæддон службæгæнджыты сывæллæттæ. Куыст цæуы ацы ахуыргæнинæгты адаптацийыл цахæмдæр хъазты формæйы фæрцы, цæмæй æрбангом уой коллективимæ æмæ сæхи æцæгæлæттæй ма æнкъарой. Фæстаг рæстæджы дунейы цы цаутæ цæуы, уый фæстиуæгæн ахуырады министрад рахаста фæндон рæзгæ фæлтæры патриотизмы æнкъарæнтыл хъомыл кæныны тыххæй. Программæмæ бахаст æрцыдысты бæрæг ивындзинæдтæ. Технологийы бæсты ногæй уыдзæн фæллойы урок, цардархайды æдасдзинады бындуртæ (ОБЖ)-йы бæсты та – Фыдыбæстæйы æдасдзинады æмæ хъахъхъæныны урок. Хистæр кълæсты уырыссаг æвзагæй ахуыр кæндзысты патриотизм æвдыст кæм цæуы, ахæм уацмыстæ. Зæгъæм, Николай Островскийы «Как закалялась сталь», Александр Фадеевы «Разгром» æмæ «Молодая гвардия», Михаил Светловы æмдзæвгæ «Гренада» æмæ æндæртæ. Уыдон сты ахæм уацмыстæ, æмæ сæ абоны онг дæр ахсджиагыл нымайынц уырыссаг æвзаг æмæ литературæйы ахуыргæнджытæ, ностальги сын ис.
Уымæй дарддæр ма нын ис ахуыргæнджытæн сæ куысты вектор чи ратдзæн, ахæм модель. УФ-йы Президент Владимир Путины барамындæй 2024 аз расидт æрцыд бинонты азæй. Бинонтæ сты уарзондзинад, кæрæдзиæмбарынад æмæ фарсхæцынады гуырæн. Фыццаг фарста махæн æнæмæнг у скъола æмæ бинонты бастдзинад. Уымæн æмæ хъомыладæн бындур æвæрд æрцæуы бинонты ‘хсæн. Зонындзинæдты бындур та сты скъола æмæ ныййарджытимæ æнгом æмгуыстад», – радзырдта Къæбулты Заирæ.
Хицæн предметтæй ахуыргæнджытæ бацæттæ кодтой докладтæ. Ахуырадон уæлæмхас чингуытæ, иумæйаг паддзахадон фæлварæнтæм бахæсгæ ногдзинæдтæ æмæ ивындзинæдтæ, æндæр ахсджиаг фарстаты тыххæй уыдысты сæ докладтæ.
«Райгондæй баззадтæн секцион ахуыртæй. Гаглойты Белæ нын бакаст цымыдисон лекци. Ныртæккæ тынг ахсджиаг у Хуссар Ирыстоны ногдæр историйы чиныг. Мæхæдæг дæр бацæттæ кодтон Ирыстоны историйы фæдыл урокы методикон план. Уый мыхуыр æрцæудзæн журнал «Æххуыс ахуыргæнæгæн»-ы», – загъта 6-æм астæуккаг скъолайы историйы ахуыргæнæг Гоцъиты Алинæ.
Секцион ахуыртæ уагъд æрцыдысты республикон æмвæзадыл. Хайад сæ райстой республикæйы районты скъолаты ахуыргæнджытæ, районты администрациты ахуыры хайы методисттæ. Ахуыргæнджыты цымыдис кодтой ахуырады къабазы, уыцы нымæцы аттестацион процеду-рæйы цы ивындзинæдтæ, цы ногдзинæдтæ фæзындысты, уыдонмæ
Къæбулты Заирæ куыд банысан кодта, афтæмæй куыд æрвылаз, афтæ та ацы ахуыры азы сæйраг принциптæ дæр сты скъола, бинонтæ æмæ ахуыргæнинæгты ‘хсæн диалог. Уый ма бузныг загъта 6-æм астæуккаг скъолайы дирекцийæн секцион ахуыртæн сын кабинеттæ кæй рахицæн кодтой, уый тыххæй.
ДЖИОТЫ Екатеринæ
