Августы мæй ирон адæмæн хъыджы, уæззаудзинæдты, фыдæвзарæнты, мæлæтхæссæг мæй дæр у æмæ стыр цины бæрæгбоны мæй дæр. Ирон адæмы æнусон бæллиц августы мæйы сæххæст, Стыр Уæрæсе Хуссар Ирыстоны хæдбардзинад 26-æм августы банымадта. Фæлæ уал уæдмæ Ирыстоныл тугуарæн ныккодта, нæ цæрæнбонты цыфыддæр знæгтæ нын нæ Ирыстонæй «сыгъдæг быдыр» саразынмæ бахъавыдысты, фæлæ сæ сау фæнд сæ хъуыры фæбадт, нæ сын бантыст йæ сæххæст кæнын. Нæ уарзон Цхинвалы ма иу чысыл хъуыд æмæ амардаид, фæлæ нын Стыр Хуыцау баххуыс кодта, ирон адæмы бахызта бынтон скуынæг кæнынæй. Æндæргъуызон ын бамбарæн нæй, уымæн æмæ нæ горæтмæ æрбахизæны лæууыд знаджы дивизион – РСЗО «Град»-ы 18 ифтонгады. Уыдонæй алкæцыйы дæр уыд 40 реак-тивон снаряды æмæ афтæмæй хæсты райдианы фыццаг цыппар сахаты нымад секундтæм горæтмæ æхстой 720 снаряды. Уымæй дарддæр ма æхстой гаубицатæ, САУ, егъаукалиброн минæзгъалтæ, авиацийæ. «Град» нымад секундтæм 1-2 гектары фæзуатмæ кæй бахауы, уымæ гæсгæ дзы пайда кæныны бар нæй, фæлæ нæ тугмондаг сыхæгтæн цы уæлдай уыд.
О, куыд уынгæджы уыдтæ, нæ чысыл Ирыстон, дæ туджы куы мæцыдтæ, уæд. О, цас æнæаххос туг ныккалд дæ зæххыл. О, цас тæригъæдтæ федтай, нæ уарзон Райгуырæн бæстæ, дæ хъæбулты хуыздæрты дын æнæвгъау фыдызнаг куы цагъта, уæд. О, цас цæссыг фæкалдтой ирон мæдтæ! О, цас тæссаг бонтæ æмæ æхсæвтæ фервыстой хуссарирыстойнаг цæрджытæ!
Кæй зæгъын æй хъæуы, хуссарирыстойнаг адæмæн се стыр уæлахиз сæ къухты бафтыд сæ стратегион партнер Стыр Уæрæсейы фæрцы. Фæлæ зæгъын хъæуы уый дæр, æмæ дæргъвæтин азты дæргъы ирон хъæбатыр лæппутæ знагæн аккаг ныхкъуырд куынæ лæвæрдтаиккой, цæрджытæ куынæ бафæрæзтаиккой зын æмæ уæззау цардæн, уæд састы бынаты баззадаит Ирыстон. Фæлæ, табу Хуыцауæн, лæгдзинад æмæ хъæбатырдзинад равдыстой ирон лæппутæ æмæ сæ райгуырæн зæхх бахъахъхъæдтой знагæй.
2008 азы ирон хъайтар лæппутæ знаджы ныхмæ хъæбатырæй куынæ фæлæууыдаиккой, цалынмæ уæрæсейаг æфсад хæццæ кодта, уæдмæ, уæд нын æцæгæйдæр нæ Ирыстонæй сарæзтаиккой «сыгъдæг быдыр». 2008 азы УФ-йы Президент В.Путин пресс-конференцийы рæстæджы загъта: «Осетины мужественно защищали свою Родину…». Документалон фильм «Потерянный день»-ы УФ-йы Гарзджын тыхты уæлдæфон десантон æфсæдтыл командæгæнæг Владимир Шаманов дзуры 2008 азы августы хæсты тыххæй: «Трижды грузины заходили в Цхинвал. И триж-ды осетины их выбрасывали…». УФ-йы Гарзджын тыхты фистæг æфсæдтыл сæйраг командæгæнг Владимир Болдырев банысан кодта: «Осетины воевали отважно, храбро. Нигде не дрогнули, не разбежались, не бросили своих домов…». 2008 азы августы цаутæ йæхи цæстæй чи федта, уыцы журналист Руслан Гусаров фыста: «Сумев сохранить и очистить город до прихода российских войск, ополченцы совершили великий подвиг. К тому же они просто не сдали город, а совершали чудеса героизма – только в черте города ими было подбито 12 единиц грузинской бронетехники. Эти потери отрезвили противника…». ТВЦ-йы æфсæддон уацхæссæг Евгений Поддубный банысан кодта: «Самым удивительным для меня стало то, как оборонялись в этой непропорциональной расстановке сил осетинские ополченцы, которые сначала было растерялись, но потом собрались с духом и, разбившись на группы, как звери дрались за свою землю. Об этом невозможно не сказать. И за это им большое спасибо. Ведь если бы не их бесстрашие, не их подвиг, мы бы вообще не выжили, они спасли жизнь журналистам, на тот момент находившимся в пылающем Цхинвале…».
УФ-йы Паддзахадон Думæйы депутат Ю. Квицинский фыста: «Грузины не добились успеха прежде всего из-за героического сопротивления югоосетинских войск и добровольцев, а также небольшого отряда наших миротворцев…». «Цхинвал это город-герой. Хочу выразить свое восхищение народу Южной Осетии», – загъта Гергиты Валери 2008 азы 21 августы концерт-реквиемы размæ. Журналист Александр Сладков банысан кодта: «Именно этим ребятам Цхинвал обязан жизнью в первую очередь. Если бы не они, российским войскам просто некого было бы спасать, и эти ребята заслуживают славы, мира и достойной жизни».
Æппæт ацы ныхæстæ хуымæтæджы загъдгонд не ‘рцыдысты. Ирон хъайтар лæппутæ цы кады ныхæсты аккаг сты, ахæмтæ загъдæуыд сæ адресыл. Ноджы ма йæ зæгъон, кинофильм «Спратак»-ы дунейы диссагæн цы 300 спартаконы баззадысты, уыдонæй хъæбатырдæр разындысты ирон лæппутæ, уыдонимæ абаргæйæ, ноджы стырдæр хъæбатырдзинæдтæ равдыстой. Уымæй дæр спартаконты ахуыр кодтой хæцын, фæлæ хуссарирыстойнаг лæппуты сæр куы бахъуыд, уæд сæ къухмæ фыццаг хатт райстой хæцæнгарз æмæ æцæг æхсарджын хæстонтæй басгуыхтысты. Уыдон сæ лæгдзинадæй цæстæвæрæн фесты бирæ адæмтæн. Цæвиттон сæ хæссæм æмæ сæ хæсдзысты фидæны фæлтæртæн.
Уадз, сæ хъæбатырдзинад рох макуы уæнт!
ДЖИОТЫ Екатерина
2024-08-08
